Fragment tekstu, z cytatem z utworu oraz wskazanymi elementami warstwy formalnej i treściowej. I. Album rodzinny. Byłem Hamletem. Stałem na brzegu i rozmawiałem z morzem PLEPLE, z tyłu za mną ruiny Europy. Biciem w dzwony rozpoczął pogrzeb męża stanu, morderca w parze z wdową, krokiem defiladowym za trumną Dostojnego Ścierwa szli radcy, wyjąc w nędznej opłaconej żałobie. CO TO ZA TRUP NA KARAWANIE/ PO KIM TAK PŁACZĄ PANOWIE I PANIE/ TO KTOŚ KTO DŁONIĄ USŁUŻNĄ/ OBDARZYŁ NARÓD JAŁMUŻNĄ szpaler ludności, dzieło jego sztuki rządzenia BYŁ POTĘŻNY BRAŁ WSZYSTKO TYLKO OD WSZYSTKICH. Zatrzymałem kondukt, podważyłem wieko trumny mieczem, przy czym pękła klinga, tępym kikutem wreszcie się udało i rozdzieliłem martwego rodzica CIAŁO LUBI ŁĄCZYĆ SIĘ Z CIAŁEM pomiędzy otaczających mnie nędzarzy. Żałoba przerodziła się w wesele, wesele przeszło w mlaskanie, na pustej trumnie morderca stanowił wdowę POMÓC CI WEJŚĆ WUJU SZERZEJ NOGI MAMO. Położyłem się na ziemi i słucham, jak świat krąży po orbicie pośród miarowo postępującego rozkładu. (…) WLOKĘ ZA SOBĄ SWÓJ CIĘŻKI MÓZG JAK GARB/ DRUGI BŁAZEN TEJ KOMUNISTYCZNEJ WIOSNY/ SOMETHING IS ROTTEN IN THIS AGE OF HOPE/ (…) Warstwa formalna. Fragment tekstu: Byłem Hamletem. Stałem na brzegu i rozmawiałem z morzem PLEPLE, z tyłu za mną ruiny Europy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Monolog; apokaliptyczny krajobraz; czas przeszły. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Biciem w dzwony rozpoczął pogrzeb męża stanu, morderca w parze z wdową, krokiem defiladowym za trumną Dostojnego Ścierwa szli radcy, wyjąc w nędznej opłaconej żałobie. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Parafraza motywów z dramatu Szekspira. Warstwa formalna. Fragment tekstu: CO TO ZA TRUP NA KARAWANIE/ PO KIM TAK PŁACZĄ PANOWIE I PANIE/ TO KTOŚ KTO DŁONIĄ USŁUŻNĄ/ OBDARZYŁ NARÓD JAŁMUŻNĄ szpaler ludności, dzieło jego sztuki rządzenia. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Graficzne wyróżnienie tekstu – połączenie poezji i prozy, quasi-cytaty z Hamleta Szekspira, liryzacja języka, budowanie tekstowego kolażu z różnorodnych, niespójnych elementów. Warstwa formalna. Fragment tekstu: BYŁ POTĘŻNY BRAŁ WSZYSTKO TYLKO OD WSZYSTKICH. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Ironiczna parafraza słów Szekspirowskiego Hamleta. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Zatrzymałem kondukt. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Czas przeszły. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Podważyłem wieko trumny mieczem, przy czym pękła klinga, tępym kikutem wreszcie się udało i rozdzieliłem martwego rodzica CIAŁO LUBI ŁĄCZYĆ SIĘ Z CIAŁEM pomiędzy otaczających mnie nędzarzy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Relacja unaoczniająca. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Żałoba przerodziła się w wesele, wesele przeszło w mlaskanie, na pustej trumnie morderca stanowił wdowę POMÓC CI WEJŚĆ WUJU SZERZEJ NOGI MAMO. Położyłem się na ziemi i słucham, jak świat krąży po orbicie pośród miarowo postępującego rozkładu. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Główny wątek Hamleta został streszczony w jednym brutalnym i sugestywnym obrazie. Warstwa formalna. Fragment tekstu: DRUGI BŁAZEN TEJ KOMUNISTYCZNEJ WIOSNY. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 8. Anachronizm – autocytat ze sztuki Müllera Budowa – nakładanie się płaszczyzn czasowych. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: I. Album rodzinny. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 9. Tragedia rodzinna jest alegorycznym sposobem przedstawiania problemów władzy. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Byłem Hamletem. Stałem na brzegu i rozmawiałem z morzem PLEPLE, z tyłu za mną ruiny Europy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 10. Hamlet wygłasza swój monolog na tle ruin Europy, symbolizujących koniec historii; dialog jest już niemożliwy, jedynym słuchaczem Hamleta jest natura. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Biciem w dzwony rozpoczął pogrzeb męża stanu, morderca w parze z wdową, krokiem defiladowym za trumną Dostojnego Ścierwa szli radcy, wyjąc w nędznej opłaconej żałobie. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 11. Oficjalny pogrzeb króla to rytuał podtrzymujący porządek państwa – miejsce zabitego króla zajmuje jego morderca. Hamlet zakłóca tę ceremonię. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: CO TO ZA TRUP NA KARAWANIE/ PO KIM TAK PŁACZĄ PANOWIE I PANIE/ TO KTOŚ KTO DŁONIĄ USŁUŻNĄ/ OBDARZYŁ NARÓD JAŁMUŻNĄ szpaler ludności, dzieło jego sztuki rządzenia. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 12. Zabity król został ukazany ironicznie jako dobry władca, a w istocie jako tyran. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Podważyłem wieko trumny mieczem, przy czym pękła klinga, tępym kikutem wreszcie się udało i rozdzieliłem martwego rodzica CIAŁO LUBI ŁĄCZYĆ SIĘ Z CIAŁEM pomiędzy otaczających mnie nędzarzy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 13. Hamlet bezcześci zwłoki ojca, rzucając je biedakom. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Żałoba przerodziła się w wesele, wesele przeszło w mlaskanie, na pustej trumnie morderca stanowił wdowę POMÓC CI WEJŚĆ WUJU SZERZEJ NOGI MAMO. Położyłem się na ziemi i słucham, jak świat krąży po orbicie pośród miarowo postępującego rozkładu. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 14. Hamlet pomaga Klaudiuszowi posiąść swą matkę i (symbolicznie) władzę. Müller streszcza tragedię Szekspira, demaskując ją z perspektywy podświadomości bohatera. Jest to nawiązanie do interpretacji twórcy psychoanalizy, Zygmunta Freuda, wedle której Hamlet nie mógł zabić Klaudiusza, ponieważ dokonał on czynów, które były nieuświadomionym pragnieniem samego Hamleta (jest to kompleks Edypa, czyli podświadoma skłonność seksualna syna do matki). Bohater uświadamiając sobie swoje ukryte pragnienia, czuje odrazę do siebie i całego świata. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: WLOKĘ ZA SOBĄ SWÓJ CIĘŻKI MÓZG JAK GARB. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 15. Ciężar świadomości Hamleta. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: DRUGI BŁAZEN TEJ KOMUNISTYCZNEJ WIOSNY. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 16. Przeszłość i przyszłość mieszają się, historia zastyga w jednym punkcie. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: SOMETHING IS ROTTEN IN THIS AGE OF HOPE. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 17. Słowa „jest coś zgniłego w tym wieku nadziei” są trawestacją słów szekspirowskiego Hamleta „jest coś zgniłego w państwie duńskim”.

Fragment tekstu, z cytatem z utworu oraz wskazanymi elementami warstwy formalnej i treściowej. Oto nachodzi widmo, które mnie spłodziło, nadal z toporem w czaszce. (…) Czego chcesz ode mnie. Nie wystarczy ci jeden oficjalny pogrzeb. Stary łazęga. Jakbyś nie miał krwi w butach. Co mnie obchodzi twój trup. (…) CZY MAM BO TAKI ZWYCZAJ WBIĆ KAWAŁ ŻELAZA W NAJBLIŻSZE CIAŁO ALBO TROCHĘ DALSZE TRZYMAĆ SIĘ TEGO BO ŚWIAT SIĘ OBRACA SPRAW PANIE ŻEBYM SKRĘCIŁ KARK SPADAJĄC POD STÓŁ W KNAJPIE Wchodzi Horacy. (…) ZA PÓŹNO PRZYJACIELU ZGŁASZASZ SIĘ PO GAŻĘ/ W MOJEJ TRAGEDII BRAK DLA CIEBIE ROLI (…) Warstwa formalna. Fragment tekstu: Oto nachodzi widmo, które mnie spłodziło, nadal z toporem w czaszce. (…) Czego chcesz ode mnie. Nie wystarczy ci jeden oficjalny pogrzeb. Stary łazęga. Jakbyś nie miał krwi w butach. Co mnie obchodzi twój trup. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Trawestacja – motyw z dramatu Szekspira: pojawienie się ducha ojca Hamleta. Warstwa formalna. Fragment tekstu: CZY MAM BO TAKI ZWYCZAJ WBIĆ KAWAŁ ŻELAZA W NAJBLIŻSZE CIAŁO ALBO TROCHĘ DALSZE TRZYMAĆ SIĘ TEGO BO ŚWIAT SIĘ OBRACA SPRAW PANIE ŻEBYM SKRĘCIŁ KARK SPADAJĄC POD STÓŁ W KNAJPIE. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Graficzne wyróżnienie tekstu. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Wchodzi Horacy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Tekst poboczny został umieszczony w wypowiedzi postaci. Warstwa formalna. Fragment tekstu: ZA PÓŹNO PRZYJACIELU ZGŁASZASZ SIĘ PO GAŻĘ/ W MOJEJ TRAGEDII BRAK DLA CIEBIE ROLI. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Chwyt teatru w teatrze. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Oto nachodzi widmo, które mnie spłodziło, nadal z toporem w czaszce. (…) Czego chcesz ode mnie. Nie wystarczy ci jeden oficjalny pogrzeb. Stary łazęga. Jakbyś nie miał krwi w butach. Co mnie obchodzi twój trup. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Hamlet odrzuca swoje powinności wobec ojca i historii – w jego przekonaniu prawowity władca nie różni się niczym od uzurpatora, także on ma na swoim sumieniu zbrodnie, które nierozerwalnie wiążą się z władzą. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: CZY MAM BO TAKI ZWYCZAJ WBIĆ KAWAŁ ŻELAZA W NAJBLIŻSZE CIAŁO ALBO TROCHĘ DALSZE TRZYMAĆ SIĘ TEGO BO ŚWIAT SIĘ OBRACA SPRAW PANIE ŻEBYM SKRĘCIŁ KARK SPADAJĄC POD STÓŁ W KNAJPIE. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Historia jest dla Hamleta absurdalnym pasmem zbrodni, z którego pragnie się wyrwać, ponieważ budzi ono w nim obrzydzenie. Bohater chce wyłamać się z przeznaczonej mu roli, w myśl której musi on pomścić śmierć ojca, zbijając Klaudiusza, a tym samym ciągnąć pasmo zbrodni. Woli sam umrzeć niż brać udział w historii. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: ZA PÓŹNO PRZYJACIELU ZGŁASZASZ SIĘ PO GAŻĘ/ W MOJEJ TRAGEDII BRAK DLA CIEBIE ROLI. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Tragedia Hamleta już się nie rozegra – oznacza to koniec historii, zatrzymanie się jej zbrodniczego mechanizmu, który opisywał w swych dramatach Szekspir. Stworzony przez niego teatr jest metaforą historii.

Fragment tekstu, z cytatem z utworu oraz wskazanymi elementami warstwy formalnej i treściowej. II. Europa kobiety. Enormous room. Ofelia. Jej sercem jest zegar. OFELIA [Chór/Hamlet] To ja, Ofelia. Której nie chciał rzeka. Kobieta na stryczku. Kobieta z przeciętymi żyłami. Kobieta ze śmiertelną dawką NA WARGACH ŚNIEG Kobieta z głową w piecyku gazowym. Wczoraj przestałam się zabijać. Jestem sama z moimi piersiami udami moim łonem. Druzgoczę narzędzia mojej niewoli krzesło stół łóżko. Niszczę pole bitwy które było moim domem. Otwieram na oścież drzwi, żeby wpuścić wiatr i krzyk świata. Rozbijam okno. Zakrwawionymi rękami drę fotografie mężczyzn których kochałam i którzy posługiwali się mną w łóżku na stole na krześle na ziemi. Podkładam ogień pod moje więzienie. Ciskam w ogień moje suknie. Wyrywam sobie z piersi zegar który był moim sercem. Wychodzę na ulicę odziana w swoją krew. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Enormous room. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Aluzja literacka. Warstwa formalna. Fragment tekstu: OFELIA [Chór/Hamlet]. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Rozpad postaci – podmiot wypowiedzi może być zastąpiony przez inny. Warstwa formalna. Fragment tekstu: To ja, Ofelia. Której nie chciał rzeka. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Nawiązanie od dramatu Szekspira. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Kobieta na stryczku. Kobieta z przeciętymi żyłami. Kobieta ze śmiertelną dawką NA WARGACH ŚNIEG Kobieta z głową w piecyku gazowym. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Monolog. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Wczoraj przestałam się zabijać. Jestem sama z moimi piersiami udami moim łonem. Druzgoczę narzędzia mojej niewoli krzesło stół łóżko. Niszczę pole bitwy które było moim domem. Otwieram na oścież drzwi, żeby wpuścić wiatr i krzyk świata. Rozbijam okno. Zakrwawionymi rękami drę fotografie mężczyzn których kochałam i którzy posługiwali się mną w łóżku na stole na krześle na ziemi. Podkładam ogień pod moje więzienie. Ciskam w ogień moje suknie. Wyrywam sobie z piersi zegar który był moim sercem. Wychodzę na ulicę odziana w swoją krew. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Ofelia nie jest postacią z Szekspira, lecz uosobieniem wszystkich kobiet, symbolem. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Wyrywam sobie z piersi zegar który był moim sercem. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Symboliczny gest. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Enormous room. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Enormous room to tytuł powieści amerykańskiego poety E.E. Cummingsa, w której opisał on swój pobyt we francuskim obozie dla internowanych w czasie I wojny światowej. Przywołanie tego utworu charakteryzuje przestrzeń jako więzienie. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Ofelia. Jej sercem jest zegar. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 8. Zegar jest symbolem podporządkowania, poddania życia reżimowi uporządkowanej historii – tworzonej przez mężczyzn. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Kobieta na stryczku. Kobieta z przeciętymi żyłami. Kobieta ze śmiertelną dawką NA WARGACH ŚNIEG Kobieta z głową w piecyku gazowym. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 9. Obrazy kobiet przywołane przez Ofelię-samobójczynię symbolizują rolę kobiety w społeczeństwie. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Wczoraj przestałam się zabijać. Jestem sama z moimi piersiami udami moim łonem. Druzgoczę narzędzia mojej niewoli krzesło stół łóżko. Niszczę pole bitwy które było moim domem. Otwieram na oścież drzwi, żeby wpuścić wiatr i krzyk świata. Rozbijam okno. Zakrwawionymi rękami drę fotografie mężczyzn których kochałam i którzy posługiwali się mną w łóżku na stole na krześle na ziemi. Podkładam ogień pod moje więzienie. Ciskam w ogień moje suknie. Wyrywam sobie z piersi zegar który był moim sercem. Wychodzę na ulicę odziana w swoją krew. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 10. Bunt przeciw społecznej roli kobiety i jej miejsca w historii będącej domeną mężczyzn – kobiety były wyłącznie jej przedmiotem. Ofelia pragnie stać się podmiotem historii, zrywa z dotychczasową rolą kobiety podporządkowanej tworzącym historię mężczyznom (symbolicznie – klasie rządzącej). Ofelia symbolizuje wszystkie klasy ciemiężone i wyzyskiwane w historii, jej działanie ma więc charakter rewolucji. Wyzwolenie wiąże się z przemocą, co symbolizują obrazy rozbijania okna, krew, Ofelia przyjmuje w ten sposób męską tożsamość, podejmując próbę stania się podmiotem historii. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Wyrywam sobie z piersi zegar który był moim sercem. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 11. Wyrwanie z piersi serca-zegara jest symbolicznym uwolnieniem się od historii.

