Ważne daty

Wprowadzenie

Autoportretem określa się portretPortretportret artysty, w którym przedstawia on samego siebie. Autoportret może być wykonany za pomocą dowolnych technik: malarstwa, rysunku, rzeźby, fotografii lub w każdy inny sposób.

Autoportret na przestrzeni wieków

Przez stulecia twórców autoportretów łączyło pragnienie, aby zatrzymać pamięć o sobie. Być może pierwszymi autoportretami w dziejach ludzkości były obrysy dłoni, albo ich odciski pozostawione na ścianach prehistorycznych jaskiń? Taki, jak prezentowany niżej zarys dłoni z Jaskini Chauveta.

R13fMrLbK1O8l1

Ilustracja przedstawia odcisk ludzkiej dłoni na skale w jaskini. Skała ma kolor piaskowy.

Autoportret znany był już w starożytności. W średniowieczu, wobec anonimowości sztuki i niskiego statusu społecznego artysty, autoportrety występowały rzadko. Trudno było sobie wyobrazić, aby skromny rzemieślnik umieścił swoją podobiznę pośród świętych lub władców. Nie znaczy to, że autoportrety nie powstawały. Przykładem jest autoportret rzeźbiarski, który pozostawił po sobie Peter Parler – główny architekt katedry Świętego Wita na Hradczanach w Pradze.

R1FjuhEhn2ddU1

Ilustracja przedstawia rzeźbę Petera Parlera "Autoportret". Ukazuje popiersie mężczyzny w szacie z kapturem. Postać posiada wąsy oraz zaczesane do tyłu włosy z łysiną.

Od połowy XV wieku, wraz z rozwojem sztuki portretu, coraz więcej artystów zaczęło portretować również siebie. Z początku były to „autoportrety ukryte”, czyli dzieła, w których wykonujący je artyści umieszczali swoje wizerunki, „chowając się” pośród innych postaci. Występowali wówczas zazwyczaj w roli biernych obserwatorów sceny. Przykładem może być obraz Botticellego Pokłon Trzech Króli.

Przyjrzyj się niżej umieszczonej reprodukcji i wskaż, która z namalowanych postaci przedstawia podobiznę artysty. Odpowiedź poznasz po kliknięciu w ilustrację.

Czasami artyści przedstawiali siebie jako aktywnych uczestników wydarzeń. Wtedy przypominali aktorów występujących w przebraniu, wcielających się w postacie mitologicznych bohaterów, proroków, świętych.

Prezentowana poniżej ilustracja obrazuje śmierć Marii, której w ostatnich chwilach życia towarzyszą apostołowie. Jednemu z nich artysta nadał własne rysy twarzy. Odszukaj na obrazie postać mężczyzny trzymającego księgę – po najechaniu na nią kursorem dowiesz się, kogo przedstawia.

Poniżej zaprezentowano obraz przedstawiający martwą naturę autorstwa Pietera Claesza. Czy potrafisz odszukać w tym dziele ukryty autoportret malarza? Kliknij na ilustrację, a będziesz mógł go zobaczyć.

Autoportret w epoce renesansu

W okresie renesansu, autoportret, jako ważny element twórczości artystów, stał się samodzielnym dziełem. Za jeden z pierwszych samodzielnych autoportretów uznaje się obraz Jana van Eycka Portret mężczyzny w czerwonym turbanie. To, co zwraca uwagę, to nie tylko charakterystyczne nakrycie głowy malarza, ale też sposób, w jaki postrzegał samego siebie – jako człowieka opanowanego i pełnego wewnętrznego skupienia.

R1RuPeXdSAss81

Ilustracja przedstawia „Portret mężczyzny w czerwonym turbanie” Jana van Eycka. Mężczyzna ukazany jest na jednolitym, bardzo ciemnym, prawie czarnym tle. Ujęty został z lewego półprofilu. Jego twarz jest smukła, dojrzała. Ubrany jest w czarny płaszcz z postawionym kołnierzem. Na głowie założony ma czerwony turban o mocno udrapowanej strukturze. Głowa mężczyzny, skierowana wprost na widza, wyłania się z ciemnego tła, zwracając na siebie szczególną uwagę.

Niemiecki artysta okresu renesansu – Albrecht Dürer, pierwszy autoportret wykonał bardzo wcześnie. Kliknij w ilustrację, aby dowiedzieć ile miał wówczas lat.

Jako dojrzały i sławny artysta, Albrecht Dürer namalował inny autoportret, w którym upodobnił się do Chrystusa. Na obrazie umieścił pewną sentencjęSentencjasentencję. Aby się z nią zapoznać, kliknij w reprodukcję.

