Temat: Polska w świecie

Autorka: Anna Rabiega

Adresat:

Uczeń klasy 8 szkoły podstawowej.

Podstawa programowa:

XII. Sprawy międzynarodowe.

Uczeń:

4) przedstawia działalność Polski w Organizacji Narodów Zjednoczonych, Unii Europejskiej i Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego.

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń ma podstawową wiedzę na temat wybranych spraw międzynarodowych.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje rolę Prezydenta RP i Rady Ministrów w prowadzeniu polskiej polityki zagranicznej.

• wyjaśnia różnice między ambasadą a konsulatem.

• przedstawia i analizuje najważniejsze cele polskiej polityki zagranicznej po 1989 r.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku obcym,

• kompetencje informatyczne,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody nauczania:

• dyskusja,

• metoda 635,

• analiza materiałów źródłowych,

• kula śniegowa,

• analiza SWOT,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem schematu interaktywnego, ćwiczeń interaktywnych.

Formy pracy:

• indywidualna,

• w parach,

• grupowa,

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku,

• wydruk relacji z podpisania Traktatu lizbońskiego ze strony internetowej Prezesa Rady Ministrów (patrz: Uwagi dla nauczyciela),

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia cel zajęć: Dowiecie się, na czym polega, przez kogo i jak jest realizowana polska polityka zagraniczna.

2. Nauczyciel rozdaje wydruki tekstu źródłowego, prosi uczniów, aby przeczytali relację z podpisania Traktatu lizbońskiego ze strony internetowej Prezesa Rady Ministrów i poszukali odpowiedzi na zapisane na tablicy pytania:

• Przedstawiciele jakich organów władzy uczestniczyli w opisywanym wydarzeniu?

• Na czym polegały podejmowane przez nich czynności? Co się wydarzyło?

• Jakiego obszaru polskiej polityki zagranicznej dotyczyło to wydarzenie?

Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na pytania.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel informuje uczniów, że sytuacja opisywana w artykule doprowadziła do tzw. sporu o krzesło, czyli sporu kompetencyjnego między Prezydentem RP a Prezesem Rady Ministrów ws. ustalenia składu delegacji na szczyt Rady Europejskiej. Wyniknął on z niejasnych zapisów Konstytucji RP dotyczących podziału obowiązków w obszarze polityki zagranicznej. Nauczyciel pyta uczniów, jaki organ w Polsce zajmuje się rozstrzyganiem takich sporów. Po udzieleniu przez uczniów poprawnej odpowiedzi nauczyciel informuje ich, że zamienią się dziś w sędziów Trybunału Konstytucyjnego i zajmą się rozstrzygnięciem tej sprawy. Informuje też, że uczniowie będą pracować metodą 635 i w razie potrzeby wyjaśnia metodę.

a. Nauczyciel formułuje problem i zapisuje go na tablicy: „Spór kompetencyjny dotyczący określenia centralnego konstytucyjnego organu państwa, który uprawniony jest do reprezentowania RP na posiedzeniach Rady Europejskiej, czyli kto powinien podpisać Traktat lizboński?”.

b. Nauczyciel dzieli klasę na 6 grup. Zadaniem każdej z grup jest zapisanie trzech argumentów przemawiających za reprezentacją RP przez Prezydenta RP lub Radę Ministrów (Prezesa Rady Ministrów lub ministra spraw zagranicznych). Na realizację zadania uczniowie mają 5 minut. W tym czasie mogą korzystać ze wszelkich dostępnych źródeł informacji (Konstytucja RP, internet). Uczniowie zapisują pomysły swojej grupy na kartkach.

c. Po upływie 5 minut nauczyciel prosi uczniów, aby wymienili się kartkami z zapisem pomysłów między grupami. Teraz każda z grup zamienia się w panel ekspertów – ich zadaniem jest krytyczna ocena pomysłów kolegów z innej grupy, zapisanie wniosków z tej oceny i kontrargumentów do każdego z trzech pomysłów. Na to zadanie również mają 5 minut.

d. Nauczyciel prosi, aby grupowe panele ekspertów kolejno podawały argumenty każdej ze stron sporu i zapisuje je na tablicy w dwóch kolumnach: Prezydent RP i Rada Ministrów. Jako podsumowanie ćwiczenia nauczyciel przeprowadza głosowanie „sędziów Trybunału” w celu ustalenia werdyktu – kto powinien podpisać traktat podczas szczytu Rady Europejskiej w Lizbonie w grudniu 2007 r.?