Fragment tekstu, z cytatem z utworu oraz wskazanymi elementami warstwy formalnej i treściowej. III. Scherzo. Uniwersytet umarłych. Szepty i pomruki. Ze swych nagrobków (katedr) umarli filozofowie ciskają swymi dziełami w Hamleta. Galeria (balet) umarłych kobiet. Kobieta na stryczku Kobieta z przeciętymi żyłami itd. Hamlet ogląda je jakby był w muzeum (teatrze). Umarłe kobiety zdzierają z niego ubranie. Z pionowo ustawionej trumny z napisem Hamlet I wychodzi Klaudiusz, za nim Ofelia, ubrana i uszminkowana jak dziwka. Striptease Ofelii. Ofelia. Masz apetyt na moje serce, Hamlecie. (śmieje się). Hamlet. (zakrywa twarz dłońmi). Chcę być kobietą. Hamlet wkłada suknię Ofelii, Ofelia robi mu makijaż dziwki, Klaudiusz, teraz Ojciec Hamleta, śmieje się bezgłośnie, Ofelia posyła Hamletowi całusa i razem z Klaudiuszem/Ojcem Hamleta wraca do trumny. Hamlet w pozie dziwki. Anioł z twarzą na tyle głowy: Horacy. Tańczy z Hamletem. Głos(y). (z trumny). Zaczynam się skłaniać ku temu. Taniec staje się coraz szybszy i dzikszy. Śmiechy z trumny. Na huśtawce Madonna z rakiem piersi. Horacy otwiera parasol, obejmuje Hamleta. Zastygają w uścisku pod parasolem. Rak piersi świeci niczym słońce. Warstwa formalna. Fragment tekstu: III. Scherzo. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Znaczący tytuł sceny. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Uniwersytet umarłych. Szepty i pomruki. Ze swych nagrobków (katedr) umarli filozofowie ciskają swymi dziełami w Hamleta. Galeria (balet) umarłych kobiet. Kobieta na stryczku Kobieta z przeciętymi żyłami itd. Hamlet ogląda je jakby był w muzeum (teatrze). Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Apokaliptyczny pejzaż – miejsce akcji jest symbolicznym cmentarzem, postacie są martwe, scenografia ma charakter symboliczny. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Umarłe kobiety zdzierają z niego ubranie. Z pionowo ustawionej trumny z napisem Hamlet I wychodzi Klaudiusz, za nim Ofelia, ubrana i uszminkowana jak dziwka. Striptease Ofelii. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Pantomima – ruch sceniczny dominuje nad słowem, symboliczny rekwizyt, groteskowe obrazowanie. Jedynym łącznikiem z poprzednią sceną jest postać Ofelii i obrazy, które pojawiały się w jej wypowiedzi. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Masz apetyt na moje serce, Hamlecie. (śmieje się). (zakrywa twarz dłońmi). Chcę być kobietą. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Jedyny dialog bohaterów dramatu obrazuje niemożność porozumienia. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Hamlet wkłada suknię Ofelii. Klaudiusz, teraz Ojciec Hamleta. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Postacie tracą swoją tożsamość. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Anioł z twarzą na tyle głowy: Horacy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Symboliczna postać. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Taniec staje się coraz szybszy i dzikszy. Śmiechy z trumny. Na huśtawce Madonna z rakiem piersi. Horacy otwiera parasol, obejmuje Hamleta. Zastygają w uścisku pod parasolem. Rak piersi świeci niczym słońce. Opisy punktów znajdujących się na ilustracji: 7. Taniec – groteskowe obrazowanie, symbolika rozkładu. 8. Didaskalia zawierają wskazówki, które nie mogą być zrealizowane na scenie, są tekstem przeznaczonym do wygłoszenia ze sceny, łączą się z poetycką wizją, zawartą w tekście głównym. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: III. Scherzo. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 9. Scherzo (wł., dosłownie: żart) – krótki utwór muzyczny. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Uniwersytet umarłych. Szepty i pomruki. Ze swych nagrobków (katedr) umarli filozofowie ciskają swymi dziełami w Hamleta. Galeria (balet) umarłych kobiet. Kobieta na stryczku Kobieta z przeciętymi żyłami itd. Hamlet ogląda je jakby był w muzeum (teatrze). Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 10. Miejsce wydarzeń ma charakter symboliczny, jest czymś w rodzaju cmentarzyska kultury, a zarazem galerii lub teatru. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Umarłe kobiety zdzierają z niego ubranie. Z pionowo ustawionej trumny z napisem Hamlet I wychodzi Klaudiusz, za nim Ofelia, ubrana i uszminkowana jak dziwka. Striptease Ofelii. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 11. Nagość Hamleta i nagość Ofelii symbolicznie przedstawia odarcie z wszelkich złudzeń, ukazanie prawdy o brutalnych prawach rządzących społeczeństwem i historią. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Masz apetyt na moje serce, Hamlecie. (śmieje się). (zakrywa twarz dłońmi). Chcę być kobietą. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 12. Dialog może być zinterpretowany jako nieudana próba porozumienia między postępowymi intelektualistami, których reprezentuje Hamlet, a „ludem”, którego symbolicznym przedstawieniem jest Ofelia. Müller wskazuje, że nie istnieje możliwość zmiany relacji między płciami, klasą rządzącą i klasą rządzoną, zmieniają się tylko role kata i ofiary, układ pozostaje ten sam. Hamlet chce zostać kobietą, a więc zrezygnować z władzy, która jest tożsama z rolą kata, chce utożsamić się z „ludem”. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Hamlet wkłada suknię Ofelii. Klaudiusz, teraz Ojciec Hamleta. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 13. Klaudiusz zostaje utożsamiony z ojcem Hamleta – człowiek jest tylko rolą, funkcją społeczną, każdy władca jest taki sam. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Anioł z twarzą na tyle głowy: Horacy. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 14. Symbol Anioła Historii, patrzącego na pozostawione za sobą ruiny (motyw z obrazu Paula Klee i eseju Waltera Benjamina). Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Taniec staje się coraz szybszy i dzikszy. Śmiechy z trumny. Na huśtawce Madonna z rakiem piersi. Horacy otwiera parasol, obejmuje Hamleta. Zastygają w uścisku pod parasolem. Rak piersi świeci niczym słońce. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 15. Madonna z rakiem piersi symbolizuje utopię, która zostaje zniszczona od środka.

IV. Burda w peszcie bitwa o Grenlandię. Aktor grający Hamleta. Nie jestem Hamletem. Nie będę grał odtąd żadnej roli. Moje słowa nie mają mi już nic do powiedzenia. Moje myśli wysysają krew z obrazów. Mój dramat już się nie odbędzie. Za moimi plecami buduje się dekorację. Wznoszą ją ludzie, których mój dramat nie interesuje, dla ludzi, których nic on nie obchodzi. Mnie on również nie interesuje. Wycofuję się z dalszej gry. (Pracownicy techniczni, nie zauważeni przez Aktora, ustawiają na scenie lodówkę i trzy telewizory. Szmer włączone lodówki. Trzy programy bez fonii). Dekorację stanowi pomnik. Przedstawia on w stokrotnym powiększeniu człowieka, który przeszedł do historii. Skamielina nadziei. Jego nazwisko jest wymienne. Nadzieja nie spełniła się. Trzy lata po pogrzebie tego, którego nienawidzono i czczono, jego pomnik leży na zimie obalony przez jego następców we władzy. (…) Po obaleniu pomnika w stosownym czasie następuje powstanie. Mój dramat, gdyby się jednak odbył, odbyłby się w czasie powstania. (…) Moje miejsce, gdyby mój dramat miał się jeszcze odbyć, byłoby po obu stronach frontu, między frontami, ponad nimi. (…) Mój dramat nie odbył się jego tekst zaginął. Aktorzy powiesili swoje twarze na wieszaku w garderobie. Sufler gnije w swojej budce. Wypchane trupy ofiar siedzą na widowni. (…) Telewizja Codzienna odraza Do preparowanego bełkotu Do nakazanej pogody ducha (…) Warstwa formalna. Fragment tekstu: IV. Burda w peszcie bitwa o Grenlandię. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Aluzje historyczne w tytule sceny. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: IV. Burda w peszcie bitwa o Grenlandię. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Nawiązanie do powstania 1956 r. na Węgrzech. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Nie jestem Hamletem. Nie będę grał odtąd żadnej roli. Moje słowa nie mają mi już nic do powiedzenia. Moje myśli wysysają krew z obrazów. Mój dramat już się nie odbędzie. Za moimi plecami buduje się dekorację. Wznoszą ją ludzie, których mój dramat nie interesuje, dla ludzi, których nic on nie obchodzi. Mnie on również nie interesuje. Wycofuję się z dalszej gry. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Monolog – dominująca forma wypowiedzi. Konwencja teatru w teatrze. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Nie jestem Hamletem. Nie będę grał odtąd żadnej roli. Moje słowa nie mają mi już nic do powiedzenia. Moje myśli wysysają krew z obrazów. Mój dramat już się nie odbędzie. Za moimi plecami buduje się dekorację. Wznoszą ją ludzie, których mój dramat nie interesuje, dla ludzi, których nic on nie obchodzi. Mnie on również nie interesuje. Wycofuję się z dalszej gry. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Konwencja teatru w teatrze nie służy tutaj jedynie burzeniu iluzji, ale jest metaforą historii i powtarzających się ciągle ról, jakie odgrywa w niej człowiek. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Lodówkę i trzy telewizory. Szmer włączone lodówki. Trzy programy bez fonii Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Rekwizyty o znaczeniu symbolicznym. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Lodówkę i trzy telewizory. Szmer włączone lodówki. Trzy programy bez fonii Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Lodówka i telewizory – symbol stabilizacji i wygodnego życia. Telewizja uczy bierności, podając gotowe wzory myślenia – zastąpiła prawo obowiązujące jeszcze Hamleta, czyli konieczność pomszczenia ojca. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Dekorację stanowi pomnik. Przedstawia on w stokrotnym powiększeniu człowieka, który przeszedł do historii. Skamielina nadziei. Jego nazwisko jest wymienne. Nadzieja nie spełniła się. Trzy lata po pogrzebie tego, którego nienawidzono i czczono, jego pomnik leży na zimie obalony przez jego następców we władzy. (…) Po obaleniu pomnika w stosownym czasie następuje powstanie. Mój dramat, gdyby się jednak odbył, odbyłby się w czasie powstania. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Hamlet-Aktor staje się postacią współczesną, synem jednego z przedstawicieli władzy w kraju socjalistycznym. Wypowiedź postaci nawiązuje do historii powstań przeciw władzy w krajach obozu socjalistycznego. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Moje miejsce, gdyby mój dramat miał się jeszcze odbyć, byłoby po obu stronach frontu, między frontami, ponad nimi. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 8. Hamlet mówi o swoim dramacie w trybie warunkowym czasu przeszłego. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Moje miejsce, gdyby mój dramat miał się jeszcze odbyć, byłoby po obu stronach frontu, między frontami, ponad nimi. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 9. Współczesny Hamlet – intelektualista rozdzierany rozterkami – nie jest w stanie wyraźnie opowiedzieć się po żadnej ze stron. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Mój dramat nie odbył się jego tekst zaginął. Aktorzy powiesili swoje twarze na wieszaku w garderobie. Sufler gnije w swojej budce. Wypchane trupy ofiar siedzą na widowni. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 10. Konwencja teatru w teatrze. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Mój dramat nie odbył się jego tekst zaginął. Aktorzy powiesili swoje twarze na wieszaku w garderobie. Sufler gnije w swojej budce. Wypchane trupy ofiar siedzą na widowni. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 11. Teatralna metafora służy ukazaniu historycznej stagnacji, niemożliwości rewolucji, zwątpienia we wszelkie utopijne wizje społeczne. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Telewizja Codzienna odraza Do preparowanego bełkotu Do nakazanej pogody ducha. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 12. Symbole współczesności i nowej władzy. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Telewizja Codzienna odraza Do preparowanego bełkotu Do nakazanej pogody ducha. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 13. Telewizja jest narzędziem propagandy.

Mordu naszego powszedniego daj nam dzisiaj Albowiem Twoja jest nicość Odraza Do gęb macherów naznaczonych Piętnem walki o posady, głosy, konta bankowe Odraza Kosiarki błyskająca puentami Na ulicach w domach towarowych twarze Ze śladami potyczek o miejsce w kolejce Nędza Bez godności (…) Heil Coca-Cola. Królestwo Za mordercę Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania nogi do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. (…) Fotografia autora. Nie chcę już jeść pić oddychać kochać kobiet mężczyzn dzieci zwierząt. Nie chcę już umierać nie chcę już zabijać. Podarcie fotografii autora. Rozrywam swoje zapieczętowane ciało. Chce mieszkać w moich żyłach, w szpiku moich kości, w labiryncie mojej czaszki. Zaszywa się w moich wnętrznościach. (…) Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Mordu naszego powszedniego daj nam dzisiaj Albowiem Twoja jest nicość Odraza Do gęb macherów naznaczonych Piętnem walki o posady, głosy, konta bankowe Odraza Kosiarki błyskająca puentami Na ulicach w domach towarowych twarze Ze śladami potyczek o miejsce w kolejce Nędza Bez godności. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Bluźniercza trawestacja modlitwy „Ojcze nasz”. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Mordu naszego powszedniego daj nam dzisiaj Albowiem Twoja jest nicość Odraza Do gęb macherów naznaczonych Piętnem walki o posady, głosy, konta bankowe Odraza Kosiarki błyskająca puentami Na ulicach w domach towarowych twarze Ze śladami potyczek o miejsce w kolejce Nędza Bez godności. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Powszedni mord można zinterpretować jako oddziaływanie mass mediów, które zabijają wrażliwość i zdolność do krytycznego myślenia. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Heil Coca-Cola. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Metonimiczna zbitka słowna. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Heil Coca-Cola. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Zrównanie dwóch totalitaryzmów: hitlerowskiego i współczesnego kapitalizmu korporacyjnego. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Królestwo Za mordercę. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Parafraza słów Ryszarda III z dramatu Szekspira. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Królestwo Za mordercę. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Zdemaskowanie intencji władzy i biegu historii. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania nogi do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Hamlet pragnie uwolnić się od świadomości i historii, stać się ciałem-maszyną. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Podarcie fotografii autora. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 8. Znaczący gest. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Nie chcę już jeść pić oddychać kochać kobiet mężczyzn dzieci zwierząt. Nie chcę już umierać nie chcę już zabijać. Rozrywam swoje zapieczętowane ciało. Chce mieszkać w moich żyłach, w szpiku moich kości, w labiryncie mojej czaszki. Zaszywa się w moich wnętrznościach. (…) Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 9. Bohater pragnie się wyzwolić od autora, a tym samym od przymusu bycia postacią literacką, chce stać się ciałem. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Podarcie fotografii autora. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 10. Powrót do ciała to ucieczka z historii, niechęć do zbrodni, Hamlet powodowany odrazą do mechanizmu, za sprawą którego historia jest niekończącym się pasmem rytmicznie powtarzanych zbrodni, niechęć do świadomości, pragnienie stania się maszyną, wewnętrzny konflikt Hamleta między duszą a ciałem.

Ekrany gasną. Krew z lodówki. Trzy nagie kobiety: Marks Lenin Mao. Mówią jednocześnie każda w swoim języku. CHODZI O TO ŻEBY ZMIENIĆ STOSUNKI W KTÓRYCH CZŁOWIEK… Aktor grający Hamleta wkłada kostium i maskę. (…) Rozrywam swoje zapieczętowane ciało. Chce mieszkać w moich żyłach, w szpiku moich kości, w labiryncie mojej czaszki. Zaszywa się w moich wnętrznościach. (…) Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania ramiona do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. Wstępuje w zbroję, rozpoławia toporem głowy Marska Lenina Mao. Śnieg. Epoka lodowcowa. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Ekrany gasną. Krew z lodówki. Trzy nagie kobiety: Marks Lenin Mao. Mówią jednocześnie każda w swoim języku. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Przywódcy rewolucji jako kariatydy (czyli rzeźby często w postaci nagich kobiet, podtrzymujące elementy architektoniczne) podtrzymujące rewolucję. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: CHODZI O TO ŻEBY ZMIENIĆ STOSUNKI W KTÓRYCH CZŁOWIEK… Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Utopijne wizje rewolucji zmieniają się w bełkot. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Aktor grający Hamleta wkłada kostium i maskę. (…) Rozrywam swoje zapieczętowane ciało. Chce mieszkać w moich żyłach, w szpiku moich kości, w labiryncie mojej czaszki. Zaszywa się w moich wnętrznościach. (…) Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania ramiona do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Aktor ponownie wchodzi w rolę Hamleta. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Aktor grający Hamleta wkłada kostium i maskę. (…) Rozrywam swoje zapieczętowane ciało. Chce mieszkać w moich żyłach, w szpiku moich kości, w labiryncie mojej czaszki. Zaszywa się w moich wnętrznościach. (…) Chcę być maszyną. Ramiona do chwytania ramiona do chodzenia żadnego bólu żadnej myśli. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Hamlet podejmuje na nowo swą rolę, z intelektualisty przekształcając się w oprawcę, przechodząc od myślenia do czynu. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Wstępuje w zbroję, rozpoławia toporem głowy Marska Lenina Mao. Śnieg. Epoka lodowcowa. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Symboliczny gest zabicia przywódców rewolucji. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Wstępuje w zbroję, rozpoławia toporem głowy Marska Lenina Mao. Śnieg. Epoka lodowcowa. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Masakra, której dokonuje Hamlet, wybuch przemocy jest jedynym rozwiązaniem jego wewnętrznego konfliktu, a zarazem absurdalnym końcem historii, która zatoczyła koło, powrót do punktu zerowego.