Cykle swoich autoportretów malował holenderski malarz – Rembrandt van Rijn. Wykonał ich niemal 100. Na przestrzeni wielu lat powstała w ten sposób szczególna kronika jego życia.

Autoportrety z udziałem osób trzecich

Niekiedy artyści wykonywali swoje autoportrety w otoczeniu najbliższych. Tak uczynił Paul Rubens, nawiązując w swoim dziele do dawnej niderlandzkiej tradycji portretowania par małżeńskich. Artyście zależało na ukazaniu atmosfery osobistego szczęścia rodzinnego.

R65qNpQjzPpka1

Ilustracja przedstawia obraz Paula Rubensa „Autoportret z Izabelą Brant”. Ukazuje parę na tle natury. Rubens siedzi z założonymi nogami, ma na sobie bogaty strój. Posiada delikatny typ urody z krótką brodą i wąsami. Dłonią trzyma rękojeść szpady. Nieco niżej siedzi jego żona, ma na głowie wysoki kapelusz, we włosach koronkę, a pod szyją duży kryzowany kołnierz. Jej twarz jest delikatna, cera różowawa. Kobieta delikatnie uśmiecha się patrząc w stronę widza. Dolną część obrazu zajmuje jej długa, bordowa, atłasowa suknia ze złotymi lamówkami.

Artyści często utrwalali swój wizerunek w pracowni, przy pracy. Na plan pierwszy wysuwały się wtedy narzędzia ich profesji: paletyPaleta malarskapalety, pędzle, dłuta. Podobnie jak ubiór zakładany w pracowni, stanowiły oznakę dumy zawodowej, przynależności artystycznej i tożsamości. W Galerii ukazano przykłady takich dzieł.

RaoByNuRGm3Id1

Ilustracja przedstawia obraz Petera Bruegela Starszego „Malarz i miłośnik sztuki”. Ukazuje starszego mężczyznę z brodą, trzymającego w ręku pędzel. Na głowie ma czapkę i lekko obraca się w lewą stronę. Za nim stoi mężczyzna z garbatym nosem, w binoklach patrzący przez ramię malarza.

R1bREIE0X3WrT1

Ilustracja przedstawia obraz Marie-Denise Villers „Portret młodej rysującej kobiety”. Ukazuje młodą kobietę siedzącą we wnętrzu na krześle, na którym znajduje się czerwony materiał. Postać ma na sobie długą, białą suknie przewiązaną w pasie różową taśmą. Patrzy w stronę widza. Lewą ręką trzyma oparty o uda szkicownik. Za oknem, znajdującym się po lewej stronie, ukazany jest budynek oraz stojąca za balustradą para.

R1cFypE2CnlJU1

Ilustracja przedstawia obraz Jean-Baptiste-Siméona Chardina pt. „Autoportret w stroju malarskim”. Na obrazie znajduje się postać mężczyzny w okularach. Na głowie oraz na szyji ma zawiązane chusty.

Georges Desmarées postanowił namalować siebie w pracowni w towarzystwie córki Antonii. Być może córka mu pozowała, a może poprosił ją aby przyniosła ważne akcesoria malarskie? Przypatrz się scenie, a następnie rozwiąż ćwiczenia interaktywne 3 i 4.

RxybixJmOIMVW1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Desmaréesa „Autoportret artysty w towarzystwie córki Antonii”. Ukazuje artystę siedzącego przy sztaludze w towarzystwie kobiety. Malarz w lewej dłoni trzyma pędzel, w prawej zaś paletę. Na głowie ma fioletową czapkę, spodnie w tym samym kolorze i pelerynę. Spod złotej marynarki wystają białe elementy koszuli. Kobieta chwyta za pędzle włożone w paletę, pochyla się nad malarzem. Na szyi ma złoty łańcuch, a włosy dekorowane sznurem pereł. W prawym dolnym rogu znajduje się kaseta malarska z pędzlami i olejami oraz kartka z tekstem.

Autoportret jako sposób na wyrażenie uczuć

Poniżej przedstawiono autoportret Edwarda Muncha. Norweski artysta znany był z kreowania swojego wizerunku artystycznego za pomocą ukazywania na obrazach stanów emocjonalnych. Przyjrzyj się portretowi, a następnie rozwiąż ćwiczenie interaktywne 5.

R1FSYZe6mrIPL1

Ilustracja przedstawia obraz Edwarda Muncha „Autoportret z papierosem”. Ukazuje mężczyznę w półpostaci przedstawionego frontalnie na tle ciemnej ściany. Ubrany jest w garnitur i białą koszulę. Pod szyją zawiązaną ma tasiemkę. W dłoni trzyma palącego się papierosa. Twarz mężczyzny jest oświetlona, usta lekko rozchylone, a oczy szeroko otwarte.

W niżej zamieszczonym autoportrecie Vincenta van Gogha można dostrzec odbicie jego osobowości i trudnej sytuacji życiowej. Van Gogh namalował siebie po opuszczeniu szpitala, w którym znalazł się z powodu załamania nerwowego i samookaleczenia (odcięcia ucha).

R1J2ilcpJB7cO1

Ilustracja przedstawia obraz Vincenta van Gogha „Autoportret z zabandażowanym uchem”. Ukazuje popiersie artysty z półprofilu, skierowanego w lewą stronę. Ubrany jest w zielony żakiet, a na głowie ma niebieską czapkę z futrzanym daszkiem podwiniętym do góry. Lewe ucho malarza jest przewiązane bandażem. W tle znajduje się fragment wnętrza, w którym wisi obraz i znajdują się sztalugi. Po prawej stronie znajduje się fragment szaroniebieskich drzwi.

Innym dziełem van Gogha było Krzesło Vincenta z fajką przedstawiające puste krzesło. Można powiedzieć, że był to symboliczny autoportret malarza, wyrażający jego poczucie osamotnienia.

R1IUEH2GxbDC71

Ilustracja przedstawia obraz Vincenta van Gogha pt. „Krzesło Vincenta z fajką”. Na obrazie znajduje się drewniane krzesło. Na krześle leży fajka. Krzesło stoi na podłodze zrobionej z kafli. Między nogami krzesła widać drewniane poprzeczki. W tle widać donicę i turkusową ścianę.

Swoje traumatyczne emocje wyrażała w autoportretach także meksykańska malarka Frida Kahlo. Artystka zaczęła malować po poważnym wypadku, w wyniku którego przez długi czas cierpiała z powodu bólu i unieruchomienia. Autoportrety były odzwierciedleniem jej aktualnego stanu ducha.

Artystka namalowała także autoportret, na którym przedstawiła siebie w dwóch ujęciach – postacie mają te same twarze, ale odróżnia je ubiór i wygląd serc. W ten sposób artystka pokazała swoją złożoną tożsamość oraz miłosne rozdarcie. Tego typu autoportret określany jest jako autoportret podwójny.

R1BFLSpubT7rg1

Ilustracja przedstawia obraz Frida Kahlo „Dwie Fridy”. Na obrazie znajdują się dwie kobiety siedzące na ławce i trzymające się za ręce. Kobieta po lewej ma na sobie białą suknię i trzyma w prawej ręce nożyczki. Druga ubrana jest w niebieską bluzkę i zieloną spódnice. Na klatkach piersiowych kobiet namalowane są serca. Organy połączone są tętnicą. Tłem obrazu jest zachmurzone niebo.

Zapoznaj się w Galerii 2 z pracami współczesnego artysty, który również tworzy autoportrety podwójne.

R1cWOL5TTYM0X1

lustracja przedstawia obraz Marka Szarego „Ja i ja”. Ukazuje dwóch stojących chłopców ubranych w garnitury. Dziecko po prawej podnosi za kołnierzyk drugie. Ciało drugiego chłopca bezwładnie wisi nad ziemią. Na jego twarzy pojawia się grymas.

RrXLOHQkiLVL71

Ilustracja przedstawia obraz Marka Szarego „Autoportret podwójny z Hektorem”. Ukazuje dwa wizerunki artysty. Po lewej mężczyzna przedstawiony jest na białym tle. Siedzi na krześle z założonymi na kolanie rękoma. Ubrany jest w garnitur i czerwony krawat. Po lewej stronie leży czarny pies. Z prawej strony na czarnym tle klęczy nagi artysta, odziany tylko z przodu w przepaskę przewiązaną na biodrach. Ręce skrzyżowane na klatce piersiowej, a głowę lekko pochyloną. Scena przypomina akt spowiedzi.

Autokreacja jako forma autoportretu

Niekiedy artyści tworzą autoportrety, aby przekazać odbiorcom określony wizerunek swojej osoby. Nie zawsze musi on pokrywać się z rzeczywistością. Takie postępowanie określane jest jako autokreacja.

Jej dobrym przykładem może być prezentowany niżej obraz Wolność wiodąca lud na barykady, który powstał dla upamiętnienia rewolucji lipcowej we Francji w 1830 roku. Ukazuje walki w Paryżu – kobieta ze sztandarem w dłoni, będąca uosobieniem wolności, wiedzie lud do boju. Wśród podążających za nią bohaterów, autor obrazu – Eugène Delacroix, sportretował również siebie, mimo iż nie brał udziału w walkach. Dla artysty ważne jednak było pielęgnowanie swojego wizerunku jako artysty romantycznego, walczącego w obronie ojczyzny.

