Mimo zaleceń najczęściej wykorzystywane obecnie czynniki chłodnicze wciąż należą do grupy wodorofluorowęglowodorów (HFC). Są one fluorowanymi gazami cieplarnianymi (tzw. f‑gazami) i charakteryzują się podwyższonym potencjałem stałego ocieplania klimatu (GWP – Global Warming Potential). Do fluorowanych gazów cieplarnianych zalicza się również perfluorowęglowodory (PFC) i heksafluorek siarki (SF6).

Z powodu negatywnego wpływu na środowisko naturalne wymienionych substancji istnieje ścisły nakaz możliwie najskuteczniejszego ich odzysku z różnego typu urządzeń chłodniczych i przemysłowych oraz prowadzenia gospodarki chłodniczej w tzw. obiegu zamkniętym. Obieg ten przedstawia poniższy schemat.

R66YsSSOTRoji
Rys. 1. Zamknięty cykl życia czynników chłodniczych
Źródło: Prozon. Fundacja ochrony klimatu, Podręcznik postępowania z odzyskanymi czynnikami chłodniczymi, dostępny w internecie: https://ichp.lukasiewicz.gov.pl/wp-content/uploads/2021/09/PODRECZNIK_UAKTUALNIENIE_net.pdf, licencja: CC BY 3.0.

W gospodarce czynnikami chłodniczymi bardzo istotne są trzy procesy: wykonanie próby próżniowej, napełnienie czynnika chłodniczego oraz opróżnianie i odzysk czynnika chłodniczego.

Należy pamiętać, że napełnianie czynnika chłodniczego musi być wykonywane przez osoby przeszkolone, posiadające wiedzę na temat właściwego obsługiwania i manipulowania substancjami chłodniczymi. W przypadku systemów chłodniczych lub klimatyzacyjnych, które wymagają napełnienia czynnika chłodniczego, zazwyczaj konieczne jest skontaktowanie się z wykwalifikowanym technikiem HVAC (ang. Heating, Ventilation, Air Conditioning).

Uwaga! Wszelkie czynności związane z gospodarką czynnikiem chłodniczym należy wykonywać z użyciem środków ochrony osobistej, czyli rękawic, okularów ochronnych oraz ubrania roboczego.

bg‑gray2

Próba próżniowa

Próbę próżniową układu chłodniczego wykonuje się, aby sprawdzić szczelność instalacji oraz usunąć z niej wilgoć. Woda może uszkodzić sprężarkę albo zamarzać w tych miejscach układu, gdzie panuje ujemna temperatura (np. podczas rozprężania). Aby usunąć ją z instalacji, należy wytworzyć podciśnienie o wartości co najmniej -1 bar.

Podczas próby próżniowej należy wykonać kolejno następujące czynności:

  1. Podłączyć zestaw manometrów, manometr próżniowy oraz pompę próżniową.

  2. Otwórzyć zawory zestawu manometrów i manometru próżniowego oraz włączyć pompę próżniową.

  3. Za pomocą pompy próżniowej wytwórzyć i utrzymać próżnię przy wartości ciśnienia na manometrze próżniowym: -1 bar. Po osiągnięciu tych wartości pompa powinna pracować mniej więcej przez godzinę.

  4. Zamknąć zawór manometru próżniowego (zawory manometrów wysokiego i niskiego ciśnienia pozostają otwarte) i zatrzymać pracę pompy.

  5. Pozostawić układ w tym stanie na godzinę, po czym sprawdźić wartość ciśnienia na manometrze próżniowym. Wzrost ciśnienia oznacza obecność wycieku. Należy wykonać niezbędne czynności w celu wykrycia wycieku. następnie usunąć jego źródło i ponownie wytworzyć próżnię w układzie.

  6. Po upewnieniu się, że układ jest szczelny, całkowicie zamknąć zawory manometrów ciśnieniowych i manometru próżniowego. Proces osuszania próżniowego został zakończony. Należy teraz całkowicie zamknąć zawór manometru próżniowego.

RnhumHEEUZsEP
Rys. 2. Wykonanie próby próżniowej
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑gray2

Napełnianie czynnika chłodniczego

Napełnianie to proces dodawania lub uzupełniania czynnika chłodniczego w instalacji chłodniczej lub klimatyzacyjnej.

Pierwszym krokiem podczas napełniania czynników chłodniczych jest określenie rodzaju czynnika chłodniczego, który wykorzystywany jest w danym układzie chłodzenia lub klimatyzacji. Ważne jest, żeby używać odpowiedniego ziębnika, zgodnego z wymaganiami danego systemu. Następnie technik HVAC dokonuje oceny ilości czynnika chłodniczego, która musi zostać umieszczona lub uzupełniona w systemie. W tym celu konieczne jest przeprowadzenie niezbędnych pomiarów oraz obliczeń, a także diagnoza ewentualnych wycieków czynnika z układu chłodzenia.

Jeśli układ chłodniczy jest szczelny, można rozpocząć jego napełnianie. Potrzebne będą do tego: stacja manometrów, pompa próżniowa, zbiornik z czynnikiem chłodniczym, waga chłodnicza.

Podczas napełniania instalacji czynnikiem chłodniczym należy wykonać kolejno następujące czynności:

  1. Zamontować stację manometrów w odpowiednim miejscu układu chłodniczego – wąż czerwony podłączyć po stronie wysokiego ciśnienia, czyli za sprężarką, a wąż niebieski po stronie ssącej sprężarki.

  2. Ustawić zbiornik czynnika chłodniczego na wadze i wyzerować wskaźnik. Połączyć zbiornik ze stacją manometrów żółtym wężem.

  3. Powoli napełniać układ chłodniczy do wymaganej ilości czynnika zgodnie ze wskazaniami wagi oraz instrukcją obsługi.

R1VifPBEmGhn7
Rys. 3. Napełnianie czynnikiem chłodniczym
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑gray2

Opróżnianie i odzysk czynnika chłodniczego

Opróżnianie to proces usuwania czynnika chłodniczego z instalacji chłodniczej lub klimatyzacyjnej, przeprowadzany zazwyczaj przed ich konserwacją, naprawą lub całkowitym demontażem. Warto pamiętać, że nieumiejętne usunięcie czynników chłodniczych może doprowadzić do wycieków i negatywnego wpływu na warstwę ozonową Ziemi.

Opróżnianie czynników chłodniczych należy przeprowadzać zgodnie z przepisami i normami obowiązującymi w danym kraju. Proces ten jest zwykle wykonywany przez wykwalifikowanych techników chłodnictwa, którzy zostali odpowiednio przeszkoleni i uzyskali potwierdzające ten fakt certyfikaty.

Aby prawidłowo przeprowadzić proces opróżnienia instalacji i odzysku czynnika chłodniczego, należy przygotować odpowiedni sprzęt:

  • stację do odzysku wyposażoną w pompę próżniową,

  • dwuzaworową butlę na odzyskany czynnik chłodniczy,

  • węże przyłączeniowe zakończone zaworami kulowymi,

  • stację manometrów.

Proces opróżniania czynnika chłodniczego składa sie z dwóch etapów.

Etap pierwszy. Podłączenie przewodów

Należy wykonać następujące czynności:

  1. Podłączyć węże pomiędzy zaworami jednostki zewnętrznej a manometrami: wąż parowy do manometru niskiego ciśnienia, a wąż cieczowy do manometru wysokiego ciśnienia.

  2. Połączyć manometr z króćcem wlotowym stacji odzysku, umieszczając pomiędzy nimi filtr w kierunku zgodnym z kierunkiem przepływu czynnika.

  3. Połączyć wylot stacji odzysku z butlą. Podłączyć wąż do czerwonego zaworu cieczowego.

Etap drugi. Odzysk czynnika Należy wykonać następujące czynności:

  1. Otworzyć zawór cieczowy w butli (zawór czerwony).

  2. Ustawić stację odzysku w pozycję recover. Następnie otworzyć kolejno zawór wylotowy, zawór wlotowy i zawór cieczowy manometrów – ciecz zostanie usunięta z układu.

  3. Otworzyć zawór gazowy manometrów.

  4. Uruchomić stację odzysku. Nastąpi dalszy odzysk czynnika przy użyciu sprężarki stacji odzysku. Przez kilka, kilkanaście minut będzie można obserwować na manometrach spadający poziom czynnika.

  5. Po osiągnięciu ciśnienia w granicach od 0 do 1 bara należy zakręcić zawory i wyłączyć stację odzysku.

Podczas opróżniania instalacji z czynnika chłodniczego należy przestrzegać ścisłych zasad bezpieczeństwa. Ważne jest również zapewnienie prawidłowego składowania i utylizacji zużytych czynników chłodniczych, zgodnie z obowiązującymi przepisami środowiskowymi.

RUw8NR684AX78
Rys. 4. Opróżnianie czynnika chłodniczego
Źródło: Akademia Finansów i Biznesu Vistula, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wróć do spisu treściDY3x9e8wGWróć do spisu treści

Powrót do filmu instruktażowegoD5GcW0jC8Powrót do filmu instruktażowego

Powrót do materiału głównegoDuBckBpNKPowrót do materiału głównego