Te siły to: siła ciężkości $\vec{F_g}$ i siła wyporu $\vec{F_w}$. Początkowo są równe co do wartości. W temperaturze bliskiej $0^{\circ}\text{C}$ cząsteczki wody łączą się wiązaniami wodorowymi w struktury zawierające dużo pustej przestrzeni, co powoduje zmniejszenie się jej gęstości i wzrost objętości. Zmiana objętości zamarzającego fragmentu wody powoduje zwiększenie się siły wyporu, której wartość staje się większa od wartości siły grawitacji. Pojawia się, skierowana ku górze, siła wypadkowa będąca różnicą tych dwóch sił. Zamarzający fragment zaczyna się poruszać do góry, w kierunku powierzchni wody. Ruch ten ustaje dopiero, gdy lód częściowo wystaje ponad powierzchnię. Działające na niego siły są wtedy znowu równe co do wartości.