2. Nauczyciel informuje uczniów, że ich zadaniem będzie ustalenie i przeanalizowanie wybranych priorytetów polskiej polityki zagranicznej.

a. W tym celu uczniowie najpierw będą pracować metodą kuli śniegowej w celu ustalenia wspólnej listy 5 priorytetów polskiej polityki zagranicznej w perspektywie najbliższego dziesięciolecia. Nauczyciel wyznacza czas na realizację zadania, a w razie potrzeby wyjaśnia metodę. Najpierw uczniowie indywidualnie spróbują zapisać cele, jakie powinna sobie, ich zdaniem, stawiać Polska w polityce zagranicznej. Następnie połączą się w pary, czwórki i coraz większe grupy, za każdym razem dyskutując i formułując wspólną listę 5 priorytetów, aż do wypracowania ogólnoklasowej listy, wśród których zapewne znajdzie się udział Polski w wybranych organizacjach międzynarodowych.

b. W drugiej części ćwiczenia nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup, każdej z nich przydzielając jeden z ustalonych wcześniej priorytetów. Uczniowie, wykorzystując metodę analizy SWOT, ustalają po jednej najważniejszej mocnej stronie (zalecie) i słabej stronie (wadzie) oraz zagrożeniu i możliwości płynących z uczynienia danego zadania priorytetem polskiej polityki zagranicznej w najbliższym dziesięcioleciu. Nauczyciel wyznacza czas pracy. Po jego upływie reprezentanci przedstawiają rezultaty pracy grupy reszcie klasy.

c. Na zakończenie ćwiczenia nauczyciel prosi chętnych/wybranych uczniów, aby wskazali, który z omówionych celów polskiej polityki zagranicznej jest ich zdaniem najważniejszy i uzasadnili swój wybór.

3. Nauczyciel prosi uczniów, aby pracując w parach, poszukali w internecie informacji na temat działalności ambasad i konsulatów oraz wskazali różnice między tymi placówkami dyplomatycznymi (ranga, przedstawiciele, zadania, przynależność terytorialna, liczba placówek w danym kraju). Następnie uczniowie zamieniają się zapisem rozwiązań z inną parą i wzajemnie sprawdzają/uzupełniają brakujące informacje. Po wykonaniu zadania nauczyciel wyświetla na tablicy schemat „Comparison of the embassy and consulate” i prosi chętnych/wybranych uczniów o odczytanie rozwiązań. Wspólnie ze wszystkimi uczniami porównują je z informacjami zawartymi w schemacie i weryfikują pomysły.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby, pracując w parach rozwiązali Ćwiczenie 1 dotyczące członkostwa Polski w różnych typach organizacji międzynarodowych. Następnie nauczyciel prosi chętnych/wybranych uczniów o odczytanie rozwiązań i wspólnie weryfikuje je ze wszystkimi uczniami klasy.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie zajęć nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jak sądzicie, czego jeszcze musicie się nauczyć na temat sytuacji Polski w świecie, żeby być zadowolonym ze swojej wiedzy i umiejętności?

Chętni/wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi.

2. Propozycja zadania domowego:

a. Napisz esej (maksymalnie 1000 słów) na temat „Jak zmieniły się priorytety polskiej polityki zagranicznej w XXI wieku?”. Pamiętaj, że aby twój esej miał charakter porównawczy, powinieneś odwołać się również do priorytetów polskiej polityki zagranicznej końca XX wieku.

b. Odsłuchaj nagranie abstraktu, aby powtórzyć materiał i utrwalić nowe słówka. Następnie wykonaj ćwiczenie słownikowe na końcu rozdziału.

