Zacieranie się granic między sektorem przemysłowym i usługowym

Gospodarki krajów wysokorozwiniętych oparte są na dobrze prosperującym sektorze usług. Przemysł pełni w nich także znaczną rolę, ale nie jest to tradycyjny przemysł ciężki i energochłonny, tylko przemysł nowoczesnych technologii. W dzisiejszych czasach w gospodarce dochodzi do silnej integracji sektora przemysłowego z sektorem usługowym. Na czym to polega? Jest to zjawisko integracji produktowo-usługowej, której celem jest lepsze zaspokajanie potrzeb klientów i osiąganie wyższych zysków. Ma to także związek z koniecznością podnoszenia stopnia innowacyjności oferty na rynku, co wynika ze stale rosnącej konkurencji. Według Justyny Kozłowskiej „koncepcja integrowania produktów (wyrobów fizycznych) i usług, jako rozwiązania systemowego oferowanego klientom w formie kompleksowej oferty zorientowanej na jej funkcjonalność czy też rezultat, jest stosunkowo nowym obszarem w badaniach naukowych (...). Zintegrowana oferta pozwala na zaspokojenie takich potrzeb klienta, których wyrób ani usługa osobno nie są w stanie zaspokoić na określonym poziomie satysfakcji. Włączanie usług w sektorze przemysłu wpisuje się w nurt zrównoważonego rozwoju poprzez przesunięcie koncentracji przedsiębiorstw wytwórczych na obrót wartością niematerialną, czyli usługą zorientowaną na produkt materialny, jego funkcjonalność lub użyteczność, czy też dostępność”.

W tradycyjnym ujęciu przemysł dostarcza gotowe produkty o charakterze materialnym, sektor usługowy dostarcza natomiast dóbr niematerialnych. Nowe podejście polega na dostarczaniu na rynek pakietu składającego się z wyrobu przemysłowego i pakietu powiązanych z nim usług. W przypadku dóbr przemysłowych dotyczy to zwiększenia znaczenia usług, a w przypadku gotowych produktów usługowych, polega na zwiększeniu znaczenia produkcji dóbr materialnych, fizycznych.

Wyróżnić można trzy rodzaje systemów produktowo-usługowych: zorientowane na produkt, zorientowane na użytkowość oraz zorientowane na korzyść. Pierwszy przypadek polega na sprzedaży produktu i świadczeniu usług serwisowych, konserwacyjnych, czyli służących podtrzymaniu żywotności danej rzeczy. Drugi przypadek to usługi leasingowe. Trzeci zaś oznacza świadczenie na przykład usług przewozowych, w których przedmiotem zamówienia nie jest produkt, a efekt w postaci transportu. Różnica pomiędzy tymi podejściami widoczna jest także w sferze własności produktu. W pierwszym przypadku produkt jest własnością nabywcy, w drugim przypadku produkt jest udostępniany na określonych warunkach, ale jego właścicielem jest usługodawca, w trzecim przypadku produkt jest całkowitą własnością usługodawcy.