Ilustracja przedstawia pomieszczenie, w którym nagrywa się muzykę. Na stole leży laptop, słuchawki, głośnik i inne sprzęty. Tytuł lekcji: Muzykowanie na komputerowym ekranie.
Ważne daty
1957 – skomponowanie i wykonanie dzieła za pomocą komputera, L. Hiller i L.M. Isaacson suita Illiac na kwartet smyczkowy
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RQuDP4kUkUmxN
II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
1. Uczeń zna, rozumie i wykorzystuje w praktyce:
1) podstawowe pojęcia i terminy muzyczne (...) oraz zależności między nimi;
2) określa podstawowe elementy muzyki (...).
4. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje charakterystyki:
1) muzyki ze względu na jej rodzaj (...);
9. Tworzy, odtwarza i zapisuje muzykę przy użyciu dostępnych technologii.
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
9) stosuje zasady wynikające ze świadomego korzystania i uczestniczenia w dorobku kultury muzycznej(...): tolerancja dla preferencji muzycznych innych osób oraz szacunek dla twórców i wykonawców.
Nauczysz się
opisywać, jak muzyka zmieniała się wraz z rozwojem techniki i komputera;
określać wpływ komputerów na muzykę współczesną i rozrywkową;
opisywać rolę komputera w tworzeniu, nagrywaniu, jak i przetwarzaniu muzyki;
tworzyć muzykę przy użyciu prostego programu komputerowego;
wyjaśniać, czym są prawa autorskie, czyli jak korzystać i szanować cudzą twórczą pracę.
Wstęp - wciąż zmieniający się świat
Wraz z rozwojem technologicznym powstała maszyna, która pierwotnie miała przyśpieszyć liczenie, a dziś trudno jest bez niej obejść się w rożnych dziedzinach życia, także w muzyce. Pojawienie się komputera, bo o nim mowa, zachęciło twórców do eksperymentowania z przekładaniem języka matematycznego na muzyczny i odwrotnie. Zastosowanie komputera w muzyce jest obecnie bardzo szerokie. Może on pełnić funkcję nie tylko odtwarzacza muzyki, ale także studia nagraniowego, urządzenia przekształcającego lub generującego dźwięki, edytora nut, a nawet narzędzia do komponowania muzyki.
Nowoczesne tworzenie muzyki
Kompozytor (w jęz. łac. compositor) to twórca utworu muzycznego. Współcześnie pojęcie to funkcjonuje jako bardzo szerokie: za kompozytora uważa się zarówno autora piosenek, jak i utworów muzyki klasycznej.
R1NjC5MTnXekz1
Sposób pracy kompozytorów zmieniał się przez epoki i dziś duży wpływ na kształtowanie się muzyki współczesnej ma rozwój technologii. W XXI wieku posiadanie komputera jest powszechne i stał się on niezbędnym elementem wyposażenia wielu kompozytorów. Dzięki temu, muzyka naszych czasów jest tak bardzo zróżnicowana i dynamicznie się rozwija.
R1G2cbnYCUKXl1
W związku z tymi zmianami, powstało w muzyce ciekawe zjawisko nazwane muzyką komputerową.
Muzyka komputerowa
Termin muzyka komputerowa wiąże się z komponowaniem muzyki przy pomocy komputera. Jej pionierami, w latach 50. ubiegłego wieku, byli Lejaren Arthur Hiller i Leonard Isaacson. Tworzyli oni specjalne programy generujące kolejne dźwięki utworów. Wraz z postępem technologicznym zwiększał się poziom skomplikowania tych operacji, co pozwoliło na większą kontrolę nad innymi elementami dzieła muzycznego.
Od lat 80. XX wieku zaczęto masowo produkować komputery osobiste, z wygodnym i łatwym oprogramowaniem muzycznym. Upowszechniło to metody komputerowej modyfikacji dźwięku. Takie programy zmieniły sposoby nagrywania i obróbki dźwięku w studiach nagraniowych.
