Okres dojrzewania to proces przejścia od dzieciństwa do dorosłości. Dorastanie może być również postrzegane jako krzyżówka dróg, gdzie budowanie tożsamości, poszukiwanie autonomii i doświadczanie nowości może nieść za sobą ryzyko i straty. Fakt dojrzewania mózgu i  pojawiających się wyzwań społecznych sprawia, że większość zaburzeń psychicznych zaczyna pojawiać się właśnie w okresie dojrzewania. Dotyczy to także depresji. Depresja jest godna uwagi ze względu na jej częstotliwość, nasilenie i ryzyko czynów samobójczych.

Szkoła jest ważnym miejscem, w którym można zauważyć i zapobiegać problemom ze zdrowiem psychicznym. Nauczyciele często podejrzewają, że coś jest nie tak, gdy zachowanie ucznia i wyniki w nauce zmieniają się w czasie. Niestety takie zmiany mogą zostać przypisane innym przyczynom, a cenna okazja do interwencji może zostać utracona.

Depresja w okresie dojrzewania

Siła depresji jest ogromna: dotyka w ciągu życia mniej więcej co czwartą kobietę i co ósmego mężczyznę. Według Światowej Organizacji Zdrowia 6,2% dzieci i młodzieży w wieku od 9 do 17 lat cierpi na depresję, która częściej występuje u dziewcząt.

W porównaniu z wcześniejszym dzieciństwem, nastolatkowie często stają przed większymi wyzwaniami niż wcześniej. Takie wyzwania mogą zwiększać podatność na depresję. Są to: utrata lub odrzucenie przez rodziców, alienacja społeczna, ubóstwo, presja szkolna i wymagania rodzicielskie, obawy związane ze sferą uczuciową, lęk o własną przyszłość, prześladowanie przez grupę i  wyśmiewanie przez rówieśników.

W porównaniu z dorosłością młodzież ma do dyspozycji mniej strategii radzenia sobie z trudnościami. Jest stosunkowo niedoświadczona w radzeniu sobie z takimi stresorami i  może podejmować mniej adaptacyjne strategie reagowania.

Depresja to nie tylko „złe samopoczucie”

Depresja to coś więcej niż tylko chwilowe złe samopoczucie lub smutek z  określonej przyczyny. Jest to schorzenie wymagające profesjonalnej pomocy i można je leczyć. Czasami nie jest łatwo odróżnić odczuwany od czasu do czasu smutek od zaburzeń depresyjnych. Ważnymi cechami wyróżniającymi są cierpienie osobiste i negatywny wpływ na życie społeczne, na kontakty z innymi i na życie zawodowe (naukę), trwający dłużej niż 2 tygodnie. Lekarze i psycholodzy korzystają z listy objawów, aby ocenić, czy pacjent spełnia kryteria diagnostyczne.

Rozpoznawanie depresji

Jeśli występują poniższe elementy, prawdopodobnie niektóre z nich będą objawami depresyjnymi, a dana osoba cierpi na depresję:

• Utrata zainteresowania i przyjemności z wcześniej lubianych i  praktykowanych aktywności, takich jak wyjścia z przyjaciółmi, oglądanie meczu piłki nożnej;

• Narzekanie na chroniczne zmęczenie lub brak witalności;

• Pogorszenie wyników w szkole;

• Problemy ze skupieniem uwagi i koncentracją na nauce;

• Wyrażanie beznadziei, bezradności i ogólnie pesymizmu;

• Utrata apetytu, utrata wagi, bezsenność lub nadmierna senność i brak zainteresowania seksem;

• Eksperymentowanie z narkotykami albo nadużywanie ich częściej niż można oczekiwać;

• Fiksacja na punkcie śmierci, a czasem zachowania autoagresywne.

Objawy te zwykle dotyczą kilku obszarów. Liczba objawów, a także ich nasilenie, mogą się różnić w zależności od osoby i w czasie.

Leczenie depresji

Najważniejszymi metodami leczenia depresji są leki antydepresyjne i  psychoterapia. Istnieją też inne opcje dla określonych rodzajów depresji lub przypadków, które są oporne na zwykłe leczenie, a także dodatkowe opcje z różnych obszarów działań (sport, aktywność twórcza, dieta itp.). Często najlepszym rozwiązaniem będzie połączenie kilku opcji terapii.