E-materiały do kształcenia zawodowego

Montaż systemów sygnalizacji przejazdowych kolejowo‑drogowych

Montaż i eksploatacja urządzeń i systemów sterowania ruchem kolejowym — Technik automatyk sterowania ruchem kolejowym

bg‑green

Czytanie schematów i dokumentacji urządzeń SRK na przykładzie urządzeń SSP

SCHEMAT INTERAKTYWNY

1

Spis treści

2
R10g6cdYJLEn1
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Schemat blokowy urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdowej SSP

Rwio47tW3jZAE
Schemat blokowy urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdowej
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przestawia schemat blokowy urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdowej. Na ilustracji znajduje się 8 punktów interaktywnych, po kliknięciu, w które pojawia się ramka z tekstem.

Ilustracja przedstawia schematyczną drogę dwujezdniową, która przecina się pod kątem z pojedynczym torem. Po obu stronach toru przy drodze znajdują się symbole sygnalizatorów jeden oznaczony jest jako a drugi . Oznaczenia te są ze sobą połączone. Od symboli tych do środka drogi biegną trójkątne elementy podpisane odpowiednio jako oraz . Po lewej stronie drogi znajduje się oznaczenie , z którego biegnie strzałka do punktu , po prawej stronie drogi znajdują się punkty , z których również biegną strzałki do punktu . Z punktu znajdującego się po lewej stronie drogi nad torem biegnie linia na której znajduje się dwustronny grot, który jest podpisany do punktu zdalnej kontroli.

  1. Punkt pierwszy znajduje się przy oznaczeniu , są to urządzenia sterujące.

  2. Drugi punkt znajduje się przy punkcie , z którego biegnie strzałka do punktu – są to urządzenia włączające.

  3. Kolejny punkt znajduje się przy punkcie , z którego biegnie strzałka do punktu - są to urządzenia włączające.

  4. Czwarty punkt znajduje się przy punkcie , z którego biegnie strzałka do punktu – są to urządzenia wyłączające.

  5. Punkt piąty znajduje się przy symbolu sygnalizatora podpisanego jako . Jest to sygnalizator drogowy.

  6. Punkt szósty znajduje się przy sygnalizatorze drogowym znajdującym się po drugiej stronie przejazdu kolejowego przy przeciwnym pasie. Jest to sygnalizator drogowy podpisany jako .

  7. Punkt siódmy znajduje się przy zaporze , czyli zaporze zamykającej prawą połowę jezdni.

  8. Punkt ósmy znajduje się przy zaporze , czyli zaporze zamykającej prawą połowę jezdni.

Urządzenia Samoczynnej Sygnalizacji Przejazdowej, w skrócie SSP, pełnią istotną rolę w zabezpieczaniu ruchu na skrzyżowaniach dróg kołowych z liniami kolejowymi. Aktywowane przez czujniki torowe, reagujące na zbliżające się pociągi, SSP operują w strefach oddziaływania układów rozpoznających ruch taboru i kierunek jazdy, a także wykorzystują obwody torowe. Dodatkowo, istnieje opcja ręcznego sterowania tymi urządzeniami.

W skład zabezpieczenia ruchu na przejazdach wchodzą sygnalizatory drogowe świetlne uzupełnione ewentualnie sygnałem akustycznym oraz jedną lub dwoma parami półrogatek, dostosowanych do lokalnych warunków i wymogów ilości ruchu oraz maksymalnej prędkości pociągów. Funkcja ta obejmuje aktywację urządzeń ostrzegawczych na przejeździe co najmniej 30 sekund przed wjazdem czoła pociągu, a ich wyłączenie około 5 sekund po przejechaniu ostatniej osi.

Istnieje także możliwość integracji urządzeń SSP z innymi systemami, takimi jak samoczynna blokada liniowa czy odcinki torowe na stacji. Zapewnienie bezpieczeństwa systemu oparte jest na dwóch niezależnie pracujących układach (a i b), kontrolujących równoczesne i poprawne działanie. W celu skrócenia czasu ostrzegania użytkowników drogi przed nadjeżdżającym pociągiem, stosuje się układy rozpoznawania prędkości.

W przypadku przejazdów na liniach o prędkościach przekraczających 140 kmh, SSP jest odpowiedzialne za zamykanie całej szerokości drogi. Układy włączające W1 i W3, zainstalowane w odpowiedniej odległości od przejazdu, reagują na zbliżający się pociąg, co inicjuje ostrzeganie na sygnalizatorze i opcjonalne zamknięcie zapór. Zakończenie ostrzegania i otwarcie zapór następuje po zakończeniu oddziaływania pociągu na układ wyłączający W2 z dodatkowym opóźnieniem wynoszącym 5 sekund.

Całość systemu nadzoruje powtarzacz umieszczony w nastawni lub posterunku dróżnika, a dodatkowo, informacje o stanie urządzeń są przekazywane maszyniście za pomocą tarcz ostrzegawczych przejazdowych. W skład SSP wchodzą różne urządzenia, takie jak czujniki torowe, sygnalizatory drogowe, półrogatki, rogatki, dzwony, tarcze ostrzegawcze, powtarzacze oraz urządzenia sterujące i zasilające.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3
RJv9RaeoXCtuY
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Przekaźnikowo - elektroniczne urządzenia SSP

R8l5zm0sH22Ce
Schemat blokowy systemu SPA‑1
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia schemat blokowy systemu . Na ilustracji znajdują się dwa punkty interaktywne, po kliknięciu w które pojawia się ramka z tekstem. Na środku schematu znajduje się prostokąt z napisem szafa sterująco- zasilająca. Wokół niej rozmieszczone są elementy, które są z nią połączone strzałkami.

  1. Pierwszy punkt interaktywny znajduje się obok symbolu w kształcie trójkąta ustawionego na jednym z wierzchołków. Treść tego punktu brzmi: Czujnik.

  2. Drugi punkt znajduje się obok symbolu o kształcie dwóch okręgów z zaznaczoną poziomą średnicą stycznych, znajdujących się na końcu pionowego odcinka. Treść tego punktu to: Sygnalizator.

Na środku schematu znajduje się szafa sterująco zasilająca. W lewym górnym rogu znajduje się urządzenie kontroli zdalnej od niego biegnie dwustronna strzałka. W prawym górnym rogu znajduje się zasilanie od niego biegnie strzałka w stronę szafy sterująco zasilającej. Pod szafą na poziomej linii umieszczone zostały trzy czujniki, odpowiednio od lewej strony znajduje się czujnik a, następnie pod szafą czujnik b i z prawej strony czujnik c. Są one połączone z szafą dwustronnymi strzałkami. Linia, na której znajdują się czujniki jest na środku przecięta dwoma prostopadłymi odcinkami. Po lewej stronie szafy znajduje się sygnalizator , połączony z nią podwójną strzałką Pod szafą, za linią, na której znajdują się czujniki umieszczono sygnalizator .

W urządzeniach przekaźnikowo‑elektronicznych, zastosowano różnorodne elementy elektroniczne, stopniowo zastępując tradycyjne przekaźniki. Jednym z pionierskich systemów opracowanych w 1981 roku jest SPA‑1, który wykorzystuje cztery kluczowe zestawy: sterujący, kontrolno‑wykonawczy, zasilający oraz bezpiecznikowy.

System SPA‑1 bazuje na działaniu czujników magnetycznych (później zastąpionych przez czujniki CTI), które inicjują sygnalizację. Dodatkowo, wykorzystane zostały obwody EON, służące do monitorowania zajętości toru w obszarze przejazdu. System umożliwia również sterowanie sygnalizacją poprzez kontrolowanie zajętości odstępów blokowych (SBL). Każda komora dwukomorowego sygnalizatora drogowego jest sterowana innym kanałem, a sygnały są synchronizowane i wyświetlane naprzemiennie.

Ewolucją SPA‑1 są systemy SPA‑2 i SPA‑1B, które wprowadzają większą liczbę elementów elektronicznych. Te nowoczesne systemy umożliwiają współpracę z różnymi rodzajami czujników torowych, wprowadzają układy detekcji kierunku i prędkości, oraz oferują bardziej zaawansowane funkcje. Dzięki temu są bardziej elastyczne i dostosowane do współczesnych potrzeb zarządzania ruchem kolejowym, zapewniając precyzyjną kontrolę i bezpieczeństwo na skrzyżowaniach dróg kołowych z liniami kolejowymi.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4
RctpGhwCE0PPl
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Komputerowe urządzenia SSP

RppuGFyYR0Sxi
Schemat blokowy systemu SPA‑4
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia schemat blokowy systemu . Na ilustracji znajdują się trzy punkty interaktywne, po kliknięciu w które pojawia się ramka z tekstem. Głównym elementem schematu jest szafa sterująco- zasilająca. Wokół niej rozmieszczone są elementy, które są z nią połączone strzałkami.

  1. Pierwszy punkt interaktywny znajduje się obok symbolu o kształcie czterech okręgów ułożonych w literę el oraz przystającego do nich odcinka. Treść tego punktu brzmi: Tarcza Ostrzegawcza Przejazdowa.

  2. Punkt drugi znajduje się obok symbolu o kształcie dwóch okręgów z zaznaczoną poziomą średnicą stycznych, znajdujących się na końcu pionowego odcinka. Treść tego punktu to. Sygnalizator.

  3. Punkt trzeci umieszczano obok symbolu składającego się z prostokąta przylegającego do odcinka. Treść tego punktu to rogatka.

Na górze schematu znajduje się szafa sterująco zasilająca. W lewym górnym rogu znajduje się urządzenie zdalnej kontroli , w prawym górnym rogu znajdują się inne zestawy . Elementy te są połączone ze sobą oraz z szafą zasilająco sterującą przy użyciu strzałek skierowanych do tych elementów. Z prawej strony znajduje się zasilanie połączone z szafą dwustronną strzałką. Pod szafą zasilającą znajduje się sieć połączeń sięgających do tarcz ostrzegawczych przejazdowych, rogatek, sygnalizatorów oraz czujników. Czujniki ustawione są wzdłuż dwóch poziomych linii, po trzy czujniki przy każdej z linii. Obie linie przecięte są dwoma prostopadłymi do nich odcinkami.

Jeden z pionierskich komputerowych systemów SSP to SPA‑2B, działający w sposób zbliżony do hybrydowych systemów SPA, lecz sterowany za pomocą sterowników PLC (Programmable Logic Controller). Innym popularnym rozwiązaniem jest system SPA‑4, zdolny do współpracy z tarczami ostrzegawczymi przejazdowymi. SPA‑4 może korzystać z czujników typu CTI lub EOC (działających na zasadzie podobnej do EON). Za funkcje sterujące odpowiadają sterowniki PLC, takie jak Minicontrol.

Proces działania systemu SPA‑4 jest precyzyjny i obejmuje szereg kroków. Wjazd na skrajny czujnik inicjuje włączenie ostrzegania. Po 3 sekundach odpowiedni sygnał jest wyświetlany na tarczach ostrzegawczych przejazdowych, a po 8 sekundach rozpoczyna się opuszczanie drągów rogatek, napędzanych napędami typu EEG‑1. Sygnały na tarczach ostrzegawczych świecą się do czasu wjazdu pociągu na środkowy czujnik. Wtedy również następuje wyłączenie sygnalizacji akustycznej. Po 4.5 sekundach od zjechania pociągu ze środkowego czujnika rozpoczyna się otwieranie rogatek, a po zakończeniu tego procesu wyłączana jest sygnalizacja świetlna.

W przypadku współpracy z czujnikami EOC, zasada działania systemu opiera się na zliczaniu pociągów wjeżdżających w poszczególne strefy między czujnikami. Kontrola działania urządzeń obejmuje również monitoring oprogramowania - funkcje sterujące są realizowane przez dwa różne programy, których wyniki są porównywane. Dodatkowo, kontrolowane są parametry takie jak czas wykonania programów, wskaźnik stosu, komunikacja między sterownikami, itp. Ten zaawansowany system zapewnia nie tylko skuteczne zabezpieczenie przejazdów, ale także pełną kontrolę nad ich działaniem i monitorowanie ich stanu.

ROgkOAp77YsZL
Przejazd kolejowy w Warszawie w dzielnicy Rembertów na ul. Cyrulików. Przejazd wyposażony jest w SSP typu SPA‑4 produkcji Adtranz Zwus Sp. z o.o.
Źródło: Igor Donoch, dostępny w internecie: bazakolejowa.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1PeQxQAMjmgA
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

System RASP‑4 stanowi przykład kolejnego komputerowego systemu SSP stosowanego na Polskich Kolejach Państwowych (PKP). Układy sterujące tego systemu znajdują się w kontenerze głównym KG oraz dwóch szafach umieszczonych przy skrajnych czujnikach - SA1 i SA2. Logikę systemu obsługują sterowniki PLC typu 90‑30 firmy GE Fanuc, a jako bloki wejścia/wyjścia wykorzystano moduły GENIUS, które są połączone magistralami, przez które przesyłane są informacje w formie telegramów.

Moduły umieszczone w szafach SA1 i SA2 odbierają sygnały ze skrajnych czujników torowych oraz sterują tarczami ostrzegawczymi przejazdowymi. Sterowniki w kontenerze głównym obsługują urządzenia przejazdowe, takie jak rogatek typu RHR‑95 i sygnalizatory drogowe SD‑K2, jednocześnie komunikując się z komputerem układowym. Działanie systemu RASP‑4 opiera się na czujnikach torowych EOC. Natomiast rozwinięcie tego systemu - RASP‑4F - wykorzystuje liczniki osi współpracujące z czujnikami RSR‑180.

System RASP‑4 jest zaprojektowany do efektywnego zabezpieczania przejazdów kolejowych, a jego działanie opiera się na precyzyjnej kontroli ruchu kolejowego. Zastosowanie sterowników PLC oraz zaawansowanych modułów wejścia/wyjścia pozwala na skuteczne monitorowanie i sterowanie różnymi elementami przejazdów, co przyczynia się do zapewnienia bezpieczeństwa na skrzyżowaniach dróg kołowych z liniami kolejowymi.

R4nlmxQUtWkE5
Komputer uzk (urządzenie zdalnej kontroli) systemu RASP
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RWZoXCY6P1DUO
Schemat połączeń urządzeń SSP
Schemat blokowy systemu RASP‑4F
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia schemat blokowy systemu RASP‑4F. Na ilustracji znajdują się trzy punkty interaktywne, po kliknięciu w które pojawia się ramka z tekstem.

  1. Punkt pierwszy umieszczano obok symbolu składającego się z prostokąta przylegającego do odcinka. Treść tego punktu to rogatka.

  2. Punkt drugi znajduje się obok symbolu o kształcie dwóch okręgów z zaznaczoną poziomą średnicą stycznych, znajdujących się na końcu pionowego odcinka. Treść tego punktu to. Sygnalizator.

  3. Trzeci punkt interaktywny znajduje się obok symbolu o kształcie czterech okręgów ułożonych w literę el oraz przystającego do nich odcinka. Treść tego punktu brzmi: Tarcza Ostrzegawcza Przejazdowa. Po lewej stronie schematu znajduje się urządzenie zdalnej kontroli . Nad nim znajdują się połączone z nim oraz z kontenerem głównym inne zestawy . Pod urządzeniem zdalnej kontroli znajduje się zasilanie. Obok Znajduje się kontener główny. Nad kontenerem znajduje się szafa dwa, która jest połączona z częścią schematu składającą się z dwóch tarcz ostrzegawczych przejazdowych oraz dwóch czujników. Po prawej stronie kontenera głównego znajduje się część schematu składająca się z dwóch rogatek i dwóch sygnalizatorów. Pod kontenerem głównym znajduje się szafa jeden. Do niej dołączona jest część schematu składająca się z dwóch tarcz ostrzegawczych przejazdowych. Wszystkie elementy na schemacie są połączone ze sobą przy użyciu strzałek.

Rjrhqoa476xup
Kontener z aparaturą
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5
R17G90ERrdwex
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Przykładowe symbole występujące w schematach i dokumentacjach

RWYMpqiFeVEvV
Symbole przedstawiające tory oraz rozjazdy, wykolejnice i skrzyżowania torów
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja przedstawia tabelę zawierającą Symbole przedstawiające tory oraz rozjazdy, wykolejnice i skrzyżowania torów. Tabela składa się z dwóch kolumn. W pierwszej kolumnie pokazany został symbol, a w drugiej odpowiadający mu opis.

W pierwszej części tabeli pokazane zostały tory.
Symbol. Gruba linia. Opis. Tor główny zasadniczy.
Symbol linia średniej grubości. Opis. Tor główny dodatkowy.
Symbol. Cienka linia. Opis. Tor boczny.
Symbol. Linia z literą Z z grotem w prawo na górnej półce litery. Opis. Tor zelektryfikowany.
Symbol. Linia z grotem skierowanym w  prawo. Opis. Tor, po którym przewidziana jest jazda wszystkich rodzajów.
Symbol. Linia z dwoma grotami skierowanymi w prawo. Opis. Tor, po którym przewidziana jest jazda wyłącznie pociągów towarowych.
Linia z kołem oraz grotem skierowanym w prawo. Opis. Tor po którym przewidziana jest jazda wyłącznie w celach związanych z obsługą pociągów podmiejskich.
Symbol. Linia z trzema grotami skierowanymi w prawo. Opis. Tor, po którym przewidziana jest jazda wyłącznie w celach związanych z obsługą pociągów przebiegi komunikacyjne .
Symbol. Linia z pionową kreską oraz grotem skierowanym w prawo. Opis. Tor, po którym przewidziana jest jazda wyłącznie lokomotyw.
Symbol. Linia z pustym grotem strzałki skierowanym w prawo. Opis. Tor, po którym przewidziana jest jazda pociągów ze szlaku lub na szlak w kierunku przeciwnym do zasadniczego.

W drugiej części przedstawione zostały rozjazdy, wykolejnice i skrzyżowania torów.
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, na końcu której jest trójkąt prostokątny. Opis. Rozjazd zwyczajny lewy, położenie zasadnicze zwrotnicy na wprost.
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, za linią do półprostej przylega trójkąt. Opis. Rozjazd zwyczajny lewy, położenie zasadnicze zwrotnicy w bok.
Symbol. Linia pozioma przecięta odcinkiem pod kątem ostrym. Na obu końcach odcinka znajdują się trójkąty, z trójkąta nad torem wychodzi odcinek równoległy do toru. Opis. Rozjazd krzyżowy pojedynczy.
Symbol. Linia pozioma przecięta odcinkiem pod kątem ostrym. Na obu końcach odcinka znajdują się trójkąty, z każdego z trójkątów wychodzi odcinek równoległy do toru. Opis. Rozjazd krzyżowy podwójny.
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, do której przylega trójkąt prostokątny. Za trójkątem linia połączona jest odcinkiem pionowym z linią toru. Opis. Ukres rozjazdu.
Symbol. Dwie linie przecinające się pod kątem ostrym. W kątach ostrych po trzy pionowe odcinki łączące ramiona kątów. Opis. Skrzyżowanie torów.
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, na końcu której jest trójkąt prostokątny w pionowe pasy. Opis. Rozjazd zwyczajny lewy, zwrotnica nieuzależniona od przebiegu.
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, na końcu której jest trójkąt pusty w środku. Opis. Rozjazd zwyczajny lewy, zwrotnica unieruchomiona.
Symobl. Linia pozioma przecięta odcinkiem pod kątem ostrym. Na obu końcach odcinka znajdują się trójkąty, z trójkąta nad torem wychodzi odcinek równoległy do toru, dodatkowo trójkąt ten jest pomalowany w pasy. Opis. Rozjazd krzyżowy podwójny, zwrotnica po lewej uzależniona, zwrotnica po prawej nieuzależniona w przebiegu.
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, na końcu której jest trójkąt pusty w środku. Pod odcinkiem zaznaczającym początek półprostej widnieje okrąg. Opis. Zwrotnica z napędem zwrotnicowym. .
Symbol. Półprosta, zamknięta z prawej strony, na której znajduje się pionowy odcinek, od którego odchodzi linia, na końcu której jest trójkąt pusty w środku. Pod odcinkiem zaznaczającym początek półