Jeśli dwie figury są przystające, to można je tak przekształcić (wykorzystując np. symetrię), aby pokryły się.
Z warunku przystawania odcinków (dwa odcinki są przystające, gdy mają równe długości) wynika, że trójkąty przystające muszą mieć odpowiednie boki równe. Z warunku przystawania kątów wynika, że trójkąty przystające muszą mieć odpowiednie kąty równe. Chcąc sprawdzić, czy trójkąty są przystające, nie musimy porównywać ich wszystkich boków i wszystkich kątów. Możemy skorzystać z własności przystawania, zwanych cechami przystawania trójkątów.
cecha przystawania trójkątów bok – bok – bok (bbb)
Twierdzenie: cecha przystawania trójkątów bok – bok – bok (bbb)
Jeżeli dwa trójkąty mają odpowiadające sobie boki równe, to te trójkąty są przystające.
Rgj8OGzA9xsEF1
Rysunek trójkątów przystających A B C oraz D E F. Boki A B i D E mają długości a i są zaznaczone na niebiesko, boki A C i D F mają długości b i są zaznaczone na zielono, a boki B C i E F mają długości c i są zaznaczone na czerwono.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Jeżeli , , , to trójkąt jest przystający do trójkąta . Zapisujemy symbolicznie
Przykład 2
Opiszemy konstrukcję trójkąta przystającego do trójkąta , korzystając z cechy przystawania trójkątów. Rysujemy trójkąt , a następnie kolejno konstruujemy odpowiednie boki trójkąta .
Przykład 3
R1SG21kWLzjHB1
Rysunek kwadratu A B C D, którego przekątne przecinają się w punkcie E.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przekątne dzielą kwadrat na trójkąty. Trójkąty te mają odpowiednie boki równe, zatem na podstawie cechy przystawania trójkątów stwierdzamy, że trójkąty , , , są przystające. Podobnie można uzasadnić, że trójkąty otrzymane w wyniku podzielenia sześciokąta foremnego przekątnymi – są przystające, tak jak na rysunku.
RhgeFSA5kMlbh1
Rysunek sześciokąta foremnego podzielonego przekątnymi na sześć przystających trójkątów równobocznych.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 1
Narysuj dwa przystające trójkąty, korzystając z pierwszej cechy przystawania trójkątów.
R1LmQH5Sc3esH
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Skonstruuj trójkąty przystające, korzystając z równości ich boków.
R1UVZbCH9rxQt
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RKEPYSb3hWHTj1
Ćwiczenie 1
Zaznacz zdanie prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Dwa trójkąty o tych samych długościach boków., 2. Dwa trójkąty równoramienne o tych samych podstawach są do siebie podobne., 3. Dowolne dwa trójkąty rozwartokątne są do siebie podobne., 4. Dowolne dwa trójkąty równoboczne są do siebie podobne.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Druga cecha przystawania trójkątów
Trójkąt przystający do danego trójkąta można skonstruować również innym sposobem.
Konstruujemy najpierw kąt przystający do jednego z kątów trójkąta, np. kąta . Na ramionach otrzymanego kąta odkładamy odcinki i , równe odpowiednio odcinkom i . Łącząc punkty i , otrzymujemy odcinek . Można wykazać, że . Trójkąty i mają zatem odpowiednie boki równe. Na podstawie cechy przystawania trójkątów stwierdzamy, że trójkąty i są przystające.
R1W3BBXm5DEdr
Ilustracja dwa trójkąty: A B C i A prim B prim C prim. Trójkąt A prim B prim C prim został skonstruowany zgodnie z powyższymi instrukcjami. Oba trójkąty są przystające.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Z przeprowadzonego eksperymentu wynika kolejna cecha przystawania trójkątów.
cecha przystawania trójkątów bok – kąt – bok (bkb)
Twierdzenie: cecha przystawania trójkątów bok – kąt – bok (bkb)
Jeżeli dwa boki i kąt zawarty pomiędzy nimi w jednym trójkącie są równe dwóm bokom i kątowi zawartemu między nimi w drugim trójkącie, to te trójkąty są przystające.
RJmCk1E3L6r961
Rysunek trójkątów przystających A B C oraz D E F. Boki A B i D E mają długości a i są zaznaczone na niebiesko, boki A C i D F mają długości b i są zaznaczone na zielono, a kąty C A B i F D E mają takie same miary.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Jeżeli , , to trójkąt jest przystający do trójkąta .
Przykład 4
W trapezie równoramiennym wysokości poprowadzone z wierzchołka oraz z wierzchołka odcięły dwa trójkąty, tak jak na rysunku. Wykażemy, że trójkąty te są przystające.
RKYOgPslnzu6z1
Rysunek trapezu równoramiennego A B C D o wysokości długości 5 cm. Wysokości opuszczone z wierzchołków D i C na podstawę AB podzieliły ją na trzy odcinki: AE =2 cm, EF i FB.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Skorzystamy z cechy przystawania trójkątów. Odczytujemy, że
,
,
bo i są wysokościami trapezu. Ponadto
.
Zatem w trójkątach i dwa boki i kąt między nimi są odpowiednio równe. Na podstawie cechy przystawania trójkątów stwierdzamy, że trójkąty te są przystające.
Trzecia cecha przystawania trójkątów
Sformułujmy teraz trzecią cechę przystawania trójkątów.
cecha przystawania trójkątów kąt – bok – kąt (kbk)
Twierdzenie: cecha przystawania trójkątów kąt – bok – kąt (kbk)
Jeżeli bok i dwa przyległe do niego kąty w jednym trójkącie są odpowiednio równe bokowi i dwóm przyległym do niego kątom drugiego trójkąta, to trójkąty te są przystające.
RUZEkzSBcXknd1
Rysunek trójkątów przystających A B C oraz D E F z zaznaczonymi różnymi kolorami odpowiadającymi sobie kątami i bokiem między nimi.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Jeżeli , i , to trójkąt jest przystający do trójkąta .
R1W2EmUcKBoOP1
Trzecia cecha przystawania trójkątów.
Trzecia cecha przystawania trójkątów.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Trzecia cecha przystawania trójkątów.
Przykład 5
Punkt jest środkiem odcinka . Proste i są równoległe. Wykażemy, że trójkąty i są przystające.
RXduXVeKS7hhl1
Rysunek odcinków AB i CD przecinających się w punkcie E, który dzieli odcinki na połowy. Przez punkty A, D oraz B, C poprowadzone dwie proste równoległe. Odpowiednie odcinki tworzą dwa trójkąty A D E oraz C B E.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Zauważmy, że
,
gdyż punkt jest środkiem odcinka . - jako kąty wierzchołkowe, - jako kąty naprzemianległe przy prostych równoległych.
RBK7MTaebNntE1
Rysunek odcinków A B i C D przecinających się w punkcie E, który dzieli odcinki na połowy. Przez punkty A, D oraz B, C poprowadzone dwie proste równoległe. Odpowiednie odcinki tworzą dwa trójkąty A D E oraz C B E. W wierzchołkach A i B zaznaczone kąty o tej samej mierze kolorem fioletowym. We wspólnym wierzchołku E zaznaczone kąty wierzchołkowe kolorem żółtym.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wynika z tego, że bok i dwa leżące przy nim kąty w trójkącie są równe bokowi i odpowiednim kątom w trójkącie . Na podstawie cechy przystawania trójkątów stwierdzamy, że trójkąty i są przystające, co należało wykazać.
Z przystawania trójkątów wynikają cechy przystawania trójkątów prostokątnych.
Ważne!
Dwa trójkąty prostokątne są przystające, jeśli mają odpowiednio równe
przyprostokątne,
jedną z przyprostokątnych i przeciwprostokątną,
przyprostokątną i kąt leżący naprzeciw tej przyprostokątnej,
przeciwprostokątną i jeden z kątów ostrych.
Zastosowania cech przystawania trójkątów
Wiemy już, że każdy wielokąt wypukły można podzielić na trójkąty o wspólnym wierzchołku, który jest zarazem wierzchołkiem wielokąta. Jeśli dwa wielokąty podzielimy w ten sam sposób na tę samą liczbę przystających trójkątów, to na podstawie cechy przystawania trójkątów stwierdzamy, że wielokąty te mają boki i kąty odpowiednio równe. Są więc przystające.
Nie zawsze równość boków i równość kątów jest niezbędna do stwierdzenia przystawania wielokątów.
Przykład 6
Dla przykładu rozważmy dwa kwadraty.
R1bn41v33nhoI1
Rysunek dwóch kwadratów A B C D (poprowadzona przekątna BD) i E F G H (poprowadzona przekątna FH).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przekątna dzieli kwadrat na dwa przystające trójkąty prostokątne równoramienne i . Podobnie przekątna dzieli kwadrat na dwa przystające trójkąty prostokątne równoramienne i . Jeśli więc przystające są trójkąty i lub i , to i kwadraty są przystające. Do przystawania trójkątów prostokątnych równoramiennych wystarcza równość ich przeciwprostokątnych. Zatem kwadraty i są przystające, gdy mają boki równe lub gdy mają równe przekątne.
Przystawanie kwadratów
Twierdzenie: Przystawanie kwadratów
Dwa kwadraty są przystające, jeżeli ich boki są równe lub równe są ich przekątne.
Rs9w4KNqjavzz1
Rysunek dwóch przystających kwadratów o bokach długości a oraz przekątnej d.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przykład 7
Kwadraty, które nie są przystające.
RdzfFc2AYi94B1
Rysunek dwóch kwadratów o bokach różnej długości, które nie są przystające.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przykład 8
Równość miar kątów i przekątnych nie wystarcza do stwierdzenia przystawania dwóch prostokątów.
R1H6iEUmv7NGH1
Rysunek dwóch prostokątów mających wspólną przekątną. Prostokąty nie są przystające, ponieważ mają różne wymiary.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1IQfuuB73Rqf1
Rysunek dwóch prostokątów z poprowadzonymi przekątnymi. Prostokąty mają te same wymiary, więc są one przystające.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Poprowadźmy w każdym z dwóch prostokątów przekątną. Przekątna ta dzieli każdy prostokąt na dwa przystające trójkąty prostokątne. Aby prostokąty te były przystające, wystarczy, by wszystkie otrzymane tak trójkąty były przystające. Możemy zatem na podstawie cech przystawania trójkątów określić warunki, jakie muszą spełniać dwa prostokąty, aby były przystające.
Ważne!
Dwa prostokąty są przystające, gdy
boki jednego prostokąta są równe bokom drugiego prostokąta,
przekątna i jeden z boków jednego prostokąta są równe przekątnej i jednemu z boków drugiego prostokąta,
przekątna i kąty przez nią utworzone z bokami w jednym prostokącie są odpowiednio równe przekątnej i kątom przez nią utworzonym z bokami w drugim prostokącie.
Przykład 9
W rombie przekątne przecinają się pod kątem prostym. Punkt przecięcia dzieli każdą z nich na połowę. Do przystawania dwóch rombów wystarczy zatem stwierdzenie równości ich przekątnych ( cecha przystawania trójkątów).
Zapamiętaj!
Dwa romby są przystające, gdy mają równe przekątne.
R1XJ1ESVmFLsv1
Rysunek dwóch przystających rombów o bokach jednakowej długości i poprowadzonych przekątnych o jednakowych długościach.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z trójkątami przedstawionymi na poniższej ilustracji.
R1LqOKVE6lyNR1
Rysunek przedstawia sześć trójkątów. Trójkąt A ma boki długości 4 cm, 5 cm i 6 cm, trójkąt B ma boki długości 2 cm, 3 cm i 4 cm, trójkąt C ma boki długości 2 cm, 3 cm i 4 cm, trójkąt D ma boki długości 3 cm, 5 cm i 7 cm, trójkąt E ma boki długości 4 cm, 5 cm i 6 cm, trójkąt F ma boki długości 3 cm, 5 cm i 7 cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RX24RWFXPTFF4
Zaznacz wszystkie pary trójkątów przystających. Możliwe odpowiedzi: 1. i , 2. i , 3. i , 4. i , 5. i , 6. i
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
Dwa boki trójkąta mają długości i . Dwa boki trójkąta mają długości i . Uzasadnij, że trójkąty te nie są przystające.
Rnks6HBvCSnuJ
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przypomnij sobie warunek na istnienie trójkąta.
Suma długości dwóch podanych boków trójkąta jest równa długości jednego z boków trójkąta , co oznacza, że nie jest spełniony warunek budowy trójkąta.
1
Ćwiczenie 4
Czy trójkąty na rysunku mogą być przystające? Jeśli tak – jaki warunek musi być jeszcze spełniony?
REBBXRW7lqS7C1
Rysunek trzech par trójkątów. Para A to dwa trójkąty ostrokątne – jeden o kątach 40 stopni, 80 stopni oraz drugi o kątach 80 stopni i 60 stopni. Para B to dwa trójkąty rozwartokątne – jeden o kątach 10 stopni i 130 stopni oraz drugi o kątach 130 stopni i 30 stopni, a para C to dwa trójkąty prostokątne – jeden o kątach 2x i x oraz drugi o kącie 50 stopni.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RtQ3qdqIJOUD4
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wykorzystaj poznane cechy przystawania trójkątów i zastanów się, czy trójkąty mogą spełniać chociaż jedną z nich.
Aby te trójkąty były przystające, jeden z boków jednego trójkąta musi być równy odpowiedniemu bokowi drugiego trójkąta.
Te trójkąty nie są przystające.
Te trójkąty nie są przystające.
1
Ćwiczenie 5
R15a4HU8XtnRb
Rabatkę kwiatową w kształcie kwadratu o boku długości podzielono przekątnymi na części. Na każdej z części posadzono inny rodzaj kwiatów. Oblicz pole powierzchni, jaką zajmuje każdy rodzaj kwiatów i wpisz w lukę rozwiązanie. Odpowiedź: Pole powierzchni, jaką zajmuje każdy rodzaj kwiatków wynosi Tu uzupełnij .
Rabatkę kwiatową w kształcie kwadratu o boku długości podzielono przekątnymi na części. Na każdej z części posadzono inny rodzaj kwiatów. Oblicz pole powierzchni, jaką zajmuje każdy rodzaj kwiatów i wpisz w lukę rozwiązanie. Odpowiedź: Pole powierzchni, jaką zajmuje każdy rodzaj kwiatków wynosi Tu uzupełnij .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Zauważ, że rabatki będą miały kształt trójkątów przystających.
1
Ćwiczenie 6
Wysokość podzieliła trójkąt równoboczny na dwa trójkąty. Wykaż, że trójkąty są przystające. Podaj miary kątów każdego z tych trójkątów.
RI9Jn1vVxtp9R
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Zastanów się, czy otrzymane trójkąty spełniają cechę przystawania trójkątów.
Każdy z trójkątów składa się z boku o długości całego ramienia, boku o długości połowy podstawy i ze wspólnej wysokości. Oznacza to, że te trójkąty są przystające na mocy cechy bok – bok – bok. Miary kątów każdego z tych trójkątów to , i .
1
Ćwiczenie 7
Punkt jest środkiem okręgu. Uzasadnij, że trójkąty i są przystające.
R1KErG21Bgbsw1
Rysunek okręgu o środku w punkcie S i średnicy AC. Na średnicy zbudowane dwa trójkąty prostokątne A C E oraz A B C. Dłuższe przyprostokątne obu trójkątów mają długość 8 cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R19gGJA4D8DqF
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wykorzystaj cechy przystawania trójkątów prostokątnych.
Trójkąty wpisane w okrąg i oparte na średnicy są prostokątne. Mają taką samą jedną przyprostokątną i przeciwprostokątną. Przystawanie trójkątów oraz wynika z cech przystawania trójkątów prostokątnych.
1
Ćwiczenie 8
Trójkąty i są przystające. Zapisz, które boki i które kąty są równe.
R10DUg9RNyLhn1
Rysunek trójkątów przystających A B C oraz D E F. W trójkącie A B C kąt B A C ma miarę 34 stopnie. W trójkącie D E F kąt E D F ma miarę 23 stopnie.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RNQEnu0TwW917
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wykorzystaj fakt, że trójkąty spełniają wszystkie cechy przystawania trójkątów.
, ,
1
Ćwiczenie 9
Zapoznaj się z poniższą ilustracją, która przedstawia dwa trójkąty przystające.
R1WNaoj1gcG8d
Na ilustracji znajdują się dwa trójkąty. Pierwszy trójkąt o ma bok długości a na przeciwko kąta alfa, bok długości b na przeciwko kąta 35 stopni i bok długości c na przeciwko kąta beta. Drugi trójkąt ma bok długości d na przeciwko kąta gamma, bok długości e na przeciwko kąta 100 stopni i bok długości f na przeciwko kąta delta.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RJl0BDWRUQjat
Która z podanych równości jest prawdziwa? Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 10
RcpTzzjJsNTTM
Trójkąt taki, że podzielono wysokością poprowadzoną z wierzchołka na dwa trójkąty przystające. Podaj miary kątów każdego z tak otrzymanych trójkątów.
Trójkąt taki, że podzielono wysokością poprowadzoną z wierzchołka na dwa trójkąty przystające. Podaj miary kątów każdego z tak otrzymanych trójkątów.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Xv7sxkx6b8o
Trójkąt taki, że podzielono wysokością poprowadzoną z wierzchołka na dwa trójkąty przystające. Kąty przy podstawie tego trójkąta mają miarę , a kąt przy wierzchołku ma miarę . Zaznacz odpowiedź, która zawieraj miary kątów każdego z tak otrzymanych trójkątów. Możliwe odpowiedzi: 1. , , , 2. , , , 3. , , , 4. , ,
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 11
Zapoznaj się z poniższą ilustracją.
