you will explain the meaning of sayings with the word devildevil
you will tell what the ballad „Pani Twardowska” by Adam Mickiewicz is about
you will write the sequence of events
you will describe the characters from the text and you will judge them
Do you know any sayings related to the word “devil”? Match Polish expressions with their English equivalents.
Lepszy wróg, którego się zna., Diabeł tkwi w szczegółach., O wilku mowa., Zaprzedać duszę diabłu., Między młotem a kowadłem., Piekielnie trudne zadanie.
Talk of the devil! | |
Sell one’s soul to the devil. | |
The devil is in the detail. | |
Better the devil you know. | |
Between the devil and the deep blue sea. | |
A devil of a job. |
Read the title of the piece by Adam Mickiewicz. What do you think it will be about? Discuss it in the class.
Watch the film with the recitation of the ballad „Pani Twardowska” and then read it. Pay attention to the sequence of events shown in this piece.
Pani TwardowskaBALLADA
Jedzą, piją, lulkilulki palą,
Tańce, hulanka, swawola;
Ledwie karczmy nie rozwalą,
Cha cha, chi chi, hejże, hola!Twardowski siadł w końcu stoła,
Podparł się w boki jak baszabasza;
Hulaj dusza! hulaj! – woła,
Śmieszy, tumani, przestrasza.Żołnierzowi, co grał zucha,
Wszystkich łajełaje i potrąca,
Świsnął szablą koło ucha,
Już z żołnierza masz zająca.Na patrona z trybunałutrybunału,
Co milczkiem wypróżniał rondel,
Zadzwonił kieskąkieską pomału,
Z patrona robi się kondelkondel.Szewcu w nos wyciął trzy szczutkiszczutki,
Do łba przymknął trzy rureczki,
Cmoknął, cmok, i gdańskiej wódki
Wytoczył ze łba pół beczki.Wtem gdy wódkę pił z kielicha,
Kielich zaświstał, zazgrzytał;
Patrzy na dno: Co u licha?
Po coś tu, kumiekumie, zawitał?Diablik to był w wódce na dnie,
Istny Niemiec, sztuczka kusasztuczka kusa;
Skłonił się gościom układnie,
Zdjął kapelusz i dał susa.Z kielicha aż na podłogę
Pada, rośnie na dwa łokcie,
Nos jak haczyk, kurzą nogę
I krogulczekrogulcze ma paznokcie.A! Twardowski; witam, bracie!
To mówiąc bieży obcesemobcesem:
Cóż to, czyliż mię nie znacie?
Jestem MefistofelesemMefistofelesem.Wszak ze mnąś na Łysej Górze
Robił o duszę zapisy;
CyrografCyrograf na byczej skórze
Podpisałeś ty, i bisybisyMiały słuchać twego rymurymu;
Ty, jak dwa lata przebiegą,
Miałeś pojechać do Rzymu,
By cię tam porwać jak swego.Już i siedem lat uciekło,
Cyrograf nadal nie służy;
Ty, czarami dręcząc piekło,
Ani myślisz o podróży.Ale zemsta, choć leniwa,
Nagnała cię w nasze sieci;
Ta karczma Rzym się nazywa,
Kładę areszt na waszeciwaszeci.Twardowski ku drzwiom się kwapił
Na takie dictum acerbumdictum acerbum,
Diabeł za kuntuszkuntusz ułapił:
A gdzie jest nobile verbumnobile verbum?Co tu począć? – kusa radakusa rada,
Przyjdzie już nałożyć głową.
Twardowski na konceptkoncept wpada
I zadaje trudność nową.Patrz w kontraktkontrakt, Mefistofilu,
Tam warunki takie stoją:
Po latach tylu a tylu,
Gdy przyjdziesz brać duszę moją,Będę miał prawo trzy razy
Zaprząc ciebie do roboty?
