Czas nas uczy pogody
Czas życia mija niepostrzeżenie z chwili na chwilę. O jego upływie informuje nas zegar. Takim zegarem jesteśmy też my sami, ale nie odmierza on minut i godzin, lecz dłuższe okresy: dzieciństwo, młodość, dojrzałość i starość. Każdy z nich wyróżnia się w jakiś sposób naszym podejściem do świata. Temat czasu ludzkiego życia stanowi jeden z najważniejszych wątków kultury, zarówno wysokiej, jak i popularnej, np. tekstów piosenek.
Wpisz w poniższe pola skojarzenia związane ze słowami – 'starość' i 'młodość'. Możesz dodać ilustracje nawiązujące do tych wyrazów.
Wpisz skojarzenia związane ze słowami 'starość' i 'młodość'.
Przeczytaj tekst Jacka CyganaJacka Cygana, a następnie wykonaj polecenia.
Czas nas uczy pogodyWidziałem wiatr o siwych włosach,
roznosił spokój wśród pól,
W ciepłe babie lato kości grzał.A innym razem lasy kosił,
Spadał ostrzem z gór.
Młody był, Bogiem był i gnał,
Wolny tak.Wiele dni, wiele lat czas nas uczy pogody,
Zaplącze drogi, pomyli prawdy, nim zboże oddzieli od trawy.
Bronisz się, siejesz wiatr, myślisz – jestem tak młody.
Czas nas uczy pogody, tak od lat, tak od lat.Ilu ludzi czas wyleczył z ran,
Zamienił w spokój burzę krwi?
Może kiedyś nam, pod jesień tak,
Też czoła wypogodzi i wygładzi brwi?Widziałem dni w muzeach sennych,
O wnętrzach zimnych jak mrok.
Starsi ludzie w rogach wielkich sal.Księgi pełne myśli pełne
Pokrył gruby kurz.
Herbaty smak, kapci miękkich szum,
Spokój serc.Wiele dni, wiele lat czas nas uczy pogody,
Zaplącze drogi, pomyli prawdy, nim zboże oddzieli od trawy.
Bronisz się, siejesz wiatr, myślisz – jestem tak młody.
Czas nas uczy pogody, tak od lat, tak od lat.
Określ, kim jest podmiot liryczny i adresat liryczny wiersza Jacka Cygana. Poprzyj swoją odpowiedź przykładami z tekstu.
Określ główną myśl utworu Jacka Cygana. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Odszukaj i wypisz fragmenty wiersza, które odnoszą się do młodości i do starości.
Omów zalety obu etapów życia człowieka wskazane w utworze Czas nas uczy pogody. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa z wiersza – 'Bronisz się, siejesz wiatr'.
Podaj, jakie wiatry przywołane zostały w pierwszej zwrotce wiersza. Wyjaśnij, co one uosabiają.
Wyjaśnij jaką rolę przypisuje czasowi podmiot liryczny. Wynotuj jego działania.
Wyjaśnij dwuznaczność słowa 'pogoda' w tytule utworu. Zapisz swoją odpowiedź.
Zapoznaj się z cyklem obrazów Podróż życia, przedstawiającym różne okresy życia człowieka, autorstwa amerykańskiego malarza Thomasa Cole'aThomasa Cole'a (1801–1848). Wskaż te spośród nich, które mogłyby stanowić ilustrację do wiersza Jacka Cygana. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Zapoznaj się z opisami cyklu obrazów Podróż życia, przedstawiającymi różne okresy życia człowieka, autorstwa amerykańskiego malarza Thomasa Cole'aThomasa Cole'a (1801–1848). Wskaż te spośród nich, które mogłyby stanowić ilustrację do wiersza Jacka Cygana. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Odszukaj w internecie i zapoznaj się z wersją śpiewaną utworu Jacka Cygana
w wykonaniu Grażyny Łobaszewskiej z muzyką Krzesimira Dębskiego. Odpowiedz na poniższe pytania.
Czy interpretacja wokalna Grażyny Łobaszewskiej ułatwia zrozumienie słów Jacka Cygana?
Czy akompaniament muzyczny ma wpływ na nastrój utworu?
Napisz, czy utwór Czas nas uczy pogody mówi o wspólnym doświadczeniu ludzi, czy też odnosi się do indywidualnego człowieka.
Sprawdź w słowniku języka polskiego znaczenie związku wyrazowego 'matuzalowy wiek'. Następnie ułóż z nim zdanie.
Korzystając ze słownika języka polskiego, wyjaśnij znaczenie słowa adolescencja. Ułóż zdanie z tym wyrazem.
Opisz, jak wyobrażasz sobie swoją starość. Określ, jak może zmienić się twój wygląd, a jak cechy charakteru.