Część 2 (PN‑EN 378‑2:2017‑03) normalizuje produkcję oraz projektowanie wszelkich systemów chłodniczych. Określa szczegółowe zastosowanie typu poszczególnych urządzeń wchodzących w skład instalacji chłodniczej, a także procedury badania gotowych już układów oraz ich akceptacji do produkcji przemysłowej.

Część 3 (PN‑EN 378‑3:2017‑03) normalizuje możliwe usytuowanie instalacji chłodniczej oraz definiuje zasady dotyczące bezpieczeństwa osób obsługujących instalację (odnosi się bezpośrednio do ochrony osobistej przed zagrożeniami związanymi z używaniem czynników chłodniczych).

Część 4 (PN‑EN 378‑4+A1:2019‑12) normalizuje zasady obsługi, konserwacji oraz naprawy instalacji chłodniczych. Odnosi się również do samego odzysku czynników chłodniczych oraz określa wymogi bezpieczeństwa i ochrony środowiska, które należy spełnić w trakcie eksploatacji instalacji chłodniczych.

Istnieją dwie konfiguracje instalacji chłodniczej, które mają wydatny wpływ na napełnienie czynnikiem chłodniczym. W instalacjach bezpośrednich parownik, skraplacz czy chłodnice gazu usytuowane są bezpośrednio w stosunku do ogrzewanego lub chłodzonego powietrza czy substancji. W instalacjach pośrednich parownik, skraplacz czy chłodnice gazu chłodzą lub ogrzewają płyn pośredniczący przenoszący ciepło.

Klasyfikacja bezpieczeństwa czynników chłodniczych jest zaadaptowana z ISO 817 i składa się z dwuznakowych oznaczeń kodowych. Znak pierwszy stanowi zawsze litera (A lub B) i wskazuje na toksyczność danego czynnika chłodniczego. Znak drugi stanowi zawsze cyfra (1, 2 lub 3) i wskazuje na stopień palności danego czynnika chłodniczego.

Co istotne, w 2014 r. do normy tej dodano dodatkową klasę palności – czynniki o obniżonej palności, oznaczane kodem 2L.

Czynnik chłodnicze oznaczone cyfrą 1 nie wykazują rozprzestrzeniania się płomienia przy badaniu w powietrzu w temperaturze 60°C i ciśnieniu 101,3 kPa.

Czynnik chłodnicze oznaczone cyfrą 2L (obniżona palność) spełniają zawsze wszystkie te warunki: wykazują rozprzestrzenianie się płomienia podczas badania w temperaturze 60°C i 101,3 kPa; posiadają dolną granicę palności (LFL) > 3,5% objętości; mają ciepło spalania <19 000 kJ/kg; posiadają maksymalną prędkość spalania ≤ 10 cm/s przy badaniu w 23°C i 101,3 kPa.

Czynnik chłodnicze oznaczone cyfrą 2 (łatwopalna) spełniają zawsze wszystkie te warunki: wykazują rozprzestrzenianie się płomienia podczas badania w temperaturze 60°C i 101,3 kPa, posiadają dolną granicę palności (LFL) > 3,5% objętości, mają ciepło spalania <19000 kJ/kg.

Czynnik chłodnicze oznaczone cyfrą 3 (wyższa palność) spełniają zawsze wszystkie te warunki: wykazują rozprzestrzenianie się płomienia podczas badania w temperaturze 60°C i 101,3 kPa, posiadają dolną granicę palności (LFL) ≤3,5% objętości lub mają ciepło spalania wynoszące ≥19000 kJ/kg.

W przypadku toksyczności czynników chłodniczych klasyfikacja uwzględnia tylko możliwość A lub B. Klasa A, czyli niska toksyczność odnosi się do czynników chłodniczych dla których limit ekspozycji wynosi 400 ppm lub więcej. Klasa B, czyli wysoka toksyczność odnosi się do czynników chłodniczych dla których limit ekspozycji wynosi mniej niż 400 ppm.

Należy pamiętać, że dopiero kombinacja toksyczności oraz palności skutkuje powstaniem aż ośmiu oddzielnych klasyfikacji bezpieczeństwa dla pojedynczych związków chłodniczych lub mieszanin czynników chłodniczych, co obrazuje poniższa tabela:

Tab. 4. Kominacja klasyfikacji toksyczności i palności

Wyróżnia się cztery klasy lokalizacji instalacji chłodniczych zgodnie z EN‑378‑1:2016.

• Klasa IV – wszystkie części zawierające czynnik chłodniczy usytuowane są w obudowie wentylowanej.

• Klasa III – wszystkie części zawierające czynnik chłodniczy usytuowane są w maszynowni lub na otwartej przestrzeni.

• Klasa II – wszystkie sprężarki i zbiorniki ciśnieniowe usytuowane są w maszynowni lub na otwartej przestrzeni. Wężownice i rurociągi, w tym zawory, mogą znajdować się w zajmowanej przestrzeni użytkowej.

• Klasa I – instalacja chłodnicza lub części zawierające czynnik chłodniczy usytuowane są w przestrzeni użytkowej.

Wyznaczanie ograniczenia napełnienia czynnikiem chłodniczym danej instalacji chłodniczej

Na podstawie tych czterech kluczowych parametrów, tj. dostępu do pomieszczenia, gdzie zamontowana jest instalacja chłodnicza; rodzaju zamontowanej instalacji chłodniczej; bezpieczeństwa wykorzystywanego w danej instalacji czynnika chłodniczego oraz dokładnej lokalizacja instalacji chłodniczej, można wyznaczyć ograniczenia napełnienia czynnikiem chłodniczym danej instalacji chłodniczej za pomocą metody podanej w EN‑378‑1:2016, w załączniku C.

Metoda ta składa się następujących kroków:

1. wyznaczenie odpowiedniej dla danego systemu chłodniczego kategorii dostępu (a, b lub c) oraz wskazanie lokalizacji instalacji (I, II, III lub IV);

2. wyznaczenie klasy toksyczności czynnika chłodniczego;

3. wyznaczenie ograniczenia napełnienia czynnikiem instalacji chłodniczej na podstawie toksyczności;

4. wyznaczenie klasy palności czynnika chłodniczego stosowanego w instalacji chłodniczej (1, 2L, 2 lub 3);

5. wyznaczenie ograniczenia napełnienia czynnikiem instalacji chłodniczej na podstawie palności;

6. zastosowanie najniższego napełnienia czynnikiem chłodniczym otrzymanym zgodnie z punktami 3 i 6.