Temat: Dziwny koniec wojny. Rok 1918

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXV. I wojna światowa. Uczeń:

3) omawia specyfikę działań wojennych: wojna pozycyjna, manewrowa, działania powietrzne i morskie;

5) opisuje rewolucję i wojnę domową w Rosji.

XXVI. Sprawa polska w czasie I wojny światowej. Uczeń:

2) omawia umiędzynarodowienie sprawy polskiej: akt 5 listopada 1916 r., rola Stanów Zjednoczonych i rewolucji rosyjskich, deklaracja z 3 czerwca 1918 r.;

3) ocenia polski wysiłek zbrojny i dyplomatyczny, wymienia prace państwowotwórcze podczas wojny.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają wydarzenia polityczne i militarne schyłku I wojny światowej; następstwa rewolucji październikowej dla Rosji oraz Europy; międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać wydarzenia polityczne i militarne schyłku I wojny światowej;

• opisywać następstwa rewolucji pażdziernikowej dla Rosji oraz Europy;

• charakteryzować międzynarodowe uwarunkowania sprawy polskiej oraz prace państwowotwórcze Polaków podczas wojny.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie powinni przypomnieć sobie przy pomocy e‑podręcznika i wynotować, jakie działania podjął Roman Dmowski w kwestii linii rozejmowej na ziemiach polskich.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1, czyli wskazanie granic frontów wojennych u schyłku 1917 roku. Następnie – nadal wyświetlając mapę Europy w czasie I wojny światowej – objaśnia pokrótce decyzje i działania militarne Niemiec i państw Ententy w 1918 roku oraz sytuację wewnętrzną w Niemczech i Rosji.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie podzieleni na dwie lub trzy grupy wykonują to samo Polecenie 2 (nauczyciel może poinformować ich, że słuchając miniwykładu powinni zwrócić uwagę na polityczne i militarne atuty Polaków po zakończonej wojnie) i Ćwiczenie 1. Każda z grup na dużym arkuszu papieru wynotowuje potrzebne informacje. Następnie grupy przekazują sobie wypełnione tabelki i uzupełniają lub korygują zapisane w nich militarne i polityczne atuty Polaków. Nauczyciel obserwuje ich pracę, ale unika ingerencji. Na koniec uczniowie wybierają najtrafniejsze ich zdaniem sformułowania (spisane własnymi słowami) i zaznaczają je na kolorowo. Całość fotografują.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Ćwiczenia 2 i Ćwiczenia 3. Uczniowie korzystają z anglojęzycznych materiałów zamieszczonych w Internecie i szukają informacji o osobie przedstawionej na ułożonym obrazku. Nauczyciel dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, jak wyobrażano sobie niepodległą Polskę w 1918 roku. Opowiada o znaczeniu demokratycznych reform zapowiedzianych przez Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego oraz rząd lewicowego polityka Jędrzeja Moraczewskiego. Wskazuje powody przyznania praw wyborczych kobietom. Poleca przydatną literaturę popularnonaukową.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje przygotowanie przez uczniów prezentacji multimedialnej na temat zaangażowania kobiet w działalność polityczną i militarną na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej jako preludium do otrzymania praw wyborczych.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

A Strange End To the War. The Year 1918

In 1918, Germany saw a rise of revolutionary attitudes and worker strikes. In July, the Entente managed to stop the Germans at the Marne for the second time. Its forces managed to break the resistance of Bulgaria as well, and in October, the Ottoman Empire surrendered. On 9 November 1918, German Emperor Wilhelm II abdicated under the pressure of the people’s rebellion. On 11 November, the representatives of the newly‑created Weimar Republic signed the armistice of Compiégne, ending the Great War. On 8 January 1918 President Woodrow Wilson repeated his stance on the Polish cause in his famous address to the Congress, envisaging the creation of an independent Polish state. On 3 June 1918, the states of the Entente made the Declaration of Versailles, acknowledging Poland’s right to independence. In the last month of the war, the Poles’ great advantage was the fact that they possessed Polish structures of power in the Kingdom of Poland. On 7 October 1918, taking advantage of the chaos of the war, the Regency Council issued a manifesto to the Polish nation on the assumption of the principle of the independence of Poland. After Józef Piłsudski’s return from Magdeburg on 11 November, the Regency Council granted him authority over the forming Polish military. On 14 November, Piłsudski created a new government under the direction of the leftist politician, Jędrzej Moraczewski. On 28 November 1918, the Polish women were granted elective rights, later confirmed by the Constitution of the Republic of Poland. In Russia, after having dispersed the Constituent Assembly in January of 1918, the Bolsheviks took measures aiming to create an one‑party dictatorship. The power in the state was taken over by the Russian Communist Party (Bolsheviks) (abbreviated in English as RCPb). The old tsarist generals (“whites”) took a stand against the Bolsheviks. Thus began a civil war that would last until 1922.