bg‑azure

Luca e Anna incontrano per strada Marco e Lucia. Tutti e quattro sono appena tornati dalle vacanze. Leggi il testo e scopri dove sono stati e che città hanno visitato.

Luca i Anna spotykają na ulicy Marka i Lucię. Cała czwórka dopiero wróciła z wakacji. Przeczytaj tekst i odkryj gdzie byli i jakie miasta odwiedzili.

RNnb2VLwOKPKQ
Tokyo
Tokio
Źródło: Jezael Melgoza, dostępny w internecie: Unsplash.com, licencja: CC BY 3.0.
Katarzyna Górniak Gli amici si incontrano dopo le vacanze

Luca: Ciao! Come state? FinalmentefinalmenteFinalmente siete tornatitornaretornati in Italia!

Lucia: Ciao! Sì, proprio ieri.

Luca: E allora dove siete andati in vacanza?

Marco: Siamo stati in Gran Bretagnala Gran Bretagna (f)Gran Bretagna. Ci siamo andati in macchina e abbiamo visitatovisitarevisitato tanti posti belli. LondraLondraLondra è stata la città più interessante, ma abbiamo vistovederevisto anche molti altrialtroaltri postiil posto (m)posti. E voi, dove siete stati?

Luca: Noi inveceinveceinvece siamo andati in Spagnala Spagna (f)Spagna. Siamo stati a Barcellona tutta la settimana. Abbiamo visitato, tra gli altritra gli altritra gli altri, il Museo Pablo PicassoMuseo Pablo PicassoMuseo Pablo Picasso e il Camp NouCamp NouCamp Nou.

Marco: Bello! E vostra figlia Maria è venutavenirevenuta con voi?

Luca: No, purtroppopurtroppopurtroppo no. È rimastarimanererimasta a Milano a fare la camerierala cameriera (f)cameriera in un ristorante del centro. A settembre va in vacanza in Giappone.

1 Źródło: Katarzyna Górniak, Gli amici si incontrano dopo le vacanze, [na podstawie:] https://attrazionibarcellona.it/ [dostęp 2.06.2023], licencja: CC BY 3.0.
2
Esercizio 1

Leggi di nuovo il testo e indica la risposta giusta.

Przeczytaj ponownie tekst i wskaż poprawną odpowiedź.

RaGbdxlj9zhdn
1. Quando sono tornati in Italia Lucia e Marco? Możliwe odpowiedzi: 1. Sono tornati l'altro ieri., 2. Sono tornati ieri sera., 3. Sono tornati stamattina.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
RsPf5SXrI35Zh
2. Che città hanno visitato Lucia e Marco? Możliwe odpowiedzi: 1. Hanno visitato Londra., 2. Hanno visitato Barcellona., 3. Hanno visitato Tokyo.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
R5MP0ddJUKNUB
3. Dove sono andati Anna e Luca? Możliwe odpowiedzi: 1. Sono andati in Francia., 2. Sono andati a Londra., 3. Sono andati in Spagna.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
RJVGyTyrBNY0D
4. Dove va in vacanza Maria? Możliwe odpowiedzi: 1. Va a Barcellona., 2. Va in Giappone., 3. Va a Milano.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Esercizio 2

Metti in ordine giusto gli elementi della frase.

Wstaw we właściwej kolejności podane elementy zdania.

R1WXTeXUSuNEL
1. Italia., 2. in, 3. siete tornati, 4. Finalmente 1. Italia., 2. in, 3. siete tornati, 4. Finalmente 1. Italia., 2. in, 3. siete tornati, 4. Finalmente 1. Italia., 2. in, 3. siete tornati, 4. Finalmente
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
REDkRlVeiyoNi
1. città, 2. Londra, 3. è stata, 4. interessante., 5. la, 6. più 1. città, 2. Londra, 3. è stata, 4. interessante., 5. la, 6. più 1. città, 2. Londra, 3. è stata, 4. interessante., 5. la, 6. più 1. città, 2. Londra, 3. è stata, 4. interessante., 5. la, 6. più 1. città, 2. Londra, 3. è stata, 4. interessante., 5. la, 6. più 1. città, 2. Londra, 3. è stata, 4. interessante., 5. la, 6. più
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rf4gRC5AqkAVP
1. Dove, 2. in, 3. vacanza?, 4. siete andati 1. Dove, 2. in, 3. vacanza?, 4. siete andati 1. Dove, 2. in, 3. vacanza?, 4. siete andati 1. Dove, 2. in, 3. vacanza?, 4. siete andati
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
R10zRiRNpNfMP
1. Maria, 2. è rimasta, 3. a, 4. Milano. 1. Maria, 2. è rimasta, 3. a, 4. Milano. 1. Maria, 2. è rimasta, 3. a, 4. Milano. 1. Maria, 2. è rimasta, 3. a, 4. Milano.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Esercizio 3

Rileggi il testo e abbina persone a luoghi.