RRIfQ7QHkYskA
Ilustracja przedstawia dwa trójkąty. Trójkąt A B C ma bok A C długości 15 mm, kąt B A C o mierze 45 stopni i kąt A C B o mierze 60 stopni. Trójkąt D E F ma bok D E długości 15 mm oraz kąt D E F o mierze 75 stopni.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R51ACb7yEStcu
Czy trójkąty i są przystające? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, ponieważ trójkąty mają jeden bok równy i kąty przy tym boku o tych samych miarach., 2. Nie, ponieważ trójkąty mają jeden bok równy, ale miary kątów przy tym boku są różne., 3. Tak, ponieważ trójkąty mają jeden bok równy, ale miary kątów przy tym boku są różne., 4. Nie, ponieważ trójkąty mają jeden bok równy i kąty o tych samych miarach.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 12
W równoległoboku poprowadzono przekątne, które przecinają się w punkcie . Uzasadnij, że przystające są trójkąty
i ,
i .
RL9GmD7WYtxkn
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Skorzystaj z drugiej cechy przystawania trójkątów.
Kąty i są wierzchołkowe, zatem mają taką samą miarę. Przekątne w równoległoboku przecinają się w połowie swoich długości, zatem boki i mają takie same długości. Ponadto boki i również mają takie same długości. Oznacza to, że na mocy cechy bok – kąt – bok trójkąty i są przystające.
Kąty i są wierzchołkowe, zatem mają taką samą miarę. Przekątne w równoległoboku przecinają się w połowie swoich długości, zatem boki i mają takie same długości. Ponadto boki i również mają takie same długości. Oznacza to, że na mocy cechy bok – kąt – bok trójkąty i są przystające.
2
Ćwiczenie 13
Wykaż, że pole trapezu jest równe polu trójkąta .
R13jCEEeDU9Y11
Rysunek trapezu równoramiennego A B C D. Punkt F leży na przedłużeniu prostej AB za punktem B. Punkt E dzieli ramię CB trapezu na dwie połowy długości 2 cm. Wierzchołki trapezu A i D oraz punkt F tworzą trójkąt A D F.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Odmuqn9EKvl
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Uzasadnij najpierw, że trójkąty i są przystające.
Długość boków i jest taka sama oraz kąty i są wierzchołkowe, zatem mają takie same miary. Korzystając z własności kątów naprzemianległych wiemy, że kąty i mają również takie same miary. Oznacza to, że trójkąty i są przystające. Oznacza to, że pole trapezu jest równe polu trójkąta .
2
Ćwiczenie 14
Uzasadnij, że pole równoległoboku jest czterokrotnie większe od pola trójkąta .
RdPeBUFov4p4e1
Rysunek równoległoboku A B C D, którego przekątne przecinają się w punkcie O.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RCdEYiBH5ATPn
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wykaż, że trójkąty oraz to para trójkątów przystających. Podobnie trójkąty oraz to para trójkątów przystających. Poprowadź również wysokość trójkąta do podstawy .
R1MyBgOrzr9XO
Rysunek równoległoboku A B C D, którego przekątne przecinają się w punkcie O. Dodatkowo zaznaczono na rysunku wysokość trójkąta A B C, która opada na podstawę AC, która jest jednocześnie przekątną czworokąta.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przekątne w równoległoboku przecinają się w połowie swoich długości, a kąty wierzchołkowe między przekątnymi mają takie same miary. Oznacza to, że trójkąty i tak samo jak trójkąty oraz są przystające na mocy cechy bok – kąt – bok. Zauważmy, że odcinek , który jest wysokością trójkąta , jest również wysokością trójkątów i . Odcinki i mają takie same długości, więc trójkąty i mają takie same pola. Korzystając z tego faktu oraz z przystawania trójkątów wiemy, że wszystkie trójkąty mają takie same pola. Oznacza to, że pole trójkąta jest czterokrotnie mniejsze od pola równoległoboku .
R1ZrlCEr8lkuY2
Ćwiczenie 15
Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Jeśli przekątna jednego kwadratu jest równa przekątnej drugiego kwadratu, to kwadraty te są przystające., 2. Każde dwa trójkąty równoboczne są przystające., 3. Pola trójkątów przystających są równe., 4. Przekątne dzielą równoległobok na cztery trójkąty przystające.