Uwagi dla nauczyciela:

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Poland in the contemporary world

According to the Constitution, the Council of Ministers is responsible for conducting Polish foreign policy. This includes ensuring external security of the state and exercising general control in the field of relations with other states and international organizations. The person directly responsible for the coordination of foreign policy in the government is the Minister of Foreign Affairs. The Minister is assisted by foreign service, i.e. officials and diplomats working in the Ministry of Foreign Affairs in Warsaw and diplomatic missions abroad.

The President of the Republic of Poland is also an important body implementing foreign policy. According to the Constitution, the President represents the state in external relations (he is “the supreme representative of the Republic of Poland”), guarantees the continuity of state power, safeguards the sovereignty and security of our country and the inviolability and integrity of its territory. In the field of foreign policy the President cooperates with the Prime Minister and the Minister of Foreign Affairs. His main competence is ratifying and renouncing international agreements.

The role of Poland in the world in the last 25 years has changed significantly. Before 1989 Poland was a socialist state, non‑sovereign in international relations, violating basic civil rights and freedoms, with a centrally managed economy. After the transition of 1989 Poland became a democratic country, sovereign in international relations, observing the rule of law, with a market economy. We are currently the member of the most important global and regional international organizations of an economic, political and military character. We participate in numerous peace operations. We have orderly relationships with our nearest neighbors, we are perceived as a stable and predictable partner.

In 1989 after regaining the sovereignty and independence from the Eastern Bloc, above all the Union of Soviet Socialist Republics (USSR), the most important goals of the new Polish foreign policy included:

• becoming a part of the European security system by developing cooperation with European communities,

• developing cooperation with the closest neighbors: Germany in the West, and the states created after the collapse of the Soviet Union in the East,

• creating new regional ties, especially in relations between the Czech Republic, Slovakia and Hungary,

• development of political, economic and cultural cooperation with the countries of Western Europe and the United States.

The strategic goal of Poland in the early 1990s was membership in the European Union and the North Atlantic Treaty Organization. These organizations were able to provide Poland with military and economic security. In relations with our eastern neighbors, the main issues at the beginning of the 1990s were: the withdrawal of Soviet troops from Poland and the establishment of relations with the states formed after the collapse of the USSR. On the anniversary of the Soviet aggression on Poland, on September 17, 1993, the last group of Russian soldiers left the territory of our country. Since the beginning of the 1990s, Poland has recognized the United States as a strategic partner. Our country maintains relations with this country in the sphere of economy, promotion of democracy and, through NATO, in the area of security.

Polish membership in international organisations

Poland is currently a member of the most important international organisations of a universal nature (open to members from all regions of the world) and regional ones (which can be accessed only by countries from a specific region of the world, e.g. Europe). The Republic of Poland belongs to several dozen governmental organisations. It also cooperates within other structures, such as the Visegrad Group (association of Poland, the Czech Republic, Slovakia and Hungary). Poland is also a founding member of the United Nations (UN) and has joined a number of specialized agencies that are part of the United Nations system.

From the very beginning, Poland actively participated in the meetings of the Conference on Security and Co‑operation in Europe (CSCE). To date, the Organization for Security and Co‑operation in Europe (OSCE), which is a continuation of the CSCE, remains an important element of European security for Poland.

Since 1989, Poland has begun to seek membership in organizations previously gathering only Western European countries. The first organisation that opened to the countries of Central and Eastern Europe was the Council of Europe. Poland’s accession to the Council of Europe (1991) meant that our country was recognised as a democratic state, respectful of the rule of law and human rights. In 1993, the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms – the most important document of the Council of Europe on human rights – became applicable to Poland. This gave Poles the opportunity to lodge complaints to the European Court of Human Rights.

Poland also sought to join the most important economic, political and military organisations. The strategic goal was membership in the European Union and NATO. We received the status of a full member of the EU on 1 May, 2004, and NATO – on 12 March, 1999. Poland participates in peacekeeping operations of the United Nations, the European Union, the Organization for Security and Cooperation in Europe and NATO. The nature of the tasks entrusted to Polish soldiers is very diverse: from control and observation, through logistics, to sapper trainings or securing contingents. Considering the number of soldiers and missions in which our country participated, Poland is the most involved of all European countries.

Poland is a country that has clearly defined foreign policy goals and is able to persistently pursue these goals.