Przeczytaj ponownie tekst i połącz osoby z miejscami.

R1cblob3csz6B
Luca e Anna hanno visitato Możliwe odpowiedzi: 1. la Spagna., 2. in Gran Bretagna., 3. in Giappone. Marco e Lucia sono stati Możliwe odpowiedzi: 1. la Spagna., 2. in Gran Bretagna., 3. in Giappone. Maria va Możliwe odpowiedzi: 1. la Spagna., 2. in Gran Bretagna., 3. in Giappone.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Na pewno zauważyłeś, że w tym e‑materiale pojawiło się nowe zagadnienie gramatyczne.

Czas przeszły złożony passato prossimo tworzymy za pomocą czasowników posiłkowych (essere lub avere) odmienionych w czasie teraźniejszym oraz imiesłowu - participio passato, który tworzy się według prostej reguły:

RaJmnywVlBjQc
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

mangiare - mangiato

ricevere - ricevuto

partire - partito

  • Gdy używamy czasownika posiłkowego avere, forma participio passato jest zawsze taka sama i nie wymaga zmiany końcówki, niezależnie od liczby i rodzaju podmiotu, np.:

RSPodrhSGgrGf
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ho comprato un libro. - Kupiłem/am książkę.

Anna ha comprato un libro. - Anna kupiła książkę.

Luigi ha comprato un libro. - Luigi kupił książkę.

Avete comprato un libro. - Kupiliście/łyście książkę.

I ragazzi hanno comprato un libro. - Chłopcy kupili książkę.

  • Gdy czasownikiem posiłkowym jest essere, forma participio passato wymaga uzgodnienia z podmiotem pod względem liczby (pojedyncza, mnoga) i rodzaju (męski, żeński). Np.:

R17KRHlySADUC
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Sono andata a scuola.Poszłam do szkoły.

Sono andato a scuola.Poszedłem do szkoły.

Siamo andate a scuola.Poszłyśmy do szkoły.

Siamo andati a scuola.Poszliśmy do szkoły.

  • Przyjrzyj się poniższej tabeli i zwróć uwagę na to, jak w poszczególnych grupach czasowników końcówki participio passato dopasowują się do podmiotu.

RpQ3e07tUr1cZ
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Persona

andare

partire

rimanere

essere

io

sono andato/a

sono partito/a

sono rimasto/a

sono stato/a

tu

sei andato/a

sei partito/a

sei rimasto/a

sei stato/a

lui/lei

è andato/a

è partito/a

è rimasto/a

è stato/a

Lei

è andato/a

è partito/a

è rimasto/a

è stato/a

noi

siamo andati/e

siamo partiti/e

siamo rimasti/e

siamo stati/e

voi

siete andati/e

siete partiti/e

siete rimasti/e

siete stati/e

loro

sono andati/e

sono partiti/e

sono rimasti/e

sono stati/e

Oto kilka przykładów:

Sono andato in Italia. - Pojechałem do Włoch.

Sono andata a Roma. - Pojechałam do Rzymu.

Sei stato al mare ieri? - Byłeś wczoraj nad morzem?

Sei stata in montagna ieri? - Byłaś wczoraj w górach?

Il treno è partito alle 10:00. - Pociąg odjechał o 10:00.

Anna è partita la settimana scorsa. - Anna wyjechała w zeszłym tygodniu.

Ieri Maria è rimasta a casa. - Wczoraj Maria została w domu.

Quest’anno siamo rimasti a Napoli. - W tym roku zostaliśmy w Neapolu.

Siamo tornati dalle vacanze. - Wróciliśmy z wakacji.

Un’ora fa siamo tornate dalla scuola. - Godzinę temu wróciłyśmy ze szkoły.

Przy tworzeniu zdań w czasie przeszłym passato prossimo należy wybrać odpowiedni czasownik posiłkowy – avere lub essere.

Poznaj zatem najważniejsze zasady dotyczące doboru czasowników posiłkowych.

Passato prossimo z essere tworzą:

  • czasowniki wyrażające stan i ruch odbywający się w określonym kierunku, np.: essere, stare, rimanere, restare, andare, arrivare, entrare, partire, salire, scendere, tornare, uscire, venire oraz nascere, morire itd.

Dopo la festa sono andata al mare. - Po przyjęciu poszłam nad morze.

Ieri siamo rimasti a casa. - Wczoraj zostaliśmy w domu.

Ilaria è salita al primo piano. - Ilaria weszła na pierwsze piętro.

Ieri è nata la figlia di Fabio e Laura. - Wczoraj urodziła się córka Fabia i Laury.

Passato prossimo z avere tworzą:

  • czasowniki przechodnie, czyli te, które mogą mieć dopełnienie:

Teresa ha mangiato una pizza. - Teresa zjadła (co?) pizzę.

Luca ha suonato il pianoforte. - Luca zagrał (na czym?) na fortepianie.

Vincenzo ha letto un libro. - Vincenzo przeczytał (co?) książkę.

  • niektóre czasowniki oznaczające ruch, takie jak: camminare, passeggiare, sciare, viaggiare, ballare, nuotare:

Sono stanco perché oggi ho camminato troppo. - Jestem zmęczony, bo za dużo dzisiaj chodziłem.

Ho passeggiato tutta la mattina. - Spacerowałem cały ranek.

La domenica scorsa ho sciato. - W zeszłą niedzielę jeździłem/jeździłam na nartach.

Abbiamo viaggiato a lungo. - Długo podróżowaliśmy.

RVctOm2hZbjqm
Appunti:  (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga

altro
altro
RtU5S8wZQBNyV1
Nagranie dźwiękowe

inny

R1F8bepuj50bY1
Nagranie dźwiękowe
la cameriera (f)
la cameriera (f)
RRnbTSI4V4qzL1
Nagranie dźwiękowe

kelnerka

R1FmxA1Ayj3fe1
Nagranie dźwiękowe
fare
fare
R1JqfIztqjZPj1
Nagranie dźwiękowe

robić

RzyhdWeLMTQFg1
Nagranie dźwiękowe
finalmente
finalmente
RKTGc5k2knJGP1
Nagranie dźwiękowe

nareszcie

RvEuW4cnkezv41
Nagranie dźwiękowe
la Gran Bretagna (f)
la Gran Bretagna (f)
RSQoJNzoj6H6W1
Nagranie dźwiękowe

Wielka Brytania

R12kfls8iA3eB1
Nagranie dźwiękowe
l’incontro (m)
l’incontro (m)
R1YenG6RMvYit1
Nagranie dźwiękowe

spotkanie

REuUgyD5lQAvY1
Nagranie dźwiękowe
invece
invece
R1A2PJXxn7DAO1
Nagranie dźwiękowe

natomiast

R1Qo11U2QNtEY1
Nagranie dźwiękowe
Londra
Londra
R1emqzyPHKGf61
Nagranie dźwiękowe

Londyn

REmk4U6r86R291
Nagranie dźwiękowe
il posto (m)
il posto (m)
R1aFcV58nyWuw1
Nagranie dźwiękowe

miejsce

RuLKbdqd1MlaV1
Nagranie dźwiękowe
proprio
proprio
R19VLMjsuLhOv1
Nagranie dźwiękowe

właściwie, dopiero

RjUa90ddAB2B41
Nagranie dźwiękowe
purtroppo
purtroppo
RL8U0qa7WLvzc1
Nagranie dźwiękowe

niestety

RuJeMvgYl6mPS1
Nagranie dźwiękowe
rimanere
rimanere
R15z4tOngMcw81
Nagranie dźwiękowe

zostawać

RQ4lh1tQsx2BR1
Nagranie dźwiękowe
la Spagna (f)
la Spagna (f)
R1ZLcAVYwhe9P1
Nagranie dźwiękowe

Hiszpania

REhoGVugDjexZ1
Nagranie dźwiękowe
tornare
tornare
RDFpWrxBCP5Dg1
Nagranie dźwiękowe

wracać

RyWBZmds3HV3c1
Nagranie dźwiękowe
vedere
vedere
R1ceL1PXOZGvt1
Nagranie dźwiękowe

widzieć, zobaczyć

R1bMx4qlHSwhd1
Nagranie dźwiękowe
venire
venire
RfMrMAssBnzmh1
Nagranie dźwiękowe

przybywać, udać się z kimś

R1AEMP7Sjxkl71
Nagranie dźwiękowe
visitare
visitare
R2wS40We3kBPO1
Nagranie dźwiękowe

zwiedzać

R1f0Sb6ud3WjX1
Nagranie dźwiękowe
tra gli altri
Museo Pablo Picasso
Camp Nou