Kliknij na ilustrację, a przekonasz się, w którym miejscu na płótnie francuski malarz uwiecznił siebie.

Autoportret fotograficzny oraz karykatura

Autoportrety można także tworzyć za pomocą fotografii.

Pierwszy portret w fotografii był zarazem autoportretem. Wykonał go w 1839 roku Robert Cornelius. Możesz zobaczyć go poniżej.

REk52wSsCFMaj1

Ilustracja przedstawia obraz Roberta Corneliusa „Roberta Corneliusa, głowa i ramiona, autoportret, na wprost, ze skrzyżowanymi ramionami”. Ukazuje mężczyznę w ciemnym płaszczu widocznego od połowy w górę. Ma nieuczesane włosy, a wzrok kieruje przed siebie. Prawą rękę ma założoną za pazuchę. Tło jest jasne, przyciemnione po brzegach.

Znany polski artysta okresu przedwojennego – Stanisław Ignacy Witkiewicz, również tworzył autoportrety. Do celów artystycznej autokreacji używał także medium fotografii. Poniższa fotografia przedstawia autoportret artysty zwielokrotniony przez lustrzane odbicia.

R10HlqP5UHUH91

Ilustracja przedstawia fotografię Stanisława Ignacego Witkiewicza, pt.: „Portret wielokrotny”. Fotografia przedstawia zwielokrotniony portret artysty w carskim mundurze, wykonany w lustrach. Ukazuje widok artysty odbity z różnych stron. Witkacy ma posępny wyraz twarzy, siedzi przy stoliku z rękoma położonymi na blat.

Szczególną wersją autoportretu jest karykatura, czyli sposób ukazywania postaci polegający na wyolbrzymieniu i komicznym przerysowaniu pewnych cech po to, aby z nich zażartować. Karykatura, którą wykonuje artysta w odniesieniu do siebie, nazywana jest autokarykaturą. Przyjrzyj się niżej zamieszczonym pracom.

R11kTSASRJljr1

Ilustracja przedstawia obraz Egona Schiele „Autoportret”. Ukazuje głowę i dłoń mężczyzny wykonane barwną kredką. Twarz jest lekko zdeformowana, czoło ma zieloną barwę. Na kościstej dłoni pojawiają się czerwone ślady. Pozostała część postaci to obrys tuniki wykonany jedną czarną linią.

R1bat5nh1GsHh1

Ilustracja przedstawia obraz Egona Schiele pt. „Autoportret z pasiastymi rękawami”. Na obrazie znajduje się postać mężczyzny, który podnosi jedną rękę ku górze. Drugą rękę trzyma zgiętą na wysokości pasa. Ma szeroko otwarte oczy, rude włosy, a głowę lekko przechyloną.

Współcześni artyści, podobnie jak ich poprzednicy, za pomocą autoportretu próbują opowiedzieć o sobie, swojej twórczości, stanach ducha. Przyjrzyj się autoportretowi artystki żyjącej w obecnych czasach, a następnie rozwiąż ćwiczenie interaktywne 7.

R1P1IXqyHpbL41

Ilustracja przedstawia obraz Ewy Bińczyk „Autoportret”. Ukazuje młodą dziewczynę o wyrazistych oczach i szczerym spojrzeniu na tle miejskiej zabudowy. Obok niej siedzi czarny kot z podniesioną głową i dużymi oczyma. Na piersi dziewczyny namalowane jest czarne serce, do którego skierowany jest palec wyciągniętej męskiej dłoni. Na twarzy dziewczyny wyrysowane są linie przypominające fale, które rozchodzą się od oka. Tło jest szaro-pomarańczowe z abstrakcyjnymi liniami.

Słownik pojęć

Źródło:

Stefan Kozakiewicz (red.), Słownik terminologiczny Sztuk Pięknych, PWN, Warszawa 1969, s.339

Galeria dzieł sztuki

R13fMrLbK1O8l1

Ilustracja przedstawia odcisk ludzkiej dłoni na skale w jaskini. Skała ma kolor piaskowy.

R1FjuhEhn2ddU1

Ilustracja przedstawia rzeźbę Petera Parlera "Autoportret". Ukazuje popiersie mężczyzny w szacie z kapturem. Postać posiada wąsy oraz zaczesane do tyłu włosy z łysiną.