Studio nagraniowe
W studiu nagraniowym panują określone warunki, niezależnie od tego czy nagrywają w nim instrumentaliści, wokaliści czy lektorzy. Do realizacji nagrania potrzebny jest odpowiedni sprzęt (m.in. komputer, odpowiednie oprogramowanie, mikrofony, głośniki) i osoba, która zawodowo zajmuje się nagrywaniem i obróbką dźwięku w studiu nagraniowym, czyli inżynier dźwięku. Podczas nagrywania panuje absolutna cisza, by nie nagrało się dodatkowo nic, co nie jest zaplanowane na nagraniu.
R4KraHbDfYra1
Po udanym nagraniu, materiał (tzw. ścieżki dźwiękowe) zostaje połączony w całość i poddany obróbce (poprawienie głośności, barwy, dodanie efektów specjalnych, takich jak np. pogłos).
R1RQFlcRBd2u11
Komputery zmieniły i unowocześniły pracę w studiu. Dzięki możliwości cyfrowego przetwarzania dźwięków, popularność zyskały np. remiksyremiksremiksy i praca didżejówdidżej (DJ)didżejów.
REQFeuFXrW2RF1
R1ZOk7G7VXTAY
Polecenie 1
Znajdź w internecie darmowe programy służące do tworzenia muzyki.
Znajdź w internecie darmowe programy służące do tworzenia muzyki.
Znajdź w internecie darmowe programy służące do tworzenia muzyki.
Wraz z rozwojem technik komputerowych zmieniały się techniki nagrań, kompozycji, instrumenty, zatem i samo brzmienie muzyki. W oparciu o te zmiany powstało kilka bardzo ciekawych nurtów muzycznych:
Spektralizm polega na tworzeniu muzyki (melodii i harmonii) przy wykorzystaniu spektrum dźwięku. Mianem tym określamy zarówno nurt w muzyce powstały we Francji w latach 70. XX w. (poruszający również współczesnych kompozytorów), jak i technikę opierającą się na konstruowaniu melodii z tonów składowych dźwięku, czyli alikwotów. Przedstawicielami są m.in. Gérard Grisey czy Tristana Murail.
Mikrotonowość wykorzystuje mikrotony, czyli interwały muzyczne mniejsze niż półtony (np. ćwierćtony). Mikrotonowość pozwala odkryć, że oktawa składa się nie tylko z 12 półtonów, ale 31, 53 czy 72 interwałów. Reprezentantem takiej muzyki jest np. Rytis Mažulis.
Muzyka elektroakustyczna powstała na przełomie lat 40. I 50. XX w. i dynamicznie rozwija się do dziś. Polega na komponowaniu syntetycznie wytworzonych lub elektronicznie przetworzonych dźwięków naturalnych, za pomocą komputera, co daje nieograniczone możliwości. Z muzyką elektroakustyczną możemy spotkać się w twórczości Francisco Lópeza.
Nowa złożoność (new complexity) to sprzeciw wobec funkcjonującego w latach 70. I 80 XX w. minimalizmu i odniesień do przeszłości. Wyróżnia się złożonością dźwięków i wielopłaszczyznowością brzmienia. Nowa złożoność nie odrzuca tradycyjnych instrumentów, ale wykorzystuje je do poszukiwania nowych dźwięków (tzw. rozszerzone techniki instrumentalne). Przedstawicielem jest m.in. Richard Barrett.
Polecenie 2
Zapoznaj się z opisami alternatywnymi utworów: Berceuse z Quatre chants pour franchir le seuil, Sybilla i Untitled #247 i odpowiedz na pytanie: Jakie efekty komputerowe zostały wykorzystane w tych utworach?
Zapoznaj się z opisami alternatywnymi utworów: Berceuse z Quatre chants pour franchir le seuil, Sybilla i Untitled #247 i odpowiedz na pytanie: Jakie efekty komputerowe zostały wykorzystane w tych utworach?