A ty najtwardsze rozkazy
Musisz spełnić co do joty.Patrz, oto jest karczmy godło,
Koń malowany na płótnie;
Ja chcę mu wskoczyć na siodło,
A koń niech z kopyta utnie.Skręć mi przy tym biczyk z piasku,
Żebym miał czym konia chłostać,
I wymuruj gmach w tym lasku,
Bym miał gdzie na popaspopas zostać.Gmach będzie z ziarnek orzecha,
Wysoki pod szczyt KrępakuKrępaku,
Z bród żydowskich ma być strzecha,
Pobita nasieniem z maku.Patrz, oto na miarę ćwieczekćwieczek,
CalCal gruby. długi trzy cale,
W każde z makowych ziareczek
Wbij mi takie trzy bratnalebratnale.Mefistofil duchem skoczy,
Konia czyści, karmi, poi,
Potem bicz z piasku utoczy
I już w gotowości stoi.Twardowski dosiadł biegusabiegusa,
Próbuje podskoków, zwrotów,
StępaStępa, galopujegalopuje, kłusakłusa,
Patrzy, aż i gmach już gotów.No! wygrałeś, panie bisiebisie;
Lecz druga rzecz nieskończona,
Trzeba skąpać się w tej misie,
A to jest woda święcona.Diabeł kurczy się i krztusi,
Aż zimny pot na nim bije;
Lecz pan każe, sługa musi,
Skąpał się biedak po szyję.Wyleciał potem jak z procy,
Otrząsł się, dbrum! parsknął raźnie.
Teraz jużeś w naszej mocy,
Najgorętsząm odbył łaźnię.Jeszcze jedno, będzie kwita,
Zaraz pęknie moc czartowska;
Patrzaj, oto jest kobiétakobiéta,
Moja żoneczka Twardowska.Ja na rok u BelzebubaBelzebuba
Przyjmę za ciebie mieszkanie,
Niech przez ten rok moja luba
Z tobą jak z mężem zostanie.Przysiąż jej miłość, szacunek
I posłuszeństwo bez granic;
Złamiesz choć jeden warunek.
Już cała ugoda za nic.Diabeł do niego pół ucha,
Pół oka zwrócił do samkisamki,
Niby patrzy, niby słucha,
Tymczasem już blisko klamki.Gdy mu Twardowski dokucza,
Od drzwi, od okien odpycha,
Czmychnąwszy dziurką od klucza,
Dotąd jak czmycha, tak czmycha.
Discuss and answer the questions:
Does this ballad really tell the story that we may expect to hear after reading its title?
Why is this ballad entitled: „Pani Twardowska”?
What other titles could it have? Give your suggestions.
Check if you understand all the archaisms that appeared in the ballad by Adam Mickiewicz.
Wszystkich łaje...
|
he approached the door
|
A gdzie jest "nobile verbum"?
|
he looked at the woman
|
Pół oka zwrócił do samki
|
at the lawyer
|
Zadzwonił kieską...
|
he jingled his coins
|
na patrona z trybunału
|
he tells everyone off
|
Kładę areszt na waszeci
|
whole
|
co do joty
|
I take you as a prisoner
|
ku drzwion się kwapił
|
where is the word of honour?
|
How did Twardowski tease other guests at the Inn? Match his behaviour to the appropriate person.
he jingled the sack of coins in front of him, waved the sable by his ear, he flicked his nose three times
soldier | |
lawyer | |
shoemaker |
Work in pairs. One person does the exercise 1 and the other exercise 2, when you finish, exchange your information.
1. Check in the encyclopaedia who was Mr Twardowski. Describe this character. Using information from the ballad answer the questions:
What is he like?
How does he behave?
Find the following fragments: verse 5‑9, verse 21‑24, verse 53, verse 56‑57, verse 91, verse 119 and name the feelings that Twardowski experiences in the Inn Rzym.
2. Check in the dictionary of foreign terms who is Mefistofeles. Describe this character. Using information from the ballad answer he questions:
What is he like?
How does he behave? -Find the following fragments: verse 49−52, verse 83−86, verse 95−98, verse 99−102, verse 115−118, verse 119−122 and name the feelings that Mefistofeles experiences.
What tasks did Twardowski give to Mefistofeles? Did the Devil manage to accomplish all of them? Write your comments in the right boxes.
Choose one participant of the events and from his point of view tell what happened in the InnInn Rzym
Keywords
devil, pan Twardowski, contractcontract
Glossary
karczma, czyli gospoda lub zajazd, dawniej nazywana także austerią czy oberżą. Rodzaj jadłodajni, gdzie odbywały się również zabawy, a podróżni mogli znaleźć miejsca do spania.
diabeł, czart
kontrakt, umowa
szabla
żołnierz, wojak
szewc
kiesa, portmonetka
dusza
transakcja, interes
zemsta
godło
gwóźdź
ziarenko maku
woda święcona