R1dmqymmHg55Q1

Ilustracja przedstawia obraz Sandro Botticelliego „Pokłon Trzech Króli”. Ukazuje scenę nawiedzin magów przy nowonarodzonym Jezusie. W postaciach Trzech Króli ukryte są podobizny rodziny Medyceusza: pierwszym z magów zbliżającym się do dzieciątka jest Cosimo Medici. Drugi, klęczący pośrodku, i na lewo od niego kłaniający się trzeci to jego synowie, Piero i Giovanni, a towarzyszący im mężczyzna w białej szacie to Wawrzyniec Wspaniały. Na podwyższeniu siedzi Maria z dzieciątkiem, a za nią stoi stary Józef. Zgromadzeni oddają hołd Chrystusowi.Po lewej stronie w tle widoczne są fragmenty architektury antycznej.

RgMSRAqOclcWf1

Ilustracja przedstawia obraz Hugo van der Goesa „Zaśnięcie Marii”. Obraz przedstawia Marię na łożu śmierci w otoczeniu apostołów, którzy zostali przedstawieni jako prości ludzie. Ciało Marii leży na podwyższeniu. Ubrana jest w niebieską suknie a jej twarz jest blada. Na górze ukazana jest wizja Chrystusa w otoczeniu aniołów. Jezus rozpościera ręce pokazując stygmaty. Po lewej stronie na ziemi leży różaniec. Przy Marii, po prawej stronie stoi Piotr z zapaloną świecą, Nad ciałem pochyla się święty Jan Ewangelista w czerwonej szacie.

RIRnewSZ9MfFL1

Ilustracja przedstawia obraz Pietera Claesza „Martwa natura Vanitas z autoportretem”. Na stole leżą przedmioty, wśród których największą uwagę zwracają żółte skrzypce. Pod nimi znajdują się żółte papiery i książka. Po prawej stronie leży przewrócony kielich, a w tyle czaszka. Na brzegu leży zegarek. Za nim ustawiona jest duża kula.

R1RuPeXdSAss81

Ilustracja przedstawia „Portret mężczyzny w czerwonym turbanie” Jana van Eycka. Mężczyzna ukazany jest na jednolitym, bardzo ciemnym, prawie czarnym tle. Ujęty został z lewego półprofilu. Jego twarz jest smukła, dojrzała. Ubrany jest w czarny płaszcz z postawionym kołnierzem. Na głowie założony ma czerwony turban o mocno udrapowanej strukturze. Głowa mężczyzny, skierowana wprost na widza, wyłania się z ciemnego tła, zwracając na siebie szczególną uwagę.

RIDp76wysVlph1

Ilustracja przedstawia obraz Albrechta Dürera, „Autoportret w wieku 13 lat”. Ukazuje chłopca z półprofilu, o długich włosach, w czapce. Twarz dziecka jest poważna i skupiona. Ubrany jest w luźną koszulę z szerokimi rękawami. Wskazuje palcem w prawą stronę.

Rt1veXeCfhGwW1

Ilustracja przedstawia obraz Albrechta Dürera „Autoportret”. Autor sportretował siebie z futrzanym kołnierzu. Gęste włosy opadają tak samo po obu stronach twarzy. Rozkładają się na ramionach. Jego nieporuszona twarz pozbawiona jest jakiejkolwiek mimiki. Na uwagę zasługują niesforne kosmyki włosów, sterczące pośrodku głowy i opadające na czoło. Wymowny gest dłoni nawiązuje do przedstawienia Chrystusa.

R65qNpQjzPpka1

Ilustracja przedstawia obraz Paula Rubensa „Autoportret z Izabelą Brant”. Ukazuje parę na tle natury. Rubens siedzi z założonymi nogami, ma na sobie bogaty strój. Posiada delikatny typ urody z krótką brodą i wąsami. Dłonią trzyma rękojeść szpady. Nieco niżej siedzi jego żona, ma na głowie wysoki kapelusz, we włosach koronkę, a pod szyją duży kryzowany kołnierz. Jej twarz jest delikatna, cera różowawa. Kobieta delikatnie uśmiecha się patrząc w stronę widza. Dolną część obrazu zajmuje jej długa, bordowa, atłasowa suknia ze złotymi lamówkami.

RaoByNuRGm3Id1

Ilustracja przedstawia obraz Petera Bruegela Starszego „Malarz i miłośnik sztuki”. Ukazuje starszego mężczyznę z brodą, trzymającego w ręku pędzel. Na głowie ma czapkę i lekko obraca się w lewą stronę. Za nim stoi mężczyzna z garbatym nosem, w binoklach patrzący przez ramię malarza.

R1bREIE0X3WrT1

Ilustracja przedstawia obraz Marie-Denise Villers „Portret młodej rysującej kobiety”. Ukazuje młodą kobietę siedzącą we wnętrzu na krześle, na którym znajduje się czerwony materiał. Postać ma na sobie długą, białą suknie przewiązaną w pasie różową taśmą. Patrzy w stronę widza. Lewą ręką trzyma oparty o uda szkicownik. Za oknem, znajdującym się po lewej stronie, ukazany jest budynek oraz stojąca za balustradą para.

R1cFypE2CnlJU1

Ilustracja przedstawia obraz Jean-Baptiste-Siméona Chardina pt. „Autoportret w stroju malarskim”. Na obrazie znajduje się postać mężczyzny w okularach. Na głowie oraz na szyji ma zawiązane chusty.

RxybixJmOIMVW1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Desmaréesa „Autoportret artysty w towarzystwie córki Antonii”. Ukazuje artystę siedzącego przy sztaludze w towarzystwie kobiety. Malarz w lewej dłoni trzyma pędzel, w prawej zaś paletę. Na głowie ma fioletową czapkę, spodnie w tym samym kolorze i pelerynę. Spod złotej marynarki wystają białe elementy koszuli. Kobieta chwyta za pędzle włożone w paletę, pochyla się nad malarzem. Na szyi ma złoty łańcuch, a włosy dekorowane sznurem pereł. W prawym dolnym rogu znajduje się kaseta malarska z pędzlami i olejami oraz kartka z tekstem.

R1FSYZe6mrIPL1

Ilustracja przedstawia obraz Edwarda Muncha „Autoportret z papierosem”. Ukazuje mężczyznę w półpostaci przedstawionego frontalnie na tle ciemnej ściany. Ubrany jest w garnitur i białą koszulę. Pod szyją zawiązaną ma tasiemkę. W dłoni trzyma palącego się papierosa. Twarz mężczyzny jest oświetlona, usta lekko rozchylone, a oczy szeroko otwarte.

R1J2ilcpJB7cO1

Ilustracja przedstawia obraz Vincenta van Gogha „Autoportret z zabandażowanym uchem”. Ukazuje popiersie artysty z półprofilu, skierowanego w lewą stronę. Ubrany jest w zielony żakiet, a na głowie ma niebieską czapkę z futrzanym daszkiem podwiniętym do góry. Lewe ucho malarza jest przewiązane bandażem. W tle znajduje się fragment wnętrza, w którym wisi obraz i znajdują się sztalugi. Po prawej stronie znajduje się fragment szaroniebieskich drzwi.

R1IUEH2GxbDC71

Ilustracja przedstawia obraz Vincenta van Gogha pt. „Krzesło Vincenta z fajką”. Na obrazie znajduje się drewniane krzesło. Na krześle leży fajka. Krzesło stoi na podłodze zrobionej z kafli. Między nogami krzesła widać drewniane poprzeczki. W tle widać donicę i turkusową ścianę.

R1BFLSpubT7rg1

Ilustracja przedstawia obraz Frida Kahlo „Dwie Fridy”. Na obrazie znajdują się dwie kobiety siedzące na ławce i trzymające się za ręce. Kobieta po lewej ma na sobie białą suknię i trzyma w prawej ręce nożyczki. Druga ubrana jest w niebieską bluzkę i zieloną spódnice. Na klatkach piersiowych kobiet namalowane są serca. Organy połączone są tętnicą. Tłem obrazu jest zachmurzone niebo.

R1cWOL5TTYM0X1

lustracja przedstawia obraz Marka Szarego „Ja i ja”. Ukazuje dwóch stojących chłopców ubranych w garnitury. Dziecko po prawej podnosi za kołnierzyk drugie. Ciało drugiego chłopca bezwładnie wisi nad ziemią. Na jego twarzy pojawia się grymas.

RrXLOHQkiLVL71

Ilustracja przedstawia obraz Marka Szarego „Autoportret podwójny z Hektorem”. Ukazuje dwa wizerunki artysty. Po lewej mężczyzna przedstawiony jest na białym tle. Siedzi na krześle z założonymi na kolanie rękoma. Ubrany jest w garnitur i czerwony krawat. Po lewej stronie leży czarny pies. Z prawej strony na czarnym tle klęczy nagi artysta, odziany tylko z przodu w przepaskę przewiązaną na biodrach. Ręce skrzyżowane na klatce piersiowej, a głowę lekko pochyloną. Scena przypomina akt spowiedzi.

