Bez owijania rzeczownika w bawełnę

Przypomnij sobie, na jakie pytanie odpowiada rzeczownik w mianowniku.

Rzeczowniki: wilk, mucha, deszcz, chmura, ogień, woda, złość, przyjaźń, miejsce, pokrzywa, mysz, miotła, gniew, doradca, zielsko, mróz.

W razie wątpliwości zajrzyj do słownika frazeologicznego.

Wilk muchami się nie nasyci. – Produkt lub usługa marnej jakości nas nie zadowoli (gdy nie odpowiada nam jakiś produkt w sklepie czy jakość danej usługi).

Czasem deszcz spadnie, choć nie widać chmur. – Trudno czasami zrozumieć, skąd się bierze jakieś zachowanie (gdy ktoś w danej sytuacji zareaguje w zaskakujący sposób).

Ogień gaś wodą, złość – przyjaźnią. – Na złość reaguj przyjaznym nastawieniem (gdy ktoś chce odpowiedzieć agresywnie na czyjąś złośliwą uwagę).

Na miejscu pokrzywy pokrzywa wyrośnie. – Jeśli coś jest marnej jakości, nic tego nie zmieni (gdy coś jest tandetne).

Siedź cicho jak mysz pod miotłą. – Nie zwracaj na siebie uwagi (gdy sytuacja wymaga zachowania ostrożności).

Gniew jest złym doradcą. – Nie należy podejmować decyzji w złości i gniewie, bo nie oceniamy wtedy sytuacji obiektywnie (gdy ktoś jest wzburzony i chce w tym stanie podjąć ważną decyzję).

Zielsku mróz nie szkodzi. – Wytrzymali i odporni ludzie potrafią wiele znieść i przetrzymają nawet trudne sytuacje (gdy chcemy dać do zrozumienia, że czemuś podołamy, że damy radę).

Aby określić rodzaj rzeczownika, wystarczy sprawdzić, z jakim określeniem (ten, ta, to) łączy się dany rzeczownik, kiedy jest w mianowniku, np. ta pietruszka, ten koper, to ziółko.

Przykładowe rzeczowniki rodzaju męskiego, np. koń, Tomasz, dzięcioł, wiatr.

Przykładowe rzeczowniki rodzaju żeńskiego, np. pisarka, jemioła, kaczka, wściekłość.

Przykładowe rzeczowniki rodzaju nijakiego, np. niemowlę, kociątko, zboże, wzburzenie.

Wybierz związek frazeologiczny, który ci się najbardziej podoba.

Wyjaśnienia związków frazeologicznych:

burza w szklance wody – wielka awantura o coś zupełnie nieistotnego,

ryba połknęła haczyk – ktoś dał się skusić na coś,

nie wyleciał sroce spod ogona – ktoś nie jest gorszy od innych i trzeba się z nim liczyć,

z ręką na sercu – szczerze,

coś pasuje jak pięść do nosa – coś zupełnie do czegoś nie pasuje,

być komuś solą w oku – budzić czyjąś niechęć lub zazdrość.

Temat to ta część wyrazu, która zazwyczaj nie zmienia się w trakcie odmiany przez przypadki, a końcówka to ta część wyrazu, która się zmienia. Oboczności to zmiany w temacie wyrazu zachodzące w trakcie jego odmiany.

Odmiana przez przypadki w liczbie pojedynczej: M. łza, D. łzy, C. łzie, B. łzę, N. łzą, Msc. łzie, W. łzo.

Odmiana przez przypadki w liczbie mnogiej: M. łzy, D. łez, C. łzom, B. łzy, N. łzami, Msc. łzach, W. łzy.

Temat: łz-.

Końcówki: l. poj.: -a, -y, -e, -ę, -ą, -e, -o; l.mn.: -y, -∅, -om, -y, -ami, -ach, -y.

Tematy oboczne: l. poj.: łz:łzi; l. mn.: łz:łez.
Oboczności: z:zi, ∅:e

Odmień rzeczowniki przez przypadki, porównaj wyrazy i oddziel część niezmienną od części zmieniającej się. Pamiętaj, że w obrębie tematu mogą zachodzić wymiany głosek. Może się zdarzyć, że w obrębie tematu w jednym przypadku będzie występowała jakaś głoska, w innym jej nie będzie. Wówczas należy wpisać ∅. Jeśli się wahasz, sprawdź odmianę w słowniku języka polskiego lub słowniku poprawnej polszczyzny.

Odmiana w l. pojedynczej:

M. pol‑e, samochód- ∅, miast‑o, piec- ∅, ogród- ∅, futr‑o, sen- ∅, las- ∅
D. pol‑a, samochod‑u, miast‑a, piec‑a, ogrod‑u, futr‑a, sn‑u, las‑u
C. pol‑u, samochod‑owi, miast‑u, piec‑owi, ogrod‑owi, futr‑u, sn‑owi, las‑owi
B. pol‑e, samochód- ∅, miast‑o, piec- ∅, ogród- ∅, futr‑o, sen- ∅, las- ∅
N. pol‑em, samochod‑em, miast‑em, piec‑em, ogrod‑em, futr‑em, sn‑em, las‑em
Msc. pol‑u, samochodzi‑e, mieści‑e, piec‑u, ogrodzi‑e, futrz‑e, śni‑e, lesi‑e
W. pol‑e, samochodzi‑e, miast‑o, piec‑u, ogrodzi‑e, futr‑o, śni‑e, lesi‑e

Odmiana w l. mnogiej:

M. pol‑a, samochod‑y, miast‑a, piec‑e, ogrod‑y, futr‑a, sn‑y, las‑y
D. pól- ∅, samochod‑ów, miast- ∅, piec‑ów, ogrod‑ów, futer- ∅, sn‑ów, las‑ów
C. pol‑om, samochod‑om, miast‑om, piec‑om, ogrod‑om, futr‑om, sn‑om, las‑om
B. pol‑a, samochod‑y, miast‑a, piec‑e, ogrod‑y, futr‑a, sn‑y, las‑y
N. pol‑ami, samochod‑ami, miast‑ami, piec‑ami, ogrod‑ami, futr‑ami, sn‑ami, las‑ami
Msc. pol‑ach, samochod‑ach, miast‑ach, piec‑ach, ogrod‑ach, futr‑ach, sn‑ach, las‑ach
W. pol‑a, samochod‑y, miast‑a, piec‑e, ogrod‑y, futr‑a, sn‑y, las‑y

Oboczności w odmianie:

Tematy oboczne i oboczności w odmianach wyrazów:
l. mn. temat oboczny: pol:pól, oboczności: o:ó;
l. poj. temat oboczny: samochód:samochod:samochodzi, oboczności: ó:o, d:dzi;
l. poj. temat oboczny: miast:mieści, oboczności: a:e, s:ś, t:ci;
l. poj. temat oboczny: ogród:ogrod:ogrodzi, oboczności: ó:o, d:dzi;
l. poj. temat oboczny: futr:futrz, oboczności: r:rz;
l. mn. temat oboczny: futr:futer, oboczności: ∅:e;
l. poj. temat oboczny: sen:sn:śni, oboczności: s:ś, e:ø, n:ni;
l. poj. temat oboczny: las:lesi, oboczności: a:e, s:si.