Zapoznaj się z opisami alternatywnymi utworów: Berceuse z Quatre chants pour franchir le seuil, Sybilla i Untitled #247 i odpowiedz na pytanie: Jakie efekty komputerowe zostały wykorzystane w tych utworach?
Wysłuchaj poniższych utworów i zastanów się, czy bez wykorzystania techniki komputerowej udałoby się uzyskać takie efekty.
R1ZVCqXdKJDtX
RrC75yDhEUgo1
R1ySDLGtMJv5h
RH61hPbGZmHgo
Muzyka na komputerze - co można, a czego nie? Prawo autorskie
Kilka słów o prawach autorskich
Każde dzieło, nawet to ogólnodostępne w Internecie, ma swojego autora, który decyduje, w jaki sposób inni mogą korzystać z tego, co wytworzył. Oznacza to, że aby móc korzystać z dzieła w sposób legalny, powinniśmy respektować te zasady.
Zbiór wytycznych obejmujących prawa, obowiązki i zezwolenia, określające możliwości korzystania z danego utworu, nazywamy prawami autorskimi. To one precyzują kiedy, jak i w jakim zakresie możemy korzystać z dzieła dowolnie, a co wymaga zgody autora lub posiadacza praw do utworu. Prawa autorskie funkcjonują nie tylko w muzyce, ale również w malarstwie, literaturze oraz codziennym życiu.
Zgodnie z prawem autorskim, utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, utrwalony w jakiejś postaci. Utworem może być więc obraz, etiuda, aplikacja lub scenariusz – każde dzieło, które ktoś stworzył. Twórcę dzieła nazywamy autorem. To do niego należy prawo do dysponowania swoim dziełem. Każdy z nas może korzystać z dzieł innych osób, trzeba tylko pamiętać, aby zawsze zawrzeć dane autora utworu. Oznacza to, że bez tej informacji nie możemy cytować dzieł innych osób, oraz że nikt nie może korzystać z naszych utworów bez podania naszego autorstwa. Niekiedy możliwość korzystania z dzieła generuje obowiązek uiszczenia opłaty dla posiadacza praw do dzieła.
Z prawem autorskim wiążą się również pojęcia piractwa i plagiatu.
O piractwie mówimy, kiedy ktoś korzysta z dzieła danego autora w sposób niezgodny z prawem, tzn. bez zgody autora, pozyskując utwór z nielegalnego źródła lub nie wnosząc wymaganych opłat.
Plagiat to przypisanie sobie autorstwa całości lub fragmentu dzieła, którego twórcą nie jesteśmy, ukrywając dane prawdziwego autora. Plagiatem określamy również wykorzystanie cudzego dzieła do własnych celów, bez wskazania nazwiska jego twórcy. Należy pamiętać, że plagiat jest kradzieżą dlatego również podlega karze.
R1EH5Y8A3o8XV1
Zadania
R1RJRBWTiMuYr
Ćwiczenie 1
RIy3TSQ49vUyg
Ćwiczenie 2
R1GlwBjIxnJpp
Ćwiczenie 3
Rc055RIDw4SVu
Ćwiczenie 4
R1ejk54SlPvNg
Ćwiczenie 5
R11Ad3iOV0hFU
Ćwiczenie 6
R11zadRjjl92o
Ćwiczenie 7
Słownik pojęć
alikwoty
alikwoty
tony składowe dźwięku decydujące o jego barwie.
didżej (DJ)
didżej (DJ)
osoba, która prezentuje muzykę rozrywkową w dyskotece, programie radiowym lub telewizyjnym.
instrumentacja
instrumentacja
opracowanie utworu muzycznego na poszczególne instrumenty zespołu w formie partytury.
plagiat
plagiat
przypisanie sobie autorstwa całości lub fragmentu dzieła, którego twórcą nie jesteśmy, ukrywając dane prawdziwego autora.
remiks
remiks
nowa wersja jakiegoś utworu muzycznego, powstała w wyniku elektronicznej przeróbki.
Źródło:
sjp.pwn.pl
Kotoński Włodzimierz, Muzyka elektroniczna, PWM Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002