RLf2xcNACBRnv1

Ilustracja przedstawia obraz Eugène’a Delacroixa „Wolność wiodąca lud na barykady”. Ukazuje kobietę idącą z ludem po wolność. Kobieta ma rozdartą sukienkę i widoczne piersi. W jednej dłoni trzyma francuską flagę. Obok niej widoczni są strzelcy oraz leżące martwe postacie. W oddali widoczne są budynki. Tło stanowi ciemne niebo i kłębiący się dookoła dym.

REk52wSsCFMaj1

Ilustracja przedstawia obraz Roberta Corneliusa „Roberta Corneliusa, głowa i ramiona, autoportret, na wprost, ze skrzyżowanymi ramionami”. Ukazuje mężczyznę w ciemnym płaszczu widocznego od połowy w górę. Ma nieuczesane włosy, a wzrok kieruje przed siebie. Prawą rękę ma założoną za pazuchę. Tło jest jasne, przyciemnione po brzegach.

R10HlqP5UHUH91

Ilustracja przedstawia fotografię Stanisława Ignacego Witkiewicza, pt.: „Portret wielokrotny”. Fotografia przedstawia zwielokrotniony portret artysty w carskim mundurze, wykonany w lustrach. Ukazuje widok artysty odbity z różnych stron. Witkacy ma posępny wyraz twarzy, siedzi przy stoliku z rękoma położonymi na blat.

R11kTSASRJljr1

Ilustracja przedstawia obraz Egona Schiele „Autoportret”. Ukazuje głowę i dłoń mężczyzny wykonane barwną kredką. Twarz jest lekko zdeformowana, czoło ma zieloną barwę. Na kościstej dłoni pojawiają się czerwone ślady. Pozostała część postaci to obrys tuniki wykonany jedną czarną linią.

R1bat5nh1GsHh1

Ilustracja przedstawia obraz Egona Schiele pt. „Autoportret z pasiastymi rękawami”. Na obrazie znajduje się postać mężczyzny, który podnosi jedną rękę ku górze. Drugą rękę trzyma zgiętą na wysokości pasa. Ma szeroko otwarte oczy, rude włosy, a głowę lekko przechyloną.

R1P1IXqyHpbL41

Ilustracja przedstawia obraz Ewy Bińczyk „Autoportret”. Ukazuje młodą dziewczynę o wyrazistych oczach i szczerym spojrzeniu na tle miejskiej zabudowy. Obok niej siedzi czarny kot z podniesioną głową i dużymi oczyma. Na piersi dziewczyny namalowane jest czarne serce, do którego skierowany jest palec wyciągniętej męskiej dłoni. Na twarzy dziewczyny wyrysowane są linie przypominające fale, które rozchodzą się od oka. Tło jest szaro-pomarańczowe z abstrakcyjnymi liniami.

RK5qiw9DTbnas1

Ilustracja przedstawia obraz Rafaela „Autoportret” z ok. 1506. Jest to olej na desce przedstawiający mężczyznę pozującego bokiem w czarnej czapce. Ma długie włosy aż do ramion wystające spod czapki. Ma poważną minę. Ubrany jest w czarny strój z niewielkim białym kołnierzykiem pod szyją.

R1RMbiaFEvMu61

Ilustracja przestawia szkic Francisco Goya, „Autoportret” z 1795 wykonany tuszem chińskim. Jest to portret mężczyzny z bujną fryzurą patrzącym na wprost. Ma grube rzęsy i poważną twarz. Ma koszulę z herbem przy kołnierzu.

Rdz7ME5uCVvRR1

Ilustracja przedstawia obraz Pablo Picasso, „Głowa człowieka (Autoportret)” z 1969. Jest to olej i tusz na papierze. Jest to głowa mężczyzny, który ma krótki zarost i włosy. Widać duże oczy i duży wykrzywiony nos.

R1QzTap9tEH1b1

Ilustracja przestawia obraz Rembrandta, „Autoportret” z 1665 Jest to olej na płótnie przedstawiający starszego mężczyznę w białej czapce spod, której wystają jasne włosy. Patrzy na wprost. Ubrany jest w płaszcz, który jest rozpięty i widać czerwony fragment stroju. W lewej ręce trzyma pędzle i paletę z farbami. Obraz wykonany jest w ciemnych barwach.

R1FWFU70G2BJe1

Ilustracja przestawia obraz Rembrandta „Autoportret” z 1640. Jest to olej na płótnie przedstawiający mężczyznę w średnim wieku. Siedzi w pozycji bocznej z głową przechyloną na wprost. Ma czarną czapkę na głowie, a spod czapki z tyłu wystają ciemne włosy. Na obrazie widać go od pasa w górę. Ubrany jest w czarny płaszcz obszyty przy kołnierzu futrem. Rękę opiera na drewnianej desce. Tło jest ciemne.

R1Ngv4iwy5QAm1

Ilustracja przedstawia obraz „Autoportret” Rembrandta z 1669r. Osoba na obrazie to starszy Pan, który przedstawiony został w złotych kolorach. Na głowie ma złotą czapkę, z której wystaje z tyłu pukiel włosów. Mężczyzna lekko się uśmiecha. W tle po lewej stronie widać kawałek innej postaci.

RQn3ENhoGn9nv1

Ilustracja przedstawia obraz Rembrandta, „Autoportret” z 1629r. Jest to olej na desce przedstawiający młodego mężczyznę z bujną fryzurą. Widać jego prawy półprofil. Ma szeroko otwarte oczy i lekko otwarte usta. Jest ubrany w czarny strój z białym kołnierzykiem. Pozuje na ciemnym szarym tle.

R150NHpoM7hII1

Ilustracja przestawia obraz Frida Kahlo „Autoportret z małpkami”. Ukazuje kobietę na tle egzotycznych roślin. Ubrana jest w białą bluzkę. Postać o długiej szyi i czarnych, spiętych włosach ma dumnie uniesioną głowę, skierowaną lekko w prawą stronę. Towarzyszą jej małpki, które wyglądają zza liści oraz siedzą na jej ramionach.

RXOlcLe5XMrs11

Ilustracja przestawia obraz Fridy Kahlo „Strzaskana kolumna”. Ukazuje kobietę na tle pustynnego krajobrazu. Frida jest półnaga. Dolną partię ciała osłania biały materiał. Górna część tułowia powiązana jest pasami za którymi znajduje się popękana kolumna podtrzymująca głowę kobiety.

RyY6S5YEl6t0J1

Ilustracja przestawia obraz Fridy Kahlo „Frida i Diego Rivera”. Na obrazie widać dwie stojące osoby - mężczyznę i kobietę trzymających się za rękę. Mężczyzna jest bardzo postawny ubrany w grafitowy garnitur i niebieską koszulę. W prawej ręce trzyma paletę i pędzle. Kobieta jest ubrana w zieloną sukienkę, a na ramionach ma pomarańczową chustę. Na szyi ma korale, a we włosach wczepioną kokardę. Na głową kobiety unosi się ptak, trzymający w dziobie wstążkę, na której jest tekst. Pozują w pokoju z jasną ścianą i ciemnobrązową podłogą.

Rb0Q2v9tIIo1y1

Ilustracja przedstawia obraz Ewy Bińczyk „Ikona” wykonany techniką mieszaną. Na pierwszym planie znajduje się kobieta z koroną na głowie dekorowaną kwiatami. Na szyi ma zawieszony krzyż. Postać jest czerwona. W tle rosną drzewa, a an ziemi znajdują się cienie postaci. Powyżej przedstawiony jest różowobiały widok na miasto z idącą postacią.

R1WxCvMOacGw81

Ilustracja przedstawia obraz Ewy Bińczyk „Autoportret z Filipem”. Ukazuje kobietę trzymającą szarego kota w czarne prążki. Ubrana jest w czarną suknie w białe kwiaty. Na jej rękach znajdują się czerwone wzory z linii. Przytula zwierzę, które spogląda w lewą stronę. Na szarym tle w abstrakcyjne rysunki znajduje się koło które jest dokładnie za głową kota i przypomina nimb.

R1R5GiQ61xJiJ1

Ilustracja przedstawia obraz Ewy Bińczyk „DI”. Ukazuje młodą dziewczynę o długich włosach, ustawiona frontalnie. Lewą dłoń ma podniesioną i palcem wskazuje ku górze. Dolna część obrazu wypełnia czerwony kolor. Poniżej szyi znajduje się białe koło, na którego tle narysowana jest ryba z kapiącą krwią. Za głową dziewczyny rośnie czerwone drzewo. Dolna część obrazu jest czerwona.

Bibliografia

A. Chudzikowski, Rembrandt van Rijn, Ruch, Warszawa 1972.

Cz. Czapliński, Fotografia portretowa, Polski Instytut Wydawniczy, Warszawa 2004.

K. Iskrzyńska, Portrety, Galaktyka, Łódź 2000.

K. Stachowicz, Stanisław Ignacy Witkiewicz – Witkacy, Buchmann, Warszawa 2012.

M. Battistini, L. Impelluso, S. Zuffi , Historia portretu, Wydawnictwo „Arkady”, Warszawa 2001.

M. Wallis, Autoportret, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1964.