Choroby zawodowe spowodowane są działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Stałe przebywanie w wymuszonych pozycjach, systematyczne wykonywanie forsownych czynności lub przebywanie w otoczeniu zawierającym czynniki szkodliwe dla zdrowia to przyczyny powstawania chorób zawodowych. Do czynników szkodliwych możemy zaliczyć m.in. hałas, nieodpowiednie oświetlenie, zapylenie, promieniowanie, związki chemiczne, zwiększone obciążenie psychiczne i fizyczne.

Choroby zawodowe pojawiają się po długim czasie przebywania w niesprzyjających warunkach; ich przebieg oraz leczenie są zazwyczaj długotrwałe. Na ogół są to choroby chroniczne lub przewlekłe i często powodują trwałą utratę zdrowia. Mogą dotykać całej populacji w różnym stopniu lub być charakterystyczne głównie dla wybranych grup zawodowych.

Choroby zawodowe w zawodzie lakiernik samochodowy możemy podzielić na dwie grupy:

• schorzenia narządu ruchu,

• nowotwory, przewlekłe uczulenia, zatrucia.

Te dwie grupy chorób zawodowych różnią się od siebie czynnikami je wywołującymi.

W chorobach zawodowych związanych z układem ruchowym czynnikami najczęściej je wywołującymi są:

• nadmierne obciążenie wysiłkiem fizycznym,

• statyczne obciążenie układu ruchu,

• wykonywanie ruchów monotypowych,

• nieprawidłowe podnoszenie ciężarów.

Czynniki te mogą prowadzić do przeciążenia układu mięśniowo‑szkieletowego i dalej – do rozwoju chorób zawodowych układu ruchu oraz chorób obwodowego układu nerwowego. Dzieje się to z powodu stale powstających mikrourazów, które – skumulowane – mogą powodować przekroczenie wytrzymałości określonych tkanek i powstanie zmian chorobowych.

Czynności sprzyjające rozwojowi schorzeń narządu ruchu to przede wszystkim:

• podnoszenie ciężkich przedmiotów, szczególnie w niewłaściwy sposób,

• stosowanie dużych sił,

• praca w nieprawidłowych pozycjach przez wiele godzin,

• długotrwała praca w pozycji stojącej,

• wykonywanie czynności powtarzających się.

W przypadku drugiej grupy chorób zawodowych (nowotwory, przewlekłe uczulenia, zatrucia) czynnikami je wywołującymi są głównie środki chemiczne, na przykład:

• metale ciężkie zawarte w środkach odtłuszczających, środkach czyszczących, farbach, rozpuszczalnikach mogące prowadzić do zatruć;

• tlenki azotu mogące powodować podrażnienie oczu i błon śluzowych, bóle głowy i trudności w oddychaniu;

• środki chemiczne o działaniu drażniącym;

• benzen i jego homologi.

Do powstania chorób zawodowych drugiej grupy mogą również prowadzić spaliny z silników oraz różnego rodzaju pyły.

Do najczęściej występujących chorób zawodowych spowodowanych wyżej wymienionymi czynnikami możemy zaliczyć:

• pylicę płucną spowodowaną pyłami przemysłowymi; objawy tej choroby są różne i zależą od przyczyny jej wystąpienia; mogą ujawnić się dopiero po wielu latach; najczęstszymi objawami są: duszności, kaszel, utrata apetytu i spadek masy ciała, przewlekłe zapalenie oskrzeli, rozedma, osłabienie, dreszcze i gorączka, rzadziej ból w klatce piersiowej,

• przewlekłą obturacyjną chorobę płuc; polega na postępującym i słabo odwracalnym zmniejszaniu się przepływu powietrza przez drogi oddechowe; wynika to z choroby małych dróg oddechowych i destrukcji (rozedmy) miąższu płucnego; w objawach przeważają duszności,

• astmę zawodową; chorobę tę najczęściej powodują substancje chemiczne znajdujące się w lakierach; obok niej często występują również choroby współistniejące, takie jak: zawodowy alergiczny nieżyt nosa, zawodowe alergiczne zapalenie spojówek,

• choroby skóry, do których należą m.in. przewlekłe zapalenia, niegojące się podrażnienia, wypryski, wykwity, przebarwienia.

Sposoby minimalizacji ryzyka wystąpienia chorób zawodowych

1. Stała kontrola stanu zdrowia – zapewnienie opieki zdrowotnej i wykonywanie badań profilaktycznych.

2. Odpowiednia organizacja stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii i $\mathrm{BHP}$: zapewnienie odpowiedniego oświetlenia, środków ochrony indywidualnej i ubrań roboczych, właściwe oznaczenie i zabezpieczenie miejsc niebezpiecznych oraz zapewnienie odpowiedniej ilości wolnej przestrzeni pozwalającej pracownikowi czuć się komfortowo.

3. Wykonywanie czynności zawodowych przez pracownika w sposób bezpieczny, np. podnoszenie ciężarów we właściwy sposób, stosowanie środków ochrony indywidualnej itp.

Więcej informacji na temat chorób zawodowych, zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia itp. zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzenia chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach.

Powrót do spisu treściDhjbnSF7EPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Atlas interaktywny Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej w pracy lakiernika samochodowegoD14ROED4oAtlas interaktywny Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej w pracy lakiernika samochodowego

• Sekwencje filmowe Bezpieczeństwo pracy podczas wykonywania zadań zawodowychDVFWCZohtSekwencje filmowe Bezpieczeństwo pracy podczas wykonywania zadań zawodowych