Białka – właściwości

1. Właściwości białek

Kierując wąski strumień światła na zlewkę z roztworem wodnym białka jaja kurzego, zauważamy rozpraszanie się światła. Zjawisko to nazywamy efektem Tyndalla. Świadczy ono o tym, że białko tworzy z wodą roztwór koloidalny.

RdlgjlUEfRmoS

Na ilustracji przedstawiony został efekt Tyndalla. Na zlewkę z roztworem wodnym białka jaja kurzego skierowano od lewej strony wiązkę światła przy użyciu czarnej latarki. Światło uległo rozproszeniu tworząc charakterystyczny „stożek”, którego podstawa znajdowała się na prawej ściance zlewki.

Jakie właściwości ma roztwór białka jaja kurzego?

Dodanie nasyconego wodnego roztworu chlorku sodu (soli kamiennej) do białka jaja kurzego spowodowało wytrącenie białego kłaczkowatego osadu, który rozpuścił się w wodzie.

Zaobserwowany proces wytrącania się osadu nazywamy koagulacjąkoagulacjakoagulacją. W tym wypadku proces ten okazał się odwracalny – po dodaniu wody, osad się rozpuścił. Zaobserwowane przez Ciebie w doświadczeniu $1$ zjawisko koagulacji odwracalnej to wysalaniewysalanie białkawysalanie. Na poniższej grafice zilustrowano przebieg wysalania białka po wprowadzeniu do niego stałego chlorku sodu.

Proces wysalania białek zachodzi pod wpływem soli niektórych metali (głównie metali lekkich), między innymi sodu, magnezu i litu, a także niektórych soli amonowych (np. siarczanu($\text{VI}$) amonu).

Zjawisko otaczania cząsteczek białek cząsteczkami wody nazywamy hydratacjąhydratacjahydratacją. Po wprowadzeniu soli (chlorku sodu) do takiego układu, cząsteczki wody odrywają się od cząsteczek białka i otaczają jony – kationy sodu i aniony chlorkowe.

Pochodzą one z dysocjacji elektrolitycznej soli. Tym samym cząsteczki białka zbliżają się do siebie (łączą się w większe skupiska), co obserwujemy jako „wytrącający się” osad.

Jeżeli do takiego układu wprowadzimy dodatkową porcję wody, cząsteczki białka na powrót odzyskają otoczkę hydratacyjną (wodną), a my zaobserwujemy zanikanie osadu. Zwróć uwagę, że podczas wysalania białka jego struktura przestrzenna nie zostaje naruszona. Dlatego po dodaniu wody możliwe jest omówione przejście białka do pierwotnej postaci.

Ciekawostka

Proces wysalania białek jest często wykorzystywany w celu konserwowania niektórych produktów spożywczych. Przykładowo wykorzystuje się go do konserwowania śledzi. Być może spotkałaś/spotkałeś się kiedyś z solonymi śledziami? Przygotowuje się je zalewając wodnym roztworem chlorku sodu (soli kuchennej/kamiennej) z niewielkim dodatkiem cukru. Solony śledź jest twardy – zawarte w nim białko ulega koagulacji pod wpływem działania soli. Przed spożyciem należy moczyć śledzie w wodzie przez przynajmniej $24$ godziny, tak by odwrócić proces koagulacji i pozbyć się ze śledzi nadmiaru soli. Po wymoczeniu, śledzie należy jeszcze dokładnie wypłukać.

R1DzVf9w3Apwp

Na zdjęciu znajduje się biały talerz w żółte kwiaty, a na nim ułożone są cztery roladki ze śledzi, przebite wykałaczkami.

Czy i w jakiej sytuacji dochodzi do trwałego zniszczenia struktury białka?

We wszystkich probówkach białko ścięło się, wytrącając osad. Po dodaniu wody nie zaobserwowano zmian – osad się nie rozpuścił.

Obserwowane nieodwracalne ścinanie się białka to proces denaturacjidenaturacja białkadenaturacji, podczas. którego białko zmienia pierwotne właściwości fizykochemiczne. Dzieje się tak na skutek zniszczenia struktury przestrzennej białka – czwartorzędowej (o ile białko takową posiada), trzeciorzędowej oraz drugorzędowej. W procesie denaturacji zostaje zachowana jedynie pierwszorzędowa struktura białka, a więc rodzaj i kolejność połączenia aminokwasów w pojedynczym łańcuchu białkowym. Jak już wspomniano, denaturacja na ogół jest procesem nieodwracalnym, co jest spowodowane tym, że białko nie może samoistnie odzyskać swojej struktury przestrzennej.

Czynnikami powodującymi denaturację białka są między innymi:

• sole metali ciężkich (np. sole miedzi($\text{II}$), rtęci($\text{II}$), baru, kadmu($\text{II}$), ołowiu($\text{II}$)), a konkretnie jony metali ciężkich;

• stężone kwasy i zasady (np. kwas chlorowodorowy, kwas siarkowy($\text{VI}$), wodny roztwór wodorotlenku sodu);

• etanol i metanol;

• wysoka temperatura;

• promieniowanie.

Wysoka temperatura (minimum $40°\text{C}$) to fizyczny czynnik, który powoduje denaturację białka. Pozostałe wymienione powyżej czynniki to czynniki chemiczne.

Proces denaturacji białka, na skutek działania podwyższonej temperatury, obserwujemy na co dzień podczas termicznej obróbki żywności (np. podczas smażenia jajecznicy). Ubijając pianę z białek jaja kurzego (za pomocą miksera) również doprowadzamy do denaturacji białka, spowodowanej działaniem czynnika fizycznego.

Denaturacja białek kojarzona jest często z żywnością. Jednak proces ten ma dużo szersze znaczenie. W poniższej galerii zdjęć znajdują się przykłady procesów denaturacji białek z życia codziennego.

R119X7SzVlBND

Na zdjęciu przedstawiona jest jajecznica posypana szczypiorkiem, a obok niej znajdują się dwie pszenne bułki. Obok leży srebrny widelec.

RfjNN5VKN1Gpv

Na ilustracji znajduje się umieszczony na ruszcie w piekarniku kurczak o złocistobrązowej barwie.

RHJmuYumqnos8

Na ilustracji przedstawiony jest tort bezowy przełożony białym kremem i udekorowany owocami: truskawkami, jeżynami i borówkami, a także listkami mięty. Znajduje się on na białym talerzu trzymanym przez osobę w czarnej koszuli.

RJWT2JRhpfV52

Na ilustracji znajdują się kolejno od lewej: białe maseczki ochronne, jasnoniebieski płyn do dezynfekcji w buteleczce z dozownikiem, następnie niebieskie maseczki chirurgiczne, a poniżej dwie buteleczki z zielonym i przezroczystym płynem, trzy puste buteleczki, dwie probówki i oparta na nich pusta strzykawka.

RtWidrG1fyDJJ

Na ilustracji znajdują się ustawione rzędami butelki napojów alkoholowych z kolorowymi etykietami.

R1SsWqjslWkxE

Na ilustracji znajdują się ułożone w szarym pudełku, na niebieskiej podstawce, przyrządy chirurgiczne.

RJVrk6iVsPVbz

Na ilustracji przedstawiony jest widok na plażę i morze z lotu ptaka. W górnej części grafiki znajdują się turkusowe, spienione fale morskie, poniżej jest szeroki pas mokrego piasku, a na dole grafiki znajdują się rozstawione na suchej plaży niebieskie parasolki oraz leżaki wraz z wypoczywającymi na nich ludźmi.

RMeQbm6cUfeYv

Na ilustracji przedstawiona jest stojąca na drewnianej powierzchni szklana butelka zatkana korkiem. Znajdująca się w niej substancja ma kolor ciemnoniebieski, a na jasnobrązowej etykiecie butelki widnieje napis Poison oraz rysunek czaszki.

Ciekawostka

Podczas gotowania rosołu nie należy wkładać mięsa do wrzącej wody. Wysoka temperatura spowoduje denaturację białka na powierzchni mięsa. Uniemożliwi to przedostanie się wartościowych składników mięsa do wywaru.

R141F1BvOK7hG

Na ilustracji znajduje się widok z góry na białą miskę z rosołem posypanym natką pietruszki. Po prawej stronie miski leży połyskująca na złoto łyżka.

2. Wykrywanie białek

Czy wszystkie produkty spożywcze zawierają białko? Czy istnieje jakiś szybki sposób na sprawdzenie, czy w danym produkcie znajduje się białko?

Białka to związki chemiczne, utworzone z bardzo dużych cząsteczek (makrocząsteczek). Występują w nich pewne charakterystyczne dla białek fragmenty ich budowy, których obecność w cząsteczkach białek, a zarazem obecność białek, można wykryć za pomocą różnych prób. Dwie z nich poznasz, wykonując doświadczenia $3$ i $4$.

Jak można wykryć białka?

Charakterystycznym dla białek ugrupowaniem jest wiązanie (ugrupowanie) peptydowe.

R1MlqyctPvuZk

Na grafice znajduje się uproszczony wzór cząsteczki białka. Na ilustracji ukazano schemat przedstawiający uproszczony wzór cząsteczki białka. Od atomu azotu $\text{N}$ odchodzą trzy wiązania: pojedyncze w górę do atomu wodoru $\text{H}$, pojedyncze na ukos w dół, w lewą stronę, zaznaczone linią przerywaną oraz pojedyncze na ukos w dół, w prawą stronę do grupy $\text{CH}$. Od niej odchodzą dwa wiązania pojedyncze: w dół do ${\text{R}}_1$, oznaczającego atom wodoru lub resztę węglowodorową aminokwasów tworzących białko oraz na ukos w górę w prawo do atomu węgla $\text{C}$. Od niego odchodzą dwa wiązania: podwójne w górę do atomu tlenu $\text{O}$ oraz zaznaczone na czerwono, na ukos w dół do atomu azotu $\text{N}$, od którego odchodzi wiązanie pojedyncze w dół do atomu wodoru $\text{H}$. Fragment ten, od atomu tlenu, poprzez atom węgla i azotu, aż do atomu wodoru obrysowano czerwoną ramką i opisano jako ugrupowanie peptydowe. Od atomu azotu $\text{N}$ odchodzi również wiązanie na ukos w górę prowadzące do grupy $\text{CH}$, od której poprowadzone są dwa wiązania: pojedyncze w górę do ${\text{R}}_2$, oznaczającego atom wodoru lub resztę węglowodorową aminokwasów tworzących białko oraz na ukos w dół do atomu węgla $\text{C}$. Od niego odchodzą dwa wiązania: podwójne w dół do atomu tlenu $\text{O}$ i zaznaczone na czerwono, na ukos w górę do atomu azotu $\text{N}$, od którego odchodzi wiązanie pojedyncze w górę do atomu wodoru $\text{H}$. Fragment rozpoczynający się od atomu tlenu, poprzez atom węgla i azotu, aż do atomu wodoru obrysowano czerwoną ramką i opisano jako ugrupowanie peptydowe. Od atomu azotu odchodzi również wiązanie na ukos w dół prowadzące do grupy $\text{CH}$, od której poprowadzone są dwa wiązania: pojedyncze w dół do ${\text{R}}_3$, oznaczającego atom wodoru lub resztę węglowodorową aminokwasów tworzących białko oraz na ukos w górę do atomu węgla $\text{C}$. Od niego odchodzą dwa wiązania: podwójne w górę do atomu tlenu $\text{O}$ oraz pojedyncze, na ukos w dół, zaznaczone linią przerywaną.

Ugrupowania (wiązania) peptydowe można wykryć za pomocą tzw. próby (reakcji) biuretowejpróba (reakcja) biuretowapróby (reakcji) biuretowej. Wykorzystuje się w niej zawiesinę świeżo strąconego wodorotlenku miedzi($\text{II}$) ($\text{Cu}{\left(\text{OH}\right)}_2$) w środowisku zasadowym. O pozytywnym wyniku próby biuretowej świadczy pojawienie się fioletowego zabarwienia.
Uwaga: Przeprowadzając doświadczenie, koniecznie zachowaj wszelkie środki ostrożności.

Doświadczenie 3

Sprawdź, czy w białku jaja kurzego znajdują się wiązania peptydowe.

W tym celu przeprowadź doświadczenie $3$. Zapisz obserwacje i wnioski. Jeśli nie masz możliwości samodzielnego przeprowadzenia doświadczenia, zapoznaj się z filmem z jego wykonania.
Uwaga: Przeprowadzając doświadczenie, koniecznie zachowaj wszelkie środki ostrożności.

R1VNjqT6hEYQ5

Problem badawczy:. Hipoteza:. Co będzie potrzebne:. Instrukcja:.

Zapoznaj się z poniższym opisem doświadczenia, a następnie odpowiedz na pytanie.

Problem badawczy:

Czy w białku jaja kurzego znajdują się wiązania peptydowe?

Hipoteza:

W białku jaja kurzego występują wiązania peptydowe.

Co było potrzebne:

• białko jaja kurzego;

• $10\%$ wodny roztwór siarczanu($\text{VI}$) miedzi($\text{II}$);

• $10\%$ wodny roztwór wodorotlenku sodu (zasada sodowa);

• dwie probówki;

• statyw na probówki;

• bagietka.

Przebieg doświadczenia:

Do jednej probówki wlano kilka ${\text{cm}}^3$ wodnego roztworu siarczanu($\text{VI}$) miedzi($\text{II}$) i dodano kilka ${\text{cm}}^3$ zasady sodowej (w ten sposób otrzymano wodorotlenek miedzi($\text{II}$) w postaci niebieskiego galaretowatego osadu). W drugiej probówce umieszczono białko jaja kurzego i dodano do niego świeżo strącony wodorotlenek miedzi($\text{II}$). Po wprowadzeniu zawiesiny wodorotlenku miedzi($\text{II}$) do białka jaja kurzego, zawartość probówki zmieniła zabarwienie na fioletowe.

Rt2Ogy0yJQfSc

Na filmie zbadano obecność wiązań peptydowych w białku jaja kurzego przy pomocy roztworu siarczanu(<math aria‑label="sześć">VI) miedzi(<math aria‑label="dwa">II) i zasady sodowej.

Na filmie zbadano obecność wiązań peptydowych w białku jaja kurzego przy pomocy roztworu siarczanu(<math aria‑label="sześć">VI) miedzi(<math aria‑label="dwa">II) i zasady sodowej.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/Rt2Ogy0yJQfSc

Na filmie zbadano obecność wiązań peptydowych w białku jaja kurzego przy pomocy roztworu siarczanu(<math aria‑label="sześć">VI) miedzi(<math aria‑label="dwa">II) i zasady sodowej.

1

Polecenie 4

RSwiKvvp7Qaqw

Obserwacje: (Uzupełnij) Wnioski: (Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Formułując wniosek, odnieś się do postawionej hipotezy. Zastanów się, czy odnotowane obserwacje pozwalają na wnioskowanie o pozytywnym wyniku próby biuretowej.

Pokaż odpowiedź

Czy udało Ci się odnotować poniższe obserwacje? Czy w Twoim wniosku znajduje się odniesienie do postawionej hipotezy?

Obserwacje:
Po wprowadzeniu zawiesiny wodorotlenku miedzi($\text{II}$) do białka jaja kurzego, zawartość probówki zmieniła zabarwienie na fioletowe.

Wnioski:
Odnotowane obserwacje świadczą o pozytywnym wyniku próby biuretowej. Postawiona hipoteza jest zatem prawdziwa – w białku jaja kurzego obecne są ugrupowania (wiązania peptydowe).

1

Polecenie 4

Odpowiedz, o czym świadczy zmiana zabarwienia zawartości probówki na fioletowe.

ROGcrgt7ZsSmH

(Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

W doświadczeniu przeprowadzona została reakcja biuretowa.

Pokaż odpowiedź

Zmiana zabarwienia zawartości probówki na fioletowe świadczy o pozytywnym wyniku próby biuretowej, a zatem w białku jaja kurzego obecne są wiązania peptydowe.

Ciekawostka

Nazwa próba (reakcja) biuretowa, pochodzi od nazwy zwyczajowej najprostszego związku chemicznego, który daje pozytywny jej wynik. Związkiem tym jest biuret o wzorze:

R4ff8b6f4l17s1

Na grafice znajduje się wzór półstrukturalny biuretu. Grupa ${\text{H}}_2\text{N}$ łączy się wiązaniem pojedynczym z atomem węgla $\text{C}$, od którego odchodzą dwa wiązania: podwójne w górę do atomu tlenu $\text{O}$ i pojedyncze w prawo do grupy $\text{NH}$. Od niej odchodzi wiązanie pojedyncze w prawo do atomu węgla $\text{C}$, od którego odchodzą dwa wiązania: podwójne w górę do atomu tlenu $\text{O}$ i pojedyncze w prawo do grupy ${\text{NH}}_2$.

Próba biuretowa nazywana jest też czasem odczynem Piotrowskiego, od nazwiska polskiego fizjologa, Gustawa Piotrowskiego, który jako pierwszy opisał tę próbę w $1857 \text{r}.$

Pozytywny wynik próby biuretowej uzyskamy, poddając te wszystkie związki chemiczne, które w swojej strukturze mają co najmniej dwa wiązania peptydowe, położone bezpośrednio obok siebie (tak jak w biurecie) lub przedzielone tylko jednym atomem węgla. Jak widzisz, próba ta nie jest charakterystyczna wyłącznie dla białek, ale jest powszechnie stosowana do ich wykrywania. Przykładowo w laboratoriach diagnostycznych wykonuje się tzw. test biuretowy. Jest on powszechnie stosowany do sprawdzania obecności wolnego białka we krwi i innych płynach ustrojowych człowieka i zwierząt. Występowanie dużych ilości takiego białka wskazuje zwykle na uszkodzenia organów wewnętrznych, np. na marskość wątroby.

Niektóre białka, o specyficznej budowie, można wykryć za pomocą tzw. próby (reakcji) ksantoproteinowejpróba (reakcja) ksantoproteinowapróby (reakcji) ksantoproteinowej. Odczynnikiem wykorzystywanym w tej próbie jest stężony kwas azotowy($\text{V}$). Pozytywnym wynikiem próby ksantoproteinowej, świadczącym o obecności białka, jest pojawienie się żółtego zabarwienia.

Doświadczenie 4

Sprawdź, czy białko jaja kurzego daje pozytywny wynik próby ksantoproteinowej.

Zapisz obserwacje i wnioski. Jeśli nie masz możliwości samodzielnego przeprowadzenia doświadczenia, zapoznaj się z filmem z jego wykonania.
Uwaga: Przeprowadzając doświadczenie, koniecznie zachowaj wszelkie środki ostrożności.

RRQnjSEa7SHfj

Problem badawczy:. Hipoteza:. Co będzie potrzebne:. Instrukcja:.

Zapoznaj się z poniższym opisem doświadczenia, a następnie odpowiedz na pytanie.

Problem badawczy:

Czy białko zawarte w białku jaja kurzego można wykryć za pomocą próby ksantoproteinowej?

Hipoteza:

Pod wpływem stężonego kwasu azotowego($\text{V}$) białko jaja kurzego ścina się i barwi się na żółto.

Co było potrzebne:

• białko jaja kurzego;

• stężony kwas azotowy($\text{V}$);

• zakraplacz;

• probówka;

• statyw na probówki.

Przebieg doświadczenia:

W probówce umieszczono białko jaja kurzego, a następnie dodano kroplami stężony kwas azotowy($\text{V}$). Zaobserwowano wytrącanie się osadu i pojawienie się żółtego zabarwienia.

Rg7C1zgkFzUze

Na filmie zbadano jak zachowuje się białko jaja kurzego pod wpływem kwasu azotowego(<math aria‑label="pięć">V).

Na filmie zbadano jak zachowuje się białko jaja kurzego pod wpływem kwasu azotowego(<math aria‑label="pięć">V).

Film dostępny pod adresem /preview/resource/Rg7C1zgkFzUze

Na filmie zbadano jak zachowuje się białko jaja kurzego pod wpływem kwasu azotowego(<math aria‑label="pięć">V).

1

Polecenie 5

RXUdLqzNuQ8Qh

Obserwacje: (Uzupełnij) Wnioski: (Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Formułując wniosek, odnieś się do postawionej hipotezy. Zwróć uwagę na zabarwienie zawartości probówki po zakończeniu doświadczenia.

Pokaż odpowiedź

Czy udało Ci się odnotować poniższe obserwacje? Czy w Twoim wniosku znajduje się odniesienie do postawionej hipotezy?

Obserwacje:
Po dodaniu stężonego kwasu azotowego($\text{V}$) do białka, zaobserwowano wytrącanie się osadu i pojawienie się żółtego zabarwienia.

Wnioski:
Zaobserwowane żółte zabarwienie pozwala stwierdzić, że postawiona hipoteza jest prawdziwa. Białko zawarte w białku jaja kurzego daje pozytywny wynik reakcji ksantoproteinowej. Zaobserwowany proces ścinania się białka to denaturacja.

1

Polecenie 5

Odpowiedz, o czym świadczy pojawienie się żółtego zabarwienia białka.

R1RmIi1BW7uCV

(Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Przypomnij sobie, na czym polega reakcja ksantoproteinowa.

Pokaż odpowiedź

Na podstawie żółtego zabarwienia można stwierdzić, że białko zawarte w białku jaja kurzego daje pozytywny wynik reakcji ksantoproteinowej.

Ciekawostka

RpmEItr7KXM0k1

Na grafice przedstawiono wzór półstrukturalny fenyloalaniny. Grupa ${\text{H}}_2\text{N}$ połączona jest wiązaniem pojedynczym z grupą $\text{CH}$, od której odchodzą dwa wiązania pojedyncze: w prawo do grupy $\text{COOH}$ i w dół do grupy . Grupa łączy się wiązaniem pojedynczym z sześcioczłonowym pierścieniem z trzema wiązaniami podwójnymi.

Reakcja ksantoproteinowa pozwala na wykrywanie, tak zwanych, ugrupowań aromatycznych, o których dowiesz się więcej na kolejnych etapach edukacji. Za pomocą wspomnianej reakcji wykryjemy białka, które w swoich cząsteczkach zawierają reszty odpowiednich aminokwasów, np. reszty fenyloalaniny.

Podobnie jak w przypadku próby biuretowej, również za pomocą reakcji ksantoproteinowej można wykrywać nie tylko białka. Po dodaniu stężonego kwasu azotowego($\text{V}$), żółte zabarwienie zaobserwujemy w przypadku każdego ze związków chemicznych, które posiadają ugrupowania aromatyczne. Pozytywny wynik próby ksantoproteinowej zaobserwujemy również dla wymienionej fenyloalaniny.

Polecenie 6

Wykonaj ćwiczenie.

R1cVkoQ1RwJXu

Film pt. "W jaki sposób wykryć białko w produktach spożywczych?"

Film pt. "W jaki sposób wykryć białko w produktach spożywczych?"

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

RQoS0U2S9exuQ

Nauczyciel przygotował trzy próbki: próbkę twarogu, próbkę surowego mięsa i próbkę białka jaja kurzego. Zadaniem uczniów było wybranie odpowiedniego odczynnika chemicznego, który pozwoli na potwierdzenie obecności białka w przygotowanych produktach spożywczych. Wskaż, którego z poniższych odczynników powinni użyć uczniowie aby poprawnie wykonać zadanie: Możliwe odpowiedzi: 1. wodny roztwór wodorotlenku sodu;, 2. wodny roztwór chlorowodoru (kwas chlorowodorowy);, 3. stężony wodny roztwór kwasu azotowego(V);, 4. nasycony wodny roztwór wodorotlenku wapnia (woda wapienna).

Podsumowanie

• Białko, pod wpływem soli metali lekkich (np. chlorku sodu) i niektórych soli amonowych, ulega koagulacji odwracalnej. Struktura przestrzenna białka nie ulega naruszeniu w wyniku tego procesu, więc po dodaniu wody wytrącony osad białka się rozpuszcza. Proces ten nazywamy wysalaniem.

• Denaturacja białka jest zwykle procesem nieodwracalnym, podczas którego struktura przestrzenna białka (czwartorzędowa, trzeciorzędowa oraz drugorzędowa struktura białka) zostaje zniszczona.

• Czynniki, które powodują denaturację białka, dzielimy na czynniki fizyczne (np. wysoka temperatura, promieniowanie UV i gwałtowne wytrząsanie) oraz chemiczne (np. sole metali ciężkich, stężone kwasy i zasady oraz etanol).

• Reakcje biuretowa i ksantoproteinowa to reakcje barwne, które pozwalają wykryć obecność białka.

Słownik

Ćwiczenia

Pokaż ćwiczenia:

1

Ćwiczenie 1

ReGUJ33t9FLDU

Zaznacz, które z wymienionych poniżej związków chemicznych powodują proces wysalania białka. Możliwe odpowiedzi: 1. $\text{NaCl}$, 2. ${{\text{C}}_2\text{H}}_2\text{OH}$, 3. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 4. ${\left({\text{CH}}_3\text{COO}\right)}_2\text{Mg}$, 5. $\text{KCl}$, 6. ${\text{Pb}\left({\text{NO}}_3\right)}_2$

Który ze związków powoduje proces wysalania białka?

• $\text{NaCl}$
• ${{\text{C}}_{\text{2}}\text{H}}_{\text{2}}\text{OH}$
• ${{\text{H}}_{\text{2}}\text{SO}}_{\text{4}}$
• ${\text{(}{\text{CH}}_{\text{3}}\text{COO}\text{)}}_{\text{2}}\text{Mg}$
• $\text{KCl}$
• ${\text{Pb}\text{(}{\text{NO}}_{\text{3}}\text{)}}_{\text{2}}$

1

Ćwiczenie 2

Uczeń wykonał doświadczenie, zilustrowane na poniższym schemacie. Zaznacz numery wszystkich probówek, w których białko uległo procesowi denaturacji. Uwaga: znak „x” oznacza, że zawartość probówki została ogrzana.

R7EjgLLWtb2JV

Na schemacie ukazano pięć probówek zawierających białko jaja kurzego. Do pierwszej dodano MgCl2, do drugiej PbCl2, do trzeciej HCl, do czwartej NaCl, a piątą ogrzano.

R186cxbZ3InLK

zadanie interaktywne

Denaturacja białka. Schemat przedstawia przebieg doświadczenia. W której probówce białko uległo procesowi denaturacji.">

Denaturacja białka. Schemat przedstawia przebieg doświadczenia. W której probówce białko uległo procesowi denaturacji.

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

Uczeń przeprowadził następujący eksperyment – dodał białko do czterech probówek, które zawierały pewne substancje, oraz do jednej pustej probówki, którą następnie podgrzał. Zaznacz numery wszystkich probówek, gdzie białko uległo procesowi denaturacji.

R1cEPRvhpVdvB

Możliwe odpowiedzi: 1. $1.$ ${\text{MgCl}}_2$, 2. $2.$ ${\text{PbCl}}_2$, 3. $3.$ $\text{HCl}$, 4. $4.$ $\text{NaCl}$, 5. $5.$ Podgrzana probówka

1

Ćwiczenie 3

RUDzj6iKXzdUJ

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenia spośród podanych. W reakcji biuretowej jako odczynnika należy użyć 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$, a w reakcji ksantoproteinowej 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$. W reakcji biuretowej obserwujemy pojawienie się 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$, a w reakcji ksantoproteinowej 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$.

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenia spośród podanych. W reakcji biuretowej jako odczynnika należy użyć 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$, a w reakcji ksantoproteinowej 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$. W reakcji biuretowej obserwujemy pojawienie się 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$, a w reakcji ksantoproteinowej 1. ${\text{CuSO}}_4$, 2. żółtego zabarwienia, 3. fioletowego zabarwienia, 4. ${\text{C}}_2{\text{H}}_5\text{OH}$, 5. ${\text{CuSO}}_4$ i $\text{NaOH}$, 6. ${{\text{H}}_2\text{SO}}_4$, 7. ${\text{HNO}}_3$.

Uzupełnij luki w tekście. Wybierz właściwe określenia spośród podanych.

żółtego zabarwienia, ${\text{HNO}}_{\text{3}}$, ${{\text{H}}_{\text{2}}\text{SO}}_{\text{4}}$, fioletowego zabarwienia, ${\text{CuSO}}_{\text{4}}\text{ i NaOH}$

W reakcji biuretowej jako odczynnika należy użyć .............................................., a w reakcji ksantoproteinowej ............................................... W reakcji biuretowej obserwujemy pojawienie się .............................................., a w reakcji ksantoproteinowej ...............................................

1

Ćwiczenie 4

RLPywFIxNYbb6

zadanie interaktywne

Wybierz odczynnik, którego należy użyć, aby wykryć obecność białka w twarogu.

• stężony roztwór kwasu azotowego(V)
• stężony roztwór kwasu siarkowego(VI)
• woda bromowa
• zasada sodowa

2

Ćwiczenie 5

R7pa6CcJd0dp1

Łączenie par. Ocen prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz "Prawda", jeśli zdanie jest prawdziwe albo "Fałsz", jeśli jest fałszywe.. Pod wpływem soli kamiennej, białko ulega koagulacji odwracalnej. Proces ten nie powoduje zniszczenia struktury przestrzennej białka.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podczas smażenia jajecznicy zachodzi denaturacja białka.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Reakcja biuretowa jest wykorzystywana do wykrywania obecności wiązań peptydowych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Białko tworzy w wodzie zawiesinę.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Łączenie par. Ocen prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz "Prawda", jeśli zdanie jest prawdziwe albo "Fałsz", jeśli jest fałszywe.. Pod wpływem soli kamiennej, białko ulega koagulacji odwracalnej. Proces ten nie powoduje zniszczenia struktury przestrzennej białka.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podczas smażenia jajecznicy zachodzi denaturacja białka.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Reakcja biuretowa jest wykorzystywana do wykrywania obecności wiązań peptydowych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Białko tworzy w wodzie zawiesinę.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Oceń prawdziwość informacji zawartych w kolejnych zdaniach na temat białek.

	Prawda	Fałsz
Pod wpływem soli kamiennej białko ulega koagulacji odwracalnej. Proces ten nie powoduje zniszczenia struktury przestrzennej białka.	□	□
Podczas smażenia jajecznicy zachodzi denaturacja białka.	□	□
Reakcja biuretowa jest wykorzystywana do wykrywania obecności wiązania peptydowego.	□	□
Białko tworzy w wodzie zawiesinę.	□	□

2

Ćwiczenie 6

Uczeń przeprowadził doświadczenie, zobrazowane na poniższym schemacie:

ROM7UWeqKscdu

Na schemacie ukazana jest probówka, w której znajduje się mleko krowie. Do probówki dodano stężony HNO3.

R1WEoBbuydWrg

Spośród podanych poniżej stwierdzeń, wybierz obserwacje i wnioski z przeprowadzonego doświadczenia oraz zdania, które nie są obserwacjami/wnioskami do przeprowadzonego doświadczenia. Przyporządkuj je do odpowiedniej grupy. Obserwacje: Możliwe odpowiedzi: 1. pojawia się fioletowe zabarwienie, 2. zachodzi proces wysalania białka, 3. proces zachodzący w probówce jest odwracalny, 4. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka, 5. proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny, 6. nie wytrąca się osad, 7. pojawia się żółte zabarwienie, 8. w próbce mleka nie wykryto obecności białka, 9. w próbce mleka wykryto obecność białka, 10. wytrąca się osad, 11. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka), 12. zachodzi proces denaturacji białka, 13. w wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto–, trzecio– i drugorzędowa) Wnioski: Możliwe odpowiedzi: 1. pojawia się fioletowe zabarwienie, 2. zachodzi proces wysalania białka, 3. proces zachodzący w probówce jest odwracalny, 4. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka, 5. proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny, 6. nie wytrąca się osad, 7. pojawia się żółte zabarwienie, 8. w próbce mleka nie wykryto obecności białka, 9. w próbce mleka wykryto obecność białka, 10. wytrąca się osad, 11. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka), 12. zachodzi proces denaturacji białka, 13. w wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto–, trzecio– i drugorzędowa) Elementy, które nie są obserwacjami/wnioskami do przeprowadzonego doświadczenia: Możliwe odpowiedzi: 1. pojawia się fioletowe zabarwienie, 2. zachodzi proces wysalania białka, 3. proces zachodzący w probówce jest odwracalny, 4. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka, 5. proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny, 6. nie wytrąca się osad, 7. pojawia się żółte zabarwienie, 8. w próbce mleka nie wykryto obecności białka, 9. w próbce mleka wykryto obecność białka, 10. wytrąca się osad, 11. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka), 12. zachodzi proces denaturacji białka, 13. w wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto–, trzecio– i drugorzędowa)

Spośród podanych poniżej stwierdzeń, wybierz obserwacje i wnioski z przeprowadzonego doświadczenia oraz zdania, które nie są obserwacjami/wnioskami do przeprowadzonego doświadczenia. Przyporządkuj je do odpowiedniej grupy. Obserwacje: Możliwe odpowiedzi: 1. pojawia się fioletowe zabarwienie, 2. zachodzi proces wysalania białka, 3. proces zachodzący w probówce jest odwracalny, 4. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka, 5. proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny, 6. nie wytrąca się osad, 7. pojawia się żółte zabarwienie, 8. w próbce mleka nie wykryto obecności białka, 9. w próbce mleka wykryto obecność białka, 10. wytrąca się osad, 11. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka), 12. zachodzi proces denaturacji białka, 13. w wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto–, trzecio– i drugorzędowa) Wnioski: Możliwe odpowiedzi: 1. pojawia się fioletowe zabarwienie, 2. zachodzi proces wysalania białka, 3. proces zachodzący w probówce jest odwracalny, 4. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka, 5. proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny, 6. nie wytrąca się osad, 7. pojawia się żółte zabarwienie, 8. w próbce mleka nie wykryto obecności białka, 9. w próbce mleka wykryto obecność białka, 10. wytrąca się osad, 11. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka), 12. zachodzi proces denaturacji białka, 13. w wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto–, trzecio– i drugorzędowa) Elementy, które nie są obserwacjami/wnioskami do przeprowadzonego doświadczenia: Możliwe odpowiedzi: 1. pojawia się fioletowe zabarwienie, 2. zachodzi proces wysalania białka, 3. proces zachodzący w probówce jest odwracalny, 4. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka, 5. proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny, 6. nie wytrąca się osad, 7. pojawia się żółte zabarwienie, 8. w próbce mleka nie wykryto obecności białka, 9. w próbce mleka wykryto obecność białka, 10. wytrąca się osad, 11. w wyniku zachodzącego procesu, zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka), 12. zachodzi proces denaturacji białka, 13. w wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto–, trzecio– i drugorzędowa)

Uczeń przeprowadził następujące doświadczenie – do znajdującego się w probówce mleka krowiego dodał stężony kwas azotowy($\text{V}$). W efekcie wytrącił się osad i pojawiło się żółte zabarwienie.

R1XI64qXiD16H

Zaznacz poprawne wnioski z doświadczenia. Możliwe odpowiedzi: 1. W wyniku zachodzącego procesu zniszczona została struktura przestrzenna białka (czwarto—, trzecio— i drugorzędowa)., 2. Proces zachodzący w probówce jest nieodwracalny., 3. W próbce mleka wykryto obecność białka., 4. Zachodzi proces denaturacji białka., 5. W wyniku zachodzącego procesu zniszczona została wyłącznie otoczka hydratacyjna białka (bez naruszania struktury białka)., 6. W wyniku zachodzącego procesu zniszczona została wyłącznie pierwszorzędowa struktura białka., 7. Proces zachodzący w probówce jest odwracalny., 8. W próbce mleka nie wykryto obecności białka., 9. Zachodzi proces wysalania białka.

2

Ćwiczenie 7

Poniżej znajduje się fragment struktury pewnego białka, na którym zaznaczono cztery różne ugrupowania.

RVVXO9DgHy6lX

Poniżej znajduje się fragment struktury pewnego białka, na którym zaznaczono cztery różne ugrupowania.

R1K2Cp103bYyn

Wskaż, które z ugrupowań można wykryć w białku, przeprowadzając próbę biuretową, a które, wykonując próbę ksantoproteinową. Reakcja biuretowa: ugrupowanie nr 1. $2$, 2. $1$, 3. $3$, 4. $4$, 5. $2$, 6. $3$, 7. $1$, 8. $4$.
Reakcja ksantoproteinowa: ugrupowanie nr 1. $2$, 2. $1$, 3. $3$, 4. $4$, 5. $2$, 6. $3$, 7. $1$, 8. $4$.

Wskaż, które z ugrupowań można wykryć w białku, przeprowadzając próbę biuretową, a które, wykonując próbę ksantoproteinową. Reakcja biuretowa: ugrupowanie nr 1. $2$, 2. $1$, 3. $3$, 4. $4$, 5. $2$, 6. $3$, 7. $1$, 8. $4$.
Reakcja ksantoproteinowa: ugrupowanie nr 1. $2$, 2. $1$, 3. $3$, 4. $4$, 5. $2$, 6. $3$, 7. $1$, 8. $4$.

21

Ćwiczenie 7

Napisz, jakie ugrupowanie w strukturze białka można wykryć za pomocą reakcji biuretowej, a jakie za pomocą reakcji ksantoproteinowej.

R7uwCugQyJM0G

(Uzupełnij).

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż podpowiedź

Pozytywny wynik reakcji biuretowej objawia się zmianą zabarwienia białka na fioletowe. Natomiast o pozytywnym wyniku reakcji ksantoproteinowej świadczy pojawienie się żółtego zabarwienia.

Pokaż odpowiedź

Reakcja biuretowa: wykrywa wiązania peptydowe.

Reakcja ksantoproteinowa: wykrywa ugrupowanie aromatyczne.

2

Ćwiczenie 8

R1SYS1vQ4suYL

Do podanych poniżej pojęć zapisanych w języku angielskim, dopasuj odpowiadające im definicje.

Do podanych poniżej pojęć zapisanych w języku angielskim, dopasuj odpowiadające im definicje.

Glossary

Glossary

denaturation

denaturation

R8dFAUTxkgJga

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

Nagranie dźwiękowe

denaturacja

coagulation

coagulation

R1VPswUBIggJS

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

Nagranie dźwiękowe

koagulacja

salting out

salting out

RJMC4ZBTWnpqw

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

Nagranie dźwiękowe

wysalanie

spatial structure

spatial structure

Rt67WNg0nnqtw

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

Nagranie dźwiękowe

struktura przestrzenna

protein

protein

RnRCA5JTAHDDa

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

Nagranie dźwiękowe

białko

precipitate

precipitate

RLSrS8WXFNBwN

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dźwiękowe

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5

Nagranie dźwiękowe

osad

311

Ćwiczenie 9

W poniższej tabeli znajduje się krótki tekst dotyczący białek. Ten sam tekst zapisano w trzech różnych językach. Przetłumacz tekst na język polski.

Język francuski:	Język niemiecki	Język włoski:	Język angielski:
Les protéines avec l'eau forment un colloïde. Les sels de métaux légers provoquent une coagulation réversible des protéines. Les sels de métaux lourds dénaturent les protéines. La dénaturation est un processus irréversible.	Proteine mit Wasser bilden ein Kolloid. Leichtmetallsalze bewirken eine reversible Koagulation von Proteinen. Schwermetallsalze denaturieren Proteine. Denaturierung ist ein irreversibler Prozess.	Le proteine con l'acqua formano un colloide. I sali di metalli leggeri causano la coagulazione reversibile delle proteine. I sali di metalli pesanti causano la denaturazione delle proteine. La denaturazione è un processo irreversibile.	Proteins with water form a colloid. Light metal salts cause reversible coagulation of proteins. Salts of heavy metals cause the denaturation of proteins. Denaturation is an irreversible process.

R1DKrf8eviJZC

Odpowiedź: (Uzupełnij).

Glossary

Glossary

Możesz skorzystać z poniższego słowniczka:

Język francuski:	Język niemiecki:	Język włoski:	Język angielski:	Język polski:
protéines RU1UIvwLj3kXK Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	Proteine RMojTM5gxUxQv Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	proteine RSokiCtTqLT1Y Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	proteins R1FEBMDBIajc7 Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	białka
colloïde RXdMZEAHqAnAA Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	Kolloid R161fqEAUeaBy Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	colloide R1NYOVvRqH7Gg Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	colloid RKZ1768ZL9N9C Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	koloid
sels de métaux légers RCRINV1U142Yk Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	Leichtmetallsalze R1IZhqiKnw7cD Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	sali di metalli leggeri R14ZizbGYJsCQ Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	light metal salts R9MZGAuBKePlM Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	sole metali lekkich
coagulation réversible Rfl55flGKvZfh Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	reversible Koagulation R36kvqKqwWnjs Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	coagulazione reversibile RU7vD9WmhNSbG Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	reversible coagulation Rcjhv3Su6AMVY Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	odwracalna koagulacja
sels de métaux lourds R1CH0uG3BDbhN Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	Schwermetallsalze R8alMJ0mxjA7f Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	sali di metalli pesanti RH0jqjpwAQCS2 Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	salts of heavy metals R1R9XeKSM2nTg Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	sole metali ciężkich
dénaturation R1UsxAOow7981 Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	Denaturierung R1aKqYMJl7ZaW Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	denaturazione RTsmo5vz79xcb Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	denaturation RhcPPtGtmS34F Nagranie dźwiękowe Nagranie dźwiękowe Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/P8J7K0UB5 Nagranie dźwiękowe	denaturacja

Wskazówki i klucze odpowiedzi

Pokaż odpowiedź

Czy udało Ci się poprawnie przetłumaczyć tekst?

Tłumaczenie tekstu: Białko z wodą tworzy koloid. Sole metali lekkich powodują odwracalną koagulację białek. Sole metali ciężkich powodują denaturację białek. Denaturacja to proces nieodwracalny.

Bibliografia

Danikiewicz W., Chemia dla licealistów. Chemia organiczna, Warszawa 2002.

Encyklopedia PWN

Poźniczek M. M., Kluz Z., Z chemią w przyszłość, cz. 3, Kraków 2014.