Czwarta władza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna pojęcie czwartej władzy.

Uczeń zna podstawowe gatunki dziennikarskie i ich podstawowe cechy.

b) Umiejętności

Uczeń definiuje pojęcie czwartej władzy, podaje przykłady na znaczenie roli odgrywanej przez media.

Uczeń przedstawia własne pomysły na ukazanie pewnych zagadnień związanych z życiem szkolnym.

Uczeń analizuje tekst W. Staszewskiego.

Uczeń pisze komentarz do fragmentów wycinków prasowych związanych z problemami szkoły.

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem

Rozmowa

Praca indywidualna, grupowa i zbiorowa

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik, kartki papieru, gazety przyniesione przez uczniów

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło: czwarta władza. Prosi uczniów o podanie definicji tego pojęcia. Kiedy uczniowie wskazują na media, wyjaśniają, na czym ich władza może polegać, w jakich konkretnych sytuacjach się przejawia.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie zastanawiają się, czy rolę czwartej władzy mogą też odgrywać gazetki szkolne, uzasadniają swoje zdanie, podając różne przykłady sytuacji.

Uczniowie wymieniają znane im gatunki dziennikarskie, nauczyciel uzupełnia te wiadomości i zapisuje gatunki na tablicy: wywiad, komentarz, krótka informacja, sylwetka, recenzja, polemika, reportaż. Uczniowie z pomocą nauczyciela krótko definiują te gatunki, wymieniając najważniejsze cechy.

Uczniowie pracują w grupach. Każda grupa zastanawia się nad ważnym zagadnieniem z życia szkoły, które chciałaby poruszyć, aby je zmienić. Grupa powinna zastanowić się nad formą ujęcia owego zagadnienia, językiem, listą rozmówców, również nad przedstawieniem graficznym tekstu, doborem fotografii, ilustracjami.

Grupy prezentują swoje pomysły. Reszta klasy ocenia, czy takie ujęcie tematu byłoby skuteczne, uzupełniają swoje pomysły.

Uczniowie czytają w podręczniku tekst Wojciecha Staszewskiego „Czwarta władza w szkole” i odpowiadają, czy według autora gazetka szkolna może pełnić funkcję czwartej władzy. Uczniowie odpowiadają na pytania do tekstu:

1. Jakie cele przyświecają pisaniu szkolnej gazetki?

2. Czy utrzymane gazetki jest łatwe? Na jakie problemy napotykają szkolne redakcje?

3. Jakie funkcje spełniają szkolne gazetki?

4. Na jakie absurdy szkoły zwracają uwagę redaktorzy?

Uczniowie pracują indywidualnie; ponownie czytają wycinki szkolnych gazetek umieszczone w tekście i opisują poruszone w nich problemy szkolne. Oceniają też, czy takie ujęcie tematu jest ich zdaniem skuteczne, proponują własne ujęcie danego zagadnienia. Uczniowie wybierają sobie jeden z wyróżnionych fragmentów i piszą do niego komentarz.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie pracują w tych samych grupach, w których proponowali własne zagadnienia do gazetki. Przygotowują projekt czterostronicowej gazetki szkolnej, tygodnika, w którym znajdzie się miejsce na problemowe zjawiska związane ze szkołą, ale również wydarzenia kulturalne, sportowe, humor, konkursy, zapowiedzi. Uczniowie rozrysowują na kartkach szkic swoich gazet. Uczniowie uzgadniają miedzy sobą, kto będzie odpowiadał za dany tekst, gdzie go umieszczą, jaki tytuł nadadzą swojej gazecie. Nauczyciel może zaproponować, aby podzielili między siebie role: redaktora naczelnego, dziennikarzy, fotoreporterów, grafików, korektorów.

Uczniowie przedstawiają swoje projekty. Dyskutują z pozostałymi uczniami i z nauczycielem, aby przekonać do słuszności swojego pomysłu.

5. Bibliografia

M. Nagajowa, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy pierwszej gimnazjum, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.

6. Załączniki
brak

a) Karta pracy ucznia
brak

b) Zadanie domowe

Uczniowie wykonują numer gazetki w grupach według planu przedstawionego na lekcji.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Uczniowie mogą przynieś na lekcję egzemplarze wybranych gazet, aby łatwiej było im opowiadać o różnych gatunkach dziennikarskich i szukać inspiracji do własnych pomysłów.