Jeśli przekątna jednego kwadratu jest równa przekątnej drugiego kwadratu, to kwadraty te są przystające.
Każde dwa trójkąty równoboczne są przystające.
Pola trójkątów przystających są równe.
Przekątne dzielą równoległobok na cztery trójkąty przystające.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 16
Wykaż, że trapez jest równoramienny.
R15fqJoenLfdw1
Rysunek trapezu A B C D, którego wysokość ma długość 5 cm. Poprowadzone z wierzchołków górnej podstawy wysokości podzieliły dolną podstawę na trzy odcinki. Pierwszy odcinek AE =2 cm, drugi odcinek EF i trzeci odcinek FB =2cm.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RdmuXyjGGPuno
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Uzasadnij najpierw, że trójkąty i są przystające.
Odcinek również jest wysokością tego trapezu, więc ma długość . Oznacza to, że trójkąty i są przystające na mocy cechy bok – kąt – bok. Możemy teraz wykorzystać fakt, że trójkąty są przystające. Skoro są przystające, to odpowiadające sobie boki trójkątów muszą mieć takie same długości. Oznacza to, że boki i mają takie same długości, zatem trapez jest równoramienny.
2
Ćwiczenie 17
Wykaż, że jeśli dwa trójkąty równoboczne mają równe wysokości, to są przystające.
R1DpWdBaoZ3I8
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wykorzystaj odpowiednią własność trójkąta równobocznego.
Każdy trójkąt równoboczny ma wszystkie boki równej długości. Wysokość każdego trójkąta równobocznego zależy od długości jego boku zgodnie ze wzorem . Oznacza to, że jeżeli dwa trójkąty równoboczne mają takie same wysokości, to muszą mieć boki tej samej długości, tym samym są przystające.
2
Ćwiczenie 18
Sprawdź, czy jeśli w równoległoboku dwie wysokości są równe, to jest on rombem.
R2hZa2XQpa1qH
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Narysuj równoległobok i jego dwie wysokości. Uzasadnij, że jeśli te wysokości są równe, to przystające są trójkąty, których bokami są odpowiednie boki rombu i wysokości.
Tak
RWxN5yaitbOQz3
Ćwiczenie 19
Która cecha określa przystawanie trójkątów równobocznych? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Dwa trójkąty równoboczne są przystające, jeżeli ich boki są równe., 2. Dwa trójkąty równoboczne są przystające, jeżeli miary ich kątów są takie same., 3. Dwa trójkąty równoboczne zawsze są przystające., 4. Dwa trójkąty równoboczne nigdy nie są przystające.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RCEIPY33kr0Pd3
Ćwiczenie 20
Jaki warunek muszą spełniać dwa równoległoboki, aby były przystające? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Dwa równoległoboki są przystające, jeżeli ich nierównoległe boki są równe i kąty między nimi zawarte są odpowiednio równe., 2. Dwa równoległoboki są przystające, jeżeli ich równoległe boki są równe., 3. Dwa równoległoboki nigdy nie są przystające., 4. Dwa równoległoboki są przystające, jeżeli mają takie same długości przekątnych.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 21
W jakim przypadku trapezy przedstawione na rysunku będą przystające?
RVOtKbeSzUU8l1
Rysunek trapezu A B C D z poprowadzoną przekątną BD oraz trapezu A prim B prim C prim D prim z poprowadzoną przekątną B prim D prim.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1FX6c5bk4bzW
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Wykorzystaj przystawanie odpowiednich trójkątów.
Trapezy będą przystające, jeżeli odpowiednie trójkąty, na które są podzielone, będą przystające.
R1OsK3KhppckT3
Ćwiczenie 22
Zaznacz wszystkie zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Dwa prostokąty są przystające, gdy ich przekątne są równe., 2. Dwa kwadraty są przystające, gdy ich obwody są równe., 3. Dwa romby są przystające, gdy mają równe boki tej samej długości., 4. Jeśli boki jednego równoległoboku są równe bokom drugiego równoległoboku, to równoległoboki te są przystające.
Dwa prostokąty są przystające, gdy ich przekątne są równe.
Dwa kwadraty są przystające, gdy ich obwody są równe.
Dwa romby są przystające, gdy mają równe boki tej samej długości.
Jeśli boki jednego równoległoboku są równe bokom drugiego równoległoboku, to równoległoboki te są przystające.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.