Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Armatura wodna i pianowa, rozwinięcia taktyczne

BPO.03. Wykonywanie czynności ratowniczych - Technik pożarnictwa 311919

bg‑azure

Armatura wodna i pianowa – sprzęt

WIZUALIZACJA 3D

1

Spis treści

2

Węże pożarnicze

3

Wąż ssawny

1
R1LaLTRKjGvO1
Wąż ssawny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia model węża ssawnego. Zielony, gumowy wąż ma pofalowaną powierzchnię zewnętrzną. Zakończony jest po obu stronach osłonami termoizolacyjnymi oraz metalowymi łącznikami.

1
RXhPgVjwnebdE
Smok ssawny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia smok ssawny, czyli element zasysający, który mocuje się do węża ssawnego. Smok składa się z łącznika i metalowej obudowy zakończonej sitkiem, stanowiącym barierę dla zanieczyszczeń występujących w wodzie lub innej cieczy.

Parametry węży ssawnych

W zależności od materiału, z jakiego zostały wykonane węże ssawne, dzielimy je na: typ A – węże ssawne gumowe i typ B – węże ssawne z tworzywa sztucznego (PVC). W zależności od średnicy wewnętrznej rozróżniamy węże: , , odmiana Ł – z łącznikami, B – bez łączników. Można również spotkać węże ssawne wielkości: , używane do agregatów pompowych o dużych wydajnościach. Węże wielkości występują w długościach , a wąż – tylko w długości .

1

Dane

Jednostka

Wielkość węża

Wielkość węża

Wielkość węża

Wielkość węża

Wielkość węża

Długość wraz z łącznikami



Masa



Ciśnienie próbne

Podciśnienie próbne

Podciśnienie robocze

Temperatury stosowania

od do

Wielkość węża 52

  • Długość wraz z łącznikami: 4000 milimetrów.

  • Masa: 11,2 kilograma.

  • Ciśnienie próbne: 0,4 megapascala.

  • Podciśnienie próbne: 0,085 megapascala.

  • Podciśnienie robocze: 0,063 megapascala.

  • Temperatury stosowania: od minus 20 do plus 60 stopni Celsjusza.

Wielkość węża 75

  • Długość wraz z łącznikami: 1600 lub 2500 milimetrów.

  • Masa: 7,6 lub 6,5 kilograma.

  • Ciśnienie próbne: 0,4 megapascala.

  • Podciśnienie próbne: 0,085 megapascala.

  • Podciśnienie robocze: 0,063 megapascala.

  • Temperatury stosowania: od minus 20 do plus 60 stopni Celsjusza.

Wielkość węża 110

  • Długość wraz z łącznikami: 1600 lub 2500 milimetrów.

  • Masa: 7,5 lub 10,7 kilograma.

  • Ciśnienie próbne: 0,4 megapascala.

  • Podciśnienie próbne: 0,085 megapascala.

  • Podciśnienie robocze: 0,063 megapascala.

  • Temperatury stosowania: od minus 20 do plus 60 stopni Celsjusza.

Wielkość węża 125 i 150

  • Długość wraz z łącznikami: 2500 milimetrów.

Budowa węży ssawnych

Pożarnicze węże ssawne gumowe: warstwa wewnętrzna i zewnętrzna wykonana z gumy, wewnętrzna spirala wzmacniająca z drutu stalowego, wzmocnienie tekstylne. Połączenie węży z łącznikami powinno być wykonane trzema sekcjami drutu, każda o liczbie zwojów wynoszącej co najmniej: – dla węży wielkości , – dla węży wielkości , – dla węży wielkości . Dopuszcza się taśmowanie węży trzema opaskami zaciskowymi.

R1750bv0rdJZZ
Budowa zewnętrzna węża ssawnego gumowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Pożarnicze węże ssawne PVC: taśma wężowa wykonana z miękkiego PVC, zbrojona spiralą z twardego PVC. Połączenie węży PVC z łącznikami powinno być wykonane tak jak w przypadku węży gumowych. Dopuszcza się taśmowanie węży trzema opaskami zaciskowymi. Niektóre węże mogą posiadać osłony termoizolacyjne zabezpieczające taśmowanie.

RmsvKiBrvZoz3
Budowa zewnętrzna węża ssawnego PVC
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R19bztoqUz1cr
Przekrój węża ssawnego PVC
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Wąż ssawny po połączeniu w układ zasysający pozwala na swobodny przepływ zassanej wody. Oplot spiralny zabezpiecza wąż przed zaciśnięciem i zmniejszeniem przekroju na skutek wytworzenia podciśnienia wewnątrz układu ssącego.

Przeznaczenie

Węże ssawne umożliwiają przesył zassanej wody lub innych płynów z miejsca ich magazynowania do pompy.

Zastosowanie

Wąż ssawny łączy urządzenie zasysające (np. smok ssawny) z nasadą ssawną pompy.

Wykorzystanie węży ssawnych do wykonywania standardowych czynności ratowniczych

Węże ssawne wykorzystywane są w układach pompowych do zasysania wody do celów gaśniczych. Umieszczenie na końcach węża łączników typu STORZ pozwala na jego łączenie w układ składający się z kliku odcinków węża oraz zamocowanie elementów zasysających, takich jak smok ssawny, a także podłączenie węża do nasady pompy ssącej lub autopompy.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Wąż tłoczny

1
RKV0d7Ct06ymK
Wąż tłoczny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia zwinięty wąż tłoczny o szarym kolorze. Wąż w stanie zwinięcia jest płaski. Zakończony jest po obu końcach okrągłymi, metalowymi łącznikami.

Opis węży tłocznych

Węże tłoczne transportują wodę oraz wodne roztwory środków pianotwórczych od nasad tłocznych motopomp lub autopomp do miejsca działań ratowniczych.

W zależności od średnicy wewnętrznej rozróżnia się wielkości węży (w ): , , , .

W zależności od wyposażenia w łączniki rozróżnia się odmiany węży:

  • ŁA – z łącznikami ze stopów aluminium,

  • ŁM – z łącznikami ze stopów miedzi,

  • B – bez łączników.

RPcNFB2e5mOwr
Łącznik mosiężny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

W zależności od konstrukcji taśmy wężowej rozróżnia się pożarnicze węże tłoczne z powłoką zewnętrzną lub bez powłoki.

W zależności od przeznaczenia węże tłoczne dzielimy na:

  • oznaczone literą W – węże tłoczne przeznaczone do współpracy z motopompami i autopompami pożarniczymi. Węże tłoczne do pomp pożarniczych posiadają wszystkie cztery wielkości łączników, tj.: , , . Oznaczeniem kolorystycznym jest czarny podwójny pasek na całej długości węża, od łącznika do łącznika. Ich długość wynosi standardowo ,

  • oznaczone literą H – przeznaczone do hydrantów. Oznaczeniem kolorystycznym jest podwójny niebieski lub czerwony pasek na całej długości węża, od łącznika do łącznika. Węże tłoczne przeznaczone do hydrantów posiadają tylko dwie wielkości łączników: . Ich długość wynosi standardowo lub .

Budowa węży tłocznych

Pożarniczy wąż tłoczny składa się z taśmy wężowej zakończonej łącznikami tłocznymi odpowiadającymi średnicy wewnętrznej węża. Taśma wężowa składa się z oplotu wykonanego z włókien syntetycznych oraz wykładziny wewnętrznej, która może być wykonana z gumy lub tworzyw sztucznych. Okrągłotkany oplot wykonany jest z przędzy poliestrowej wysokiej jakości (tkaniny torlenowej). Materiałem uszczelniającym jest guma lub poliuretan (folia PVC), które stosowane są po to, by uzyskać odpowiednią gładkość powierzchni wewnętrznej oraz szczelność, co pozwala na ograniczenie strat ciśnienia do minimum. Taśma wężowa powinna być wykonana równomiernie na całej długości, bez zgrubień i zanieczyszczeń. Wykładzina powinna być trwale połączona z materiałem włókienniczym (osnową) na całej długości, nie powinna mieć fałd. Dostępne są także węże stylonowe z wewnętrzną okładziną gumową. Oplot taśmy wężowej zakończony jest łącznikami zataśmowanymi drutem. Nowością jest również zastosowanie dodatkowego zabezpieczenia tulei łącznika i zataśmowanego na niej drutu w postaci gumowego pierścienia.

RSiLkleSEkgTZ
Przekrój węża tłocznego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Wąż tłoczny posiada z obu stron łącznik, dzięki czemu może tłoczyć wodę od autopompy, motopompy lub hydrantu do miejsca pożaru.

Przeznaczenie

Pożarnicze węże tłoczne służą do tłoczenia wody oraz wodnych roztworów środków pianotwórczych pod odpowiednim ciśnieniem.

Zastosowanie

Do motopomp, autopomp i hydrantów.

Wykorzystanie węży tłocznych do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Węże tłoczne przesyłają wodę oraz wodne roztwory środków pianotwórczych od motopomp i autopomp do miejsca działań ratowniczych.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia

1
R11ZxFqU00mC5
Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia zwinięty wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia. Ma kolor czerwony, ponieważ powleczony jest wysokiej jakości gumą syntetyczną uszczelnioną kauczukiem syntetycznym. Wąż w stanie zwinięcia jest płaski. Zakończony jest po obu końcach okrągłymi, metalowymi łącznikami.

Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia jest to wąż powlekany, który może być stosowany w środowisku agresywnym.

Budowa węży tłocznych specjalnego przeznaczenia

Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia wykonany jest z włókien syntetycznych i jest obustronnie powlekany wysokiej jakości gumą syntetyczną uszczelnioną kauczukiem syntetycznym.

Zasada działania

Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia jest wyposażony z obu stron w łącznik, dzięki czemu może tłoczyć wodę od autopompy, motopompy lub hydrantu do miejsca pożaru.

Przeznaczenie

Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia dzięki swojej budowie może przetłaczać wodę lub wodny roztwór środka pianotwórczego w środowisku agresywnym, które niszczy zewnętrzną warstwę węża tradycyjnego. W wężach specjalnego przeznaczenia można transportować wodę pod wyższym ciśnieniem niż zwykłych wężach tłocznych.

Zastosowanie

Węże tłoczne specjalnego przeznaczenia mogą być stosowane do motopomp, autopomp i hydrantów oraz wszędzie tam, gdzie wymagane jest stosowanie węży tłocznych w wysokich temperaturach, narażeniu na działanie ognia, związków chemicznych, olejów, warunków atmosferycznych, promieniowania ultrafioletowego czy ozonu. Ich odporność na ścieranie jest dziesięciokrotnie wyższa od odporności tradycyjnych węży pożarniczych.

Wykorzystanie węży tłocznych specjalnego przeznaczenia do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Wąż tłoczny specjalnego przeznaczenia znajduje zastosowanie w sytuacjach, w których niezbędna jest podwyższona odporność na ścieranie, oraz w środowisku agresywnym. Powinien zachować swoje parametry użytkowe w zakresie temperatur od do .

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6

Rozdzielacze

1
RB0XPMWlxIeST
Rozdzielacz
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1cj1aaNTD4At
Rozdzielacz grzybkowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1CDZTCTFrSFA
Zawór grzybkowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia trzy modele.

  1. Rozdzielacz - składa się z korpusu, nasady wejściowej oraz trzech nasad wyjściowych z dźwigniami zaworów. 

  2. Rozdzielacz grzybkowy - składa się z korpusu, nasady wejściowej oraz trzech nasad wyjściowych. W korpusie zamontowane są trzy zawory grzybkowe z dużymi pokrętłami. W środkowej części rozdzielacza znajduje się uchwyt. 

  3. Zawór grzybkowy - składa się z dużego pokrętła zamontowanego na trzpieniu połączonym z właściwym zaworem znajdującym się w rurze. W zależności od położenia zaworu woda może przepływać przez rurę lub być zatrzymana. 

Symbol właściwy dla działań straży pożarnych i służb ratowniczych:

RSNJyMxhgSZ73
Symbol rozdzielacza
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Rozdzielacz. Informacje ogólne

Rozdzielacz umożliwia rozdzielenie wody dostarczonej pojedynczą linią główną na dwie lub trzy linie gaśnicze. W zależności od typu zastosowanych zaworów wyróżniamy rozdzielacze kulowe i grzybkowe. W zależności od liczby nasad wyjściowych wyróżniamy rozdzielacze z dwiema nasadami i z trzema nasadami. Stosowane wielkości nasad wejściowych to: 52, 75, a nasad wyjściowych to: , , . Najczęściej stosowany jest rozdzielacz .

Budowa rozdzielacza

Rozdzielacze zbudowane są z nasady wejściowej, korpusu, zaworów oraz dwóch lub trzech nasad wyjściowych. Wszystkie elementy wykonane są ze stopów aluminium oraz z materiałów odpornych na korozję. Na korpusie powinny znajdować się: nóżki, umożliwiające stabilną pracę rozdzielacza, uchwyt do przenoszenia oraz widocznie oznaczony kierunek przepływu. Rozdzielacz strażacki powinien zapewnić całkowitą szczelność przy ciśnieniu wody w czasie .

RzHTAdcLkyo9b
Przekrój rozdzielacza kulowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
RaJej5rP578pZ
Przekrój zaworu grzybkowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Rozdzielacz dzieli strumień wody podawany wężami, z których zbudowana jest linia główna, na dwie lub trzy linie gaśnicze, w zależności od nasad, w jakie jest wyposażony. Rozdzielacz kulowy ma tę przewagę nad rozdzielaczem grzybkowym, że dzięki swojej budowie umożliwia szybsze otwarcie lub zamknięcie zaworu.

Przeznaczenie

Rozdzielacz pozwala na podawanie środka prądów gaśniczych z kilku stanowisk gaśniczych przy wykorzystaniu jednej motopompy lub autopompy.

Zastosowanie

Rozdzielacze stosowane są podczas gaszenia pożarów wszędzie tam, gdzie konieczne jest użycie kilku prądów wody jednocześnie.

Wykorzystanie rozdzielacza do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Rozdzielacz wykorzystywany jest podczas sprawiania linii głównej oraz linii gaśniczych do rozdzielenia kilku prądów gaśniczych wody. Może być wykorzystany podczas gaszenia pożaru zarówno do działań w natarciu, jak i w obronie.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7

Prądownice wodne

Prądownice. Informacje ogólne

Prądownice stanowią zakończenie linii wężowej gaśniczej oraz wewnętrznych sieci hydrantowych. Służą do formowania strumienia wody o odpowiednim kształcie i wydajności. Przed połączeniem prądownicy wodnej z wężem tłocznym należy wcześniej przygotować wąż i rozwinąć go na całej długości. W zależności od konstrukcji rozróżnia się następujące typy prądownic: proste – PW, pistoletowe – PWS (do linii szybkiego natarcia w samochodach ratowniczo‑gaśniczych lub agregatach wysokociśnieniowych) i uniwersalne typu TURBO – PWT. W zależności od zastosowanych nasad wyróżniamy prądownice wielkości: , . W zależności od zastosowania zaworów odcinających wyróżniamy prądownice z zaworami i bez zaworów (prądownice zwykłe).

19

Prądownica prosta uniwersalna (PW)

1
RqRAguwImeaDK
Prądownica prosta
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia model prądownicy prostej, która składa się z: nasady, którą mocuje się do węża; zaworu odcinającego kulkowego z dźwignią; osłony termoizolacyjnej oraz rury zakończonej dyszą wypływową.

Budowa prądownicy prostej uniwersalnej

Prądownica prosta uniwersalna (PW) składa się z nasady, zaworu odcinającego (kulowego) i rury zakończonej dyszą wypływową (pyszczkiem). Rura przepływowa prądownicy jest zaopatrzona w okładzinę gumową. Prądownica wyposażona jest w kulowy zawór odcinający. Możliwość podawania zarówno prądów zwartych, jak i prądów rozproszonych wynika z konstrukcji wewnętrznej zaworu kulowego. Trzy położenia zaworu kulowego pozwalają na zamknięcie prądownicy, podanie prądu zwartego i podanie prądu rozproszonego.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8

Prądownica pistoletowa (PWS)

1
R9FJLWJOvsf7H
Prostownica pistoletowa (PWS)
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia model prądownicy pistoletowej PWS. Składa się ona z: nasady, rękojeści, zaworu grzybkowego wraz z dźwignią do sterowania, języczka blokady, rękojeści oraz pokrętnej dyszy wypływowej.

1
R1EiWitvvSx6w1
Nakładka pianowa na prądownicę pistoletową wysokociśnieniową PWS
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia model nakładki pianowej na prądownicę pistoletową wysokociśnieniową PWS - ma formę rury, która z jednej strony mocowana jest do prądownicy, a z drugiej ma rozszerzający się wylot.

Budowa prądownicy pistoletowej

Prądownica pistoletowa (PWS) jest zbudowana z: nasady, rękojeści, zaworu grzybkowego, dźwigni do sterowania zaworem grzybkowym, języczka blokady i pokrętnej dyszy wypływowej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

9

Prądownica uniwersalna typu TURBO (PWT)

1
Rr8ZlB6ommrhP
Prądownica uniwersalna typu turbo (PWT)
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia model prądownicy uniwersalnej typu TURBO. Składa się ona z turbiny zębatej, głowicy regulacyjnej rodzaju prądu gaśniczego, rękojeści, dźwigni zaworu oraz nasady wejściowej przyłączanej do węża.

1
R10VIeXsMujy7
Nakładka pianowa na prądownicę uniwersalną typu TURBO
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia model Nakładka pianowa na prądownicę uniwersalną typu TURBO - ma formę rury, która z jednej strony się rozszerza i posiada otwory, a z drugiej posiada gumową nakładkę.

Budowa prądownicy typu TURBO

Prądownica typu TURBO wyposażona jest w nasadę obrotową oraz zawór kulowy. Posiada grzybek usytuowany w osi prądownicy oraz ruchomą turbinkę poruszającą się dzięki energii strumienia wody. Ruchomy pierścień umożliwia regulację wydajności wody w zakresie od do .

Zasada działania

  1. Prądownica prosta uniwersalna PW posiada zawór kulowy do otwierania lub zamykania wypływu strumienia wody. Prądownica może być podłączona do węża za pomocą nasady lub . Za pomocą regulacji zaworu kulowego można uzyskać prąd zwarty oraz rozproszony. Wymieniając pyszczek prądownicy na głowicę mgłową lub można również uzyskać prąd mgłowy.

  2. Prądownica pistoletowa PWS wyposażona jest w amortyzator olejowy, co zapobiega gwałtownemu szarpnięciu prądownika po zamknięciu prądownicy. Podawanie prądu rozproszonego oraz zwartego odbywa się w zależności od siły nacisku na dźwignię sterującą.

  3. Prądownica uniwersalna typu TURBO wytwarza strumienie zwarte i rozproszone wody poprzez płynną regulację kąta bryłowego strumienia rozproszonego do . Posiada możliwość regulacji wydajności w zakresie od do oraz funkcję przepłukiwania z zanieczyszczeń. Dźwignia zaworu pozwala na otwieranie i zamykanie prądownicy. Regulacja wydajności następuje za pomocą regulatora znajdującego się na łożysku, co ułatwia dostosowanie wydajności w trakcie dużego obciążenia wodnego.

Przeznaczenie

Prądownice wodne służą do wytwarzania odpowiedniego strumienia wody (zwartego lub rozproszonego) i stanowią zakończenie linii gaśniczych. Prądownice PWS i PWT po zastosowaniu odpowiedniej nakładki mogą być wykorzystane do podawania piany ciężkiej.

Zastosowanie

Prądownice wodne stosuje się do zwalczania pożarów poprzez podawanie środka gaśniczego (wody lub piany ciężkiej) na palący się materiał lub strefę, w której panuje wysoka temperatura, celem jej obniżenia, a w efekcie ugaszenia pożaru.

Wykorzystanie prądownicy typu TURBO do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Prądownice wodne wykorzystuje się podczas prowadzenia działań gaśniczych jako zakończenie linii gaśniczych. W zależności od rodzaju pożaru, jego powierzchni i kubatury stosuje się odpowiednie prądownice wodne.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

10

Prądownica pianowa

1
RRgDAe4pL7GJ0
Prądownica pianowa
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R2rSsid6MEweG
Zawór kulowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia dwa modele.

  1. Model prądownicy pianowej - ma ona formę długiej, metalowej rury. Z jednej strony zakończona jest nasadą do przyłączenia węża wraz z zaworem i dźwignią, a z drugiej okładziną z tworzywa. W środkowej części znajduje się uchwyt. 

  2. Model zaworu kulowego - zawór ma formę kuli umieszczonej w rurze pomiędzy dwiema uszczelkami. Kula w środku jest pusta. W pozycji otwartej zaworu woda przepływa przez rurę. W pozycji zamkniętej ściany kulistego zaworu blokują przepływ wody. Pozycję zaworu ustawia się za pomocą dźwigni.

Prądownica pianowa. Informacje ogólne

Prądownice pianowe przeznaczone są do wytwarzania i podawania piany ciężkiej. W zależności od natężenia przepływu wody prądownice pianowe oznaczamy wyróżnikiem:

  • PP- – prądownice o wydajności i nasadzie ,

  • PP- – prądownice o wydajności i nasadzie ,

  • PP- – prądownice o wydajności i nasadzie .

Budowa prądownicy pianowej

Prądownica wyposażona jest w nasadę wielkości lub , zawór kulowy, rurę oraz uchwyt do przenoszenia. Otwarcie prądownicy następuje przez przesunięcie dźwigni zaworu kulowego w pozycję równoległą do kierunku przepływu. Prądownica nie posiada regulacji wydajności.

R1FRmCivcIJXP
Budowa zewnętrzna prądownicy pianowej
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

W prądownicy pianowej czynnikiem roboczym jest wodny roztwór środka pianotwórczego. Działa on na zasadzie strumienicy, a gazem zasysanym jest powietrze. Wodny roztwór środka pianotwórczego tłoczony przez pompę doprowadzany jest do dyszy rozpraszającej. W dyszy, dzięki zastosowaniu zwężającego się przekroju, strumień wodnego roztworu środka pianotwórczego uzyskuje duży wzrost prędkości, w wyniku czego, na skutek wypływającego z dyszy strumienia, tworzy się podciśnienie i poprzez dyszę zasysającą następuje zassanie powietrza. Zassane powietrze miesza się energicznie z cząsteczkami wodnego roztworu w komorze mieszania i tworzą się pęcherzyki powietrza. Pęcherzyki te w dolnej części rury prądownicy ulegają ujednorodnieniu i w końcowym elemencie rury prądownicy formowane są w strumień piany ciężkiej.

Przeznaczenie

Prądownice pianowe przeznaczone są do wytwarzania i podawania piany ciężkiej.

Zastosowanie

Prądownica pianowa służy do zwalczania zagrożeń stwarzanych przez pożary grupy B. Zaleca się stosowanie jej wszędzie tam, gdzie niezbędne jest użycie piany ciężkiej, m.in. do zwalczania pożarów środków transportu, ale także do gaszenia pożarów traw czy lasów. Znajduje zastosowanie w sytuacjach, w których wymagany jest duży zasięg podania piany.

Wykorzystanie prądownicy pianowej do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Prądownice pianowe wykorzystuje się jako sprzęt do podawania piany ciężkiej. Prądownica pianowa stanowi zakończenie linii gaśniczej, w której przepływa wodny roztwór środka pianotwórczego. Standardowo wykorzystuje się ją podczas gaszenia pożarów na otwartych przestrzeniach, a także m.in. do gaszenia pożarów środków transportu wymagających gaszenia pianą ciężką.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

11

Wytwornica pianowa

1
R147zEk6gQwCa
Wytwornica pianowa
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia wytwornicę pianową. Składa się ona z: nasady, zaworu kulowego z dźwignią, manometru, płaszcza stalowego z rękojeścią oraz sitkiem wewnątrz. Wytwornica zakończona jest okładziną z tworzywa.

Wytwornica pianowa. Informacje ogólne

Wytwornice pianowe to sprzęt gaśniczy przeznaczony są do wytwarzania i podawania piany średniej, stosowany jako zakończenie linii gaśniczych. Większość wytwornic posiada nasady wejściowe i dwie wartości natężenia przepływu: . Można dzięki nim wytworzyć pianę o liczbach spienienia . Na rynku można również spotkać wytwornice z nasadą . Najczęściej stosowane są wytwornice o oznaczeniu: WP , WP i WP . Wytwornice pianowe oznacza się symbolem WP z liczbowymi wielkościami określającymi znamionowe natężenie przepływu środka pianotwórczego wynoszącego lub oraz znamionową liczbę spienienia lub .

Budowa wytwornicy pianowej

Wytwornica składa się z płaszcza stalowego z jednym lub dwoma uchwytami, do którego przymocowany jest zawór kulowy z manometrem. Na wlocie wytwornicy umieszczone są dwa sita o różnej wielkości oczek. Do podłączenia wytwornicy z wężem stosuje się nasadę wielkości lub . Otwarcie wytwornicy następuje przez przesunięcie dźwigni zaworu kulowego do siebie.

RmbXeaV5pu7xp
Budowa wytwornicy pianowej
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Strumień wodnego roztworu środka pianotwórczego tłoczony do nasady wejściowej wytwornicy jest rozpraszany na dyszach wylotowych i rozpraszających. Oprócz rozpylenia na dyszach wylotowych następuje wzrost prędkości przepływu wodnego roztworu środka pianotwórczego i tym samym wytworzenie różnicy ciśnień, co powoduje zassanie powietrza przez dysze zasysające o dużej wielkości w korpusie wytwornicy. Zassane powietrze miesza się następnie z rozpylonym wodnym roztworem środka pianotwórczego i powstała mieszanina dwóch faz: ciekłej i gazowej trafia na zestaw siatek spieniających, gdzie następuje właściwy proces wytwarzania piany.

Przeznaczenie

Wytwornice pianowe przeznaczone są do wytwarzania i podawania piany średniej.

Zastosowanie

W wyniku użycia wytwornicy pianowej powstaje piana średnia. Wytwornice pianowe znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie do ugaszenia pożaru niezbędne jest pokrycie płonących powierzchni cieczy palnych lub wypełnienie przestrzeni objętej pożarem.

Wykorzystanie wytwornicy pianowej do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Wytwornice pianowe stosowane są jako zakończenie linii gaśniczych, przez które przepływa wodny roztwór środka pianotwórczego. Wykorzystuje się je w sytuacjach, kiedy do ugaszenia pożaru konieczne jest zastosowanie piany średniej i możliwe jest podejście do pożaru na odległość do kilku metrów ze względu na niewielki zasięg rzutu piany gaśniczej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

12

Mostek przejazdowy

1
RYjQEdOSpEQxE
Drewniany mostek przejazdowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia drewniany mostek przejazdowy. Składa się on z drewnianych belek, które połączone są ze sobą specjalną taśmą z jedwabiu polipropylenowego. Belki z taśmą połączone są za pomocą wkrętów. Belki na skrajach są płaskie, a belki w środku są grubsze.

Mostek przejazdowy. Informacje ogólne

Mostek przejazdowy służy do ochrony odcinków wężowych biegnących w poprzek dróg komunikacyjnych. Mostek zabezpiecza je przed uszkodzeniami, jakie mogą zostać spowodowane przez koła przejeżdżających pojazdów.

Budowa mostka przejazdowego

Najczęściej stosowany mostek przejazdowy jest wykonany z drewnianych belek, które są ze sobą połączone specjalną taśmą z jedwabiu polipropylenowego. Taśma przymocowana jest do belek przy pomocy wkrętów i podkładek stalowych. Najczęściej spotykane mostki przejazdowe to:

  • ,

  • ,

  • ,

  • .

Mostki przejazdowe dostępne są również w wersji gumowej.

Zasada działania

Mostek przejazdowy ułożony w poprzek ciągu komunikacyjnego, np. drogi, jest elementem, przy który przebiegają linie wężowe. Prowadzone są one pomiędzy belkami mostka, dzięki czemu pojazd przejeżdżający drogą nie najeżdża bezpośrednio na odcinek węża i nie naraża go na uszkodzenie lub niebezpieczny wzrost ciśnienia w linii wężowej.

Przeznaczenie

Mostek przejazdowy zabezpiecza przez uszkodzeniem jeden odcinek węża W  i dwa odcinki węża W .

Zastosowanie

Mostek przejazdowy służy do zabezpieczenia linii wężowych biegnących w poprzek ciągów komunikacyjnych (wszelkiego rodzaju dróg czy jezdni).

Wykorzystanie mostka przejazdowego do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Najczęściej układa się dwa mostki przejazdowe na szerokość rozstawu osi pojazdu, który przejeżdża przez linię wężową biegnącą w poprzek ciągu komunikacyjnego.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

13

Klucz do łączników

1
R7xY1Xz9idQTm
Klucz do łączników
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia klucz do łączników. Klucz jest metalowy i kształtem przypomina dwustronny hak z uchwytem i trzema zaczepami.

Klucze do łączników. Informacje ogólne

Klucz do łączników to element armatury wodnej służący do szczelnego łączenia łączników tłocznych i ssawnych ze sobą oraz z nasadami pomp, hydrantów, rozdzielaczy i innych połączeń typu STORZ, a także do rozłączania tych połączeń. 

Budowa kluczy do łączników

Klucze do łączników są wykonane ze stali, żeliwa lub mosiądzu. Kształtem przypominają jednostronny lub dwustronny hak z uchwytem i trzema zaczepami rozmieszczonymi na trzech średnicach. Rozmieszczenie zaczepów odpowiada rozstawowi występów na korpusach łączników, nasad i pokryw nasad.

Zasada działania

Dzięki rozmieszczeniu zaczepów zgodnie z rozmieszczeniem żeber na koronach łączników tłocznych i ssawnych klucz umożliwia szybkie i sprawne łączenie lub rozłączanie łączników węży tłocznych lub ssawnych o różnych wielkościach.

Przeznaczenie

Klucz do łączników służy do szczelnego łączenia łączników tłocznych i ssawnych ze sobą oraz z nasadami pomp, hydrantów, rozdzielaczy i innych połączeń typu STORZ, a także do rozłączania tych połączeń.

Zastosowanie

Klucz do łączników służy do szczelnego łączenia łączników tłocznych i ssawnych ze sobą oraz z nasadami pomp, hydrantów, rozdzielaczy i innych połączeń typu STORZ, a także do rozłączania tych połączeń.

Wykorzystanie kluczy do łączników do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Klucz do łączników służy do szczelnego łączenia łączników tłocznych i ssawnych ze sobą oraz z nasadami pomp, hydrantów, rozdzielaczy i innych połączeń typu STORZ, a także do rozłączania tych połączeń.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

14

Łącznik kątowy

1
R14r9ffJ6gi5V
Łącznik kątowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia łącznik kątowy. Jest to zakrzywiona rura z rączką, która z obu stron zakończona jest łącznikami.

Łącznik kątowy. Informacje ogólne

Łącznik kątowy jest urządzeniem, które stosowane jest przy prądownicach o wydajności ponad i ciśnieniu . Jego głównym zadaniem jest zmniejszenie wysiłku prądownika o ok. .

Budowa łącznika kątowego

Łącznik kątowy przeciwodrzutowy DIN wyposażony jest w rączkę ułatwiającą chwyt. Rączka może również spoczywać na barku operatora. Hak usytuowany w dolnej części pozwala na oparcie łącznika o szczebel drabiny.

Zasada działania

Dzięki „zakrzywionej” budowie łącznik kątowy odprowadza część siły odrzutu powstającej podczas podawania wody linią wężową do prądownicy.

Przeznaczenie

Łącznik kątowy przeznaczony jest do współpracy z prądownicami wodnymi oraz pianowymi.

Zastosowanie

Łącznik kątowy służy do współpracy z prądownicą wodną i pianową. Umożliwia odprowadzenie do ziemi poprzez linię wężową części siły reakcji działającej na prądownika. Może pracować w pozycji odwróconej, położony na ziemi, co likwiduje całkowicie wysiłek obsługującego związany z odrzutem prądownicy.

Wykorzystanie łącznika kątowego do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Zastosowanie łącznika kątowego pozwala na odciążenie strażaka oraz zmniejszenie odrzutu wody. Dzięki temu posługiwanie się wężem staje się niemal bezwysiłkowe. Co więcej, łącznik można stosować na poziomie biodra bądź uda, co pozwala na zmniejszenie nacisku na plecy, ramię i dłoń. Dodatkowo można go bez wysiłku obsługiwać z poziomu ziemi. Może także pracować w pozycji odwróconej – wystarczy, że położymy go na ziemi.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

15

Zbieracz

1
R1TWggjxz1Rbf
Zbieracz
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia zbieracz. To rura składająca się z korpusu, dwóch otworów wlotowych z łącznikami i jednego wylotowego z łącznikiem.

1
R1KOKaYlEhh8j
Zbieracz
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia przekrój przez zbieracz. Składa się on z: korpusu, dwóch nasad wejściowych, nasady wyjściowej, swobodnie pracującej klapy oraz uszczelki klapy.

Symbol właściwy dla działań straży pożarnych i służb ratowniczych:

R1aT7Oq75zgMC
Symbol zbieracza
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zbieracz. Informacje ogólne

Zbieracz służy do zbierania wody z dwóch tłocznych węży pożarniczych o mniejszej średnicy w jeden wąż o większej średnicy. Najczęściej wykorzystywanym urządzeniem tego typu jest zbieracz , który umożliwia zbieranie wody z dwóch linii wężowych W  w jeden wąż tłoczny W , przesyłający wodę na duże odległości. Zbieracze dzielimy ze względu na średnicę i liczbę nasad wejściowych i wyjściowych, np.: , , oraz w zależności od zastosowania na zbieracze tłoczne i zbieracze ssawne.

Budowa zbieracza

Korpus zbieracza, tuleje wlotu (wejściowe) i tuleja wylotu (wyjściowa) oraz klapa zwrotna wykonane są z odpornego na korozję stopu aluminium. Ukształtowanie korpusu umożliwia zbieżny napływ wody pod kątem . Na korpusie zbieracza powinien być zaznaczony kierunek przepływu wody.

Zasada działania

Zbieracz zbiera wodę z dwóch węży tłocznych o mniejszej średnicy w jeden wąż o większej średnicy. Klapa zwrotna w zbieraczu spełnia rolę samoczynnego zaworu zwrotnego dla niepracującego wlotu. Korpus zbieracza jest uformowany w sposób, który umożliwia zbieżny napływ wody. Na zewnątrz korpusu znajdują się strzałki wskazujące kierunek napływu wody.

Przeznaczenie

Zbieracz służy do zbierania wody z dwóch tłocznych węży pożarniczych w jeden wąż tłoczny.

Zastosowanie

Zbieracz jest stosowany między innymi podczas budowy linii zasilających do motopomp lub autopomp pożarniczych i jest łączony bezpośrednio do ich nasad ssawnych . Zbieracz można również zastosować do zasilania przenośnych działek wodno‑pianowych o nasadzie wejściowej . Dostępne są również zbieracze , wykorzystywane do budowy linii ssawnej zestawów pompowych wysokiej wydajności, które zbierają wodę z dwóch linii ssawnych w jedną linię .

Wykorzystanie zbieracza do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Zbieracze są wykorzystywane do budowy linii zasilających urządzenia końcowe, np. działka wodno‑pianowe, a także linii zasilających do motopomp lub autopomp i łączone bezpośrednio do ich nasad ssawnych.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

16

Przełącznik

1
RTAML5aYIAQ35
Przełącznik
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia przełącznik. Ma okrągłą formę. Z jednej strony średnica przełącznika jest większa, a z drugiej mniejsza. Wewnątrz znajduje się uszczelka.

Przełącznik. Informacje ogólne

Przełączniki służą do łączenia łączników węży tłocznych ze sobą lub łączników węży z nasadami o różnych średnicach wewnętrznych (czyli redukcji rozmiaru z większego na mniejszy).

Budowa przełącznika

Przełącznik zbudowany jest z oprawy zewnętrznej, oprawy wewnętrznej, wstawki redukcyjnej, wkrętu dociskowego i dwóch uszczelek.

R1aQS5YV2Ngjn
Budowa zewnętrzna przełącznika
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Ze względu na wstawkę redukcyjną przełącznik stosuje się zawsze do zmniejszania wielkości łączonego ze sobą sprzętu.

Przeznaczenie

Przełączniki służą do łączenia łączników węży tłocznych ze sobą lub łączników węży z nasadami o różnych średnicach wewnętrznych (czyli redukcji rozmiaru z większego na mniejszy), np. podczas podawania wody do wysysacza głębinowego. Stosowane są do redukcji średnicy łącznika w trzech wariantach: , .

Zastosowanie

Ze względu na wstawkę redukcyjną stosuje się je zawsze do zmniejszenia wielkości łączonego ze sobą sprzętu.

Wykorzystanie przełącznika do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Przełączniki standardowo wykorzystuje się do łączenia łączników węży tłocznych ze sobą lub łączników węży z nasadami o różnych średnicach wewnętrznych (czyli redukcji rozmiaru z większego na mniejszy), np. podczas podawania wody do wysysacza głębinowego.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

17

Zasysacz liniowy

1
RaFbMZGd0UShG
Zasysacz liniowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia zasysacz liniowy. Ma on formę rury, która jest zakończona po obu stronach łącznikami. W podstawie korpusu znajdują się dwa wsporniki. Na bocznej ścianie korpusu znajduje się pokrętło oraz zaznaczony jest strzałkami kierunek przepływu.

Zasysacz. Informacje ogólne

Zasysacz liniowy to urządzenie, dzięki któremu możliwe jest dodanie do transportowanej w linii wężowej wody środka pianotwórczego w odpowiednim stężeniu, efektem czego jest uzyskanie piany gaśniczej w urządzeniu znajdującym się na końcu tej linii (prądownicy pianowej, wytwornicy pianowej, generatorze piany).

Budowa zasysacza linowego

Zasysacz zbudowany jest z korpusu, nasad: wlotowej i wylotowej, nasady ssawnej wielkości 25 oraz zaworu dozującego z pokrętłem. Na korpusie umieszczona jest strzałka wskazująca kierunek przepływu roztworu wodnego środka pianotwórczego.

R1eq1LS3TLFd11
Przekrój zasysacza liniowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Działanie zasysacza polega na wykorzystaniu energii kinetycznej doprowadzonej cieczy roboczej (wody) do zassania środka pianotwórczego. Zasada jego działania oparta jest na działaniu strumienicy cieczowej. Zasysanie cieczy następuje pod działaniem siły proporcjonalnej do różnicy między ciśnieniem w komorze ssawnej a ciśnieniem oddziałującym na lustro cieczy w zbiorniku ssawnym.

Przeznaczenie

Zasysacz służy do zasysania i dozowania środka pianotwórczego oraz mieszania go z przepływającą przez zasysasz wodą, w wyniku czego powstaje wodny roztwór środka pianotwórczego.

Zastosowanie

Zasysacz liniowy służy do zasilania prądownicy lub wytwornicy roztworem wodnym środka pianotwórczego. Jest on zasilany wodą tłoczoną pod właściwym ciśnieniem przez pompę lub hydrant i zasysa określoną ilość środka pianotwórczego, mieszając go z wodą i tworząc roztwór o określonym stężeniu. W zależności od wartości znamionowej przepływu wodnego roztworu środka pianotwórczego, wynoszącej , lub , rozróżniamy trzy wielkości zasysaczy: Z, Z i Z. Zassanie środka pianotwórczego następuje przez wężyk o średnicy , zakończony nasadą . Zasysacz liniowy pozwala na mieszanie środka pianotwórczego z wodą w proporcji regulowanej od do .

Wykorzystanie zasysacza linowego do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Zasysacze liniowe instaluje się w linii gaśniczej bądź w linii głównej zgodnie z kierunkiem strzałki umieszczonej na korpusie urządzenia. Umieszczenie zasysacza liniowego w linii głównej jest rzadko stosowane, gdyż eliminuje wówczas możliwość podawania wody z drugiej linii gaśniczej. Zasysacz należy instalować pomiędzy przedostatnim a ostatnim odcinkiem linii gaśniczej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

18

Wysysacz głębinowy (inżektor)

1
R58UjCyVG75zd
Wysysacz głębinowy nieobrotowy
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1cuLiU7AfJFC
Wysysacz głębinowy uniwersalny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja przedstawia dwa modele.

  1. Model wysysacza głębinowego nieobrotowego - składa się z korpusu oraz dwóch nasad: nasady wejściowej 52 milimetry do zasilania i nasady wyjściowej 75 milimetrów. Dolna część wysysacza zaopatrzona jest w sitko zapobiegające zasysaniu zanieczyszczeń.

  2. Model wysysacza głębionowego uniwersalnego - składa się z korpusu, na którym w górnej części znajdują się dwie nasady - wejściowa i wyjściowa. Na bocznej ścianie korpusu znajduje się pokrętło.

Wysysacz. Informacje ogólne

Wysysacz głębinowy to urządzenie służące do wypompowywania wody z zalanych piwnic, studzienek, studni czy wykopów.

Budowa wysysacza głębinowego

W korpusie wysysacza umieszczone są dwie nasady: nasada do zasilania (wejściowa) i nasada wyjściowa. Dolna część wysysacza zaopatrzona jest w sitko zapobiegające zasysaniu zanieczyszczeń. Wewnątrz urządzenia znajduje się zawór zwrotny jednokierunkowy, chroniący linię zasilającą urządzenie przed odwodnieniem.

R1Ua9b5e43qey1
Przekrój wysysacza nieobrotowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
RYX8flx7DiUJk
Budowa wysysacza nieobrotowego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1B7QSbIDb8PZ1
Przekrój wysysacza głębinowego uniwersalnego
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zasada działania

Czynnikiem roboczym w wysysaczu liniowym jest woda podawana z hydrantu lub motopompy samochodu gaśniczego, przepływająca pod ciśnieniem przez układ dysz. Działanie wysysacza oparte jest na zasadzie działania pompy strumieniowej.

Przeznaczenie

Urządzenie przeznaczone jest do wypompowywania wody z zalanych piwnic, studzienek czy wykopów budowlanych.

Zastosowanie

Wysysacz znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie ze względu na gabaryty, emisję spalin, występowanie atmosfery wybuchowej lub hałas nie może być stosowany inny sprzęt do poboru wody.

Wykorzystanie wysysacza głębinowego do wykonania standardowych czynności ratowniczych

Wysysacz może być wykorzystywany jako urządzenie wypompowywania wody z zalanych piwnic, studzienek lub wykopów. Może również służyć jako armatura doprowadzająca wodę w układzie zamkniętym do zbiorników samochodów pożarniczych, zbiorników brezentowych oraz gdy miejsce poboru wody jest niekorzystnie usytuowane. Znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie ze względu na gabaryty, emisję spalin, występowanie atmosfery wybuchowej lub hałas nie może być stosowany inny sprzęt do poboru wody.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia