Audiobook
Heiner Müller
Heiner Müller (1929‑1995) był niemieckim dramatopisarzem, eseistą oraz poetą. We wczesnej twórczości podejmował zagadnienia nazistowskiego dziedzictwa i konfliktów związanych z przemianami socjalistycznymisocjalistycznymi w NRDNRD. Po krytyce ze strony władz, a także usunięciu ze Związku Pisarzy NRD, Müller zaczął tworzyć głównie sztuki paraboliczne, nawiązujące do mitologii oraz światowej literatury. Analizował w nich mechanizmy władzy i rewolucji (Filoktet 1964, betadipus Tyrann 1967, Macbeth 1971, Hamletmaschine 1977, Der Auftrag 1979), łączył radykalną refleksję polityczną i historiozoficzną z awangardową formą (nawiązującą między innymi do twórczości Samuela Becketta).
Teatr postdramatyczny
Jest to pojęcie stosowane na określenie współczesnych utworów przeznaczonych do wystawienia na scenie, pozbawionych jednak elementarnych cech rodzaju dramatycznego. W tego rodzaju tekstach akcja zostaje zastąpiona opisem, bohaterowie – zestawem luźno związanych ze sobą wypowiedzi, a dialogi – monologiem, który zazwyczaj stanowi mieszankę rozmaitych cytatów oraz aluzji literackich i kulturowych. Często znika także tradycyjny podział na tekst główny i tekst poboczny. Poszczególne elementy utworu połączone są na zasadzie montażu lub kolażu, celowo tworzącego niespójną, otwartą strukturę. Teatr postdramatyczny przekraczał zatem wszelkie reguły klasycznie rozumianego dramatu.
![Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę, który stoi przed mikrofonami i przemawia. Ma krótkie włosy z dużymi zakolami, lekko zarysowane zmarszczki na twarzy i ciemne okulary. W rękach trzyma kartkę. Ubrany jest w płaszcz. W tle znajduje się budynek z oknami.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RrYYgDRmeuzUr/1642517127/XLXelGVIXbsfRx8lx42cHTqIstmOywCm.jpg)
Teksty zaliczane do tego nurtu zbliżają się do epiki i liryki, szczególnie za sprawą nasyconego metaforami poetyckiego języka. Mają one charakter „tekstów dla teatru”, jedynym elementem łączącym je z tradycyjnym dramatem jest bowiem intencja autora – przeznaczenie ich do wystawienia na scenie. To może wiązać się z koniecznością adaptacji utworu, tak jak ma to miejsce w przypadku prozy czy poezji. W wielu przypadkach autorzy (jak np. Heiner Müller) odrzucają próby tradycyjnego inscenizowania swoich utworów, postulując traktowanie ich jako autonomicznych części spektaklu, przeznaczonych do recytacji i funkcjonujących nie na zasadzie dzieł literackich, lecz muzycznych.
W taki sposób teksty Müllera były wystawiane przez jednego z najwybitniejszych twórców współczesnego teatru, Roberta Wilsona. Jego twórczość reprezentuje nurt „antyliteracki”, charakteryzujący się ograniczeniem roli tekstu na rzecz wizualnych i muzycznych środków ekspresji. Spektakle Wilsona są pozbawione fabuły i rozwijających się w toku akcji postaci. Mają one charakter zmieniających się jak w kalejdoskopie, luźno ze sobą związanych, często symultanicznychsymultanicznych plastycznie wyrafinowanych obrazów. Słowo jako nośnik znaczeń schodzi w spektaklach Wilsona na dalszy plan i zostaje zdominowane przez bogatą scenografię, taniec, gest, ruch sceniczny i muzykę. Do najważniejszych spektakli Wilsona należą m.in. Deafman Glance (1970), A Letter of Queen Victoria (1974), Einstein on the Beach (1976), The Forest (1988), Don Juan Ultimo (1992).
Wysłuchaj audiobooka. Następnie wypisz w punktach cechy wspólne utworów Heinera Müllera pt. Hamletmaszyna i Opis obrazu, które pozwalają uznać je za teksty zaliczane do nurtu postdramatycznego.
Zapoznaj się z treścią audiobooka. Następnie wypisz w punktach cechy wspólne utworów Heinera Müllera pt. Hamletmaszyna i Opis obrazu, które pozwalają uznać je za teksty zaliczane do nurtu postdramatycznego.
Na podstawie audiobooka wskaż, w którym z dramatów Heiner Müller umieścił komentarz odautorski sugerujący możliwe konteksty interpretacyjne swojego tekstu. Jakie są zalety i wady takiego rozwiązania? Stwórz krótką notatkę, w której wyrazisz i uzasadnisz swoje stanowisko.
Na podstawie audiobooka podaj, w którym z dramatów Heiner Müller umieścił komentarz odautorski sugerujący możliwe konteksty interpretacyjne swojego tekstu. Odpowiedz na pytanie: jakie są zalety i wady takiego rozwiązania? Stwórz krótką notatkę, w której wyrazisz i uzasadnisz swoje stanowisko.
Słownik
typowy dla twórczości Williama Szekspira gatunek dramatyczny, charakteryzujący się m.in. odejściem od zasady trzech jedności, łączeniem tragizmu i komizmu oraz świata realistycznego z fantastyką; charakterystyczne dla dramatu szekspirowskiego są również filozofujące monologi, a przede wszystkim znacznie pogłębione sylwetki psychologiczne bohaterów, których poczynania motywowane są konfliktem namiętności
zespół przekonań wypracowanych w praktyce twórczej i odbiorczej teatru, dotyczących zasad realizacji wydarzenia teatralnego i koniecznych dla skutecznej komunikacji. W najszerszym znaczeniu konwencja teatralna oznacza umowę pomiędzy twórcami i odbiorcami, która wyznacza zgodę na spotkanie aktorów i widzów w określonej ramie (aktorzy działają, widzowie są świadkami tych działań), w węższym, bardziej specyficznym, opisuje sposób konstruowania i prezentacji przedstawienia oraz zasady rządzące światem przedstawionym w spektaklu