Lesson plan (Polish)
Temat: Jak zmienił się świat w XIX wieku? (lekcja powtórzeniowa)
Adresat
Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:
wyjaśnia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku;
wymienia nowe idee polityczne i zjawiska kulturowe, w tym początki kultury masowej i przemiany obyczajowe.
XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:
opisuje postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców – trójlojalizm, praca organiczna, ruch spółdzielczy;
opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków.
Ogólny cel kształcenia
Uczniowie utrwalają wiedzę dotyczącą najważniejszych wydarzeń i osiągnięć XIX i początków XX w.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
Przypomnisz sobie wynalazki epoki rewolucji przemysłowej;
Dowiesz więcej na temat skutków przemian społeczno‑gospodarczych;
Będziesz wiedział jakie przemiany zaszły w XIX i na początku XX wieku;
Powtórzysz najważniejsze wiadomości z poprzednich lekcji.
Metody/techniki kształcenia
aktywizujące
dyskusja.
podające
pogadanka.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Uczniowie powtarzają najważniejsze wiadomości z ostatnich lekcji, zwracając przede wszystkim uwagę na skutki rewolucji przemysłowej.
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Nawiązując do poprzednich lekcji, prosi uczniów o przypomnienie, czym była rewolucja przemysłowa, dlaczego przemiany w przemyśle określono jako rewolucję oraz jaki wpływ miała ona na życie ówczesnych ludzi.
Faza realizacyjna
Nauczyciel rozpoczyna powtórzenie od przypomnienia, że XIX wiek przyniósł bardzo wiele zmian społecznych, gospodarczych i politycznych na całym świecie. Część z nich była zapoczątkowana już w wiekach wcześniejszych, ale to w XIX wieku osiągnęła swoje apogeum. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 1**, dopasowując określone pojęcia do ich definicji.
Nauczyciel dzieli uczniów na pary (lub niewielkie grupy). Każda z grup losuje jedną zmianę‑skutek, która zaszła w XIX wieku – **Polecenie 1**. Następnie każda z grup odpowiada na pytanie, dlaczego i w jaki sposób doszło do zmiany, np.: Rozwój przemysłu przekształcił środowisko naturalne - dlaczego? – rewolucja przemysłowa doprowadziła do powstania fabryk, ośrodków przemysłowych, zwiększenia zapotrzebowania i wydobycia surowców naturalnych (np. węgiel) – jak doszło do zmiany? – nikt w XIX w. nie zwracał uwagi na degradację środowiska i jego ochronę, gospodarka była ekstensywna i liczył się tylko zysk. Następnie uczniowie prezentują swoje odpowiedzi.
Skupiając się na skutkach i przemianach XIX wieku, nauczyciel zwraca uwagę na znaczenie kolonializmu, urbanizacji oraz dysproporcje w zarobkach i położeniu grup społecznych. Omawia wraz z uczniami negatywne skutki przemian, np. wojny kolonialne i ingerencje krajów trzecich w wewnętrzne sprawy państw; degradację środowiska i miast (można odwołać się do fragmentów „Ziemi obiecanej”); wykorzystywanie nowej grupy społecznej robotników, których nie chroniły żadne prawa. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 2** (charakteryzują biednych i bogatych mieszkańców Londynu).
Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).
Faza podsumowująca
Podsumowując, uczniowie wymieniają ich zdaniem najważniejsze osiągnięcia i wydarzenia XIX i początków XX wieku, jednocześnie wyjaśniając swój wybór oraz wpływ tych wydarzeń na rozwój ludzkości itp..
Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Przekazuje uczniom informację zwrotną dotyczącą ich pracy.
Praca domowa
Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: Dzisiaj również żyjemy w epoce ogromnych przemian przemysłowych. O naszych czasach mówi się, że jest to trzecia rewolucja przemysłowa lub rewolucja naukowo‑techniczna. Zastanów się, skąd wzięło się takie określenie? Jakie wynalazki Twoim zdaniem wpłynęły szczególnie na rozwój współczesnego świata.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Przemysł – odbywająca się na wielką skalę produkcja materiałów (dóbr) z zasobów przyrody, za pomocą podziału pracy i maszyn. Pełni wiele funkcji, m.in. produkcyjną – pozyskiwania i wytwarzania; społeczną – miejsca pracy i polepszanie warunków życia; przestrzenną – rozwój miast i zmiana środowiska oraz ekonomiczną – produkcja dóbr, energii i wydobycie surowców.
Fabryka – zakład pracy, w którym proces produkcji odbywa się maszynowo przy udziale robotników. Powstające tam produkty są identyczne i wysokiej jakości.
Urbanizacja – zmiana, wzrost ludności miejskiej oraz zwiększanie się liczby miast, najczęściej kosztem wsi. Urbanizacją nazywamy również proces przekształcania wsi w maista.
Luddyści – robotnicy niszczący maszyny w zakładach przemysłowych w XVIII i XIX wieku. Uważali oni, postęp techniczny i maszyny za przyczynę bezrobocia i zubożenia ludności.
Eksplozja demograficzna – szybkie tempo wzrostu liczby ludności w danym miejscu. Najczęściej mówi się o niej jeśli w ciągu jednej generacji (24 lat) nastąpi podwojenie populacji. Migracja – migration – proces przemieszczania się ludności związany ze zmianą ich zamieszkania lub czasowego pobytu. Możemy podzielić ją na wewnętrzną – w granicach państwa/obszaru lub zewnętrzną.
Emigracja – wyjazd, opuszczenie kraju na dłuższy czas lub na stałe, może być dobrowolna lub przymusowa.
Kolonie – posiadłość państwa, która znajduje się poza jego granicami, ale bezpośrednio mu podlega.
Kolonializm – polityka podbojów i przejmowania państw słabo rozwiniętych przez rozwinięte gospodarczo. Jej której celem było utrzymanie w zależności siebie tych krajów i wykorzystywanie ich zasobów ludzkich i surowcowych.
Dominium – terytorium państwa, w ramach imperium brytyjskiego, mające charakter pośredni między samorządną kolonią a niezależnym państwem. Status dominium oznaczał najwyższy stopień autonomii, które mogło osiągnąć terytorium w ramach Wielkiej Brytanii.
Maszyna parowa – silnik parowy, urządzenie, które zmienia wodę w parę wodną a ta zamienia się w pracę mechaniczną. Za jego wynalazcę uważa się Jamesa Watta.
Silnik elektryczny – maszyna elektryczna, która zmienia prąd w energię elektryczną.
Statek parowy – statek lub okręt napędzany maszyną parową.
Teksty i nagrania
How Did the World Change in the Nineteenth Century (Revision Class)
In the nineteenth century, the steam engine became widespread. It allowed to produce more, quicker, and cheaper. Factories were build all across Europe, with workers working using the machines. The factories provided employment to many people; however, the work conditions were, oftentimes, very difficult. Industry had a negative impact on the natural environment. The urban populations grew. The most industrialized countries were England, France, and Western Germany.
The nineteenth century brought many revolutionary inventions that changed human lives forever. Thanks to iron railways and steamships, transport became faster, more convenient, and safer. The invention of the telegraph enabled quick transmission of information over large distances. Since the sixteenth century, European powers conquered numerous territories outside of Europe. This process accelerated especially in the nineteenth century. Places such as the countries of Africa and India became another object of colonization. The Europeans exploited the natural riches of the colonies, treating the local populations as cheap workforce. Great Britain emerged as the largest colonial empire. The Partitioned Polish territories – much like the other countries of Europe – have been industrialized. However, the scale of the industrialization was not as large as in the West. The Partitions remained, above all, rural areas. The Russian Partition was the most industrialized one. It possessed two large industrial cities: Warsaw and Łódź. In Galicia, oil industry appeared. Coal mining and metallurgy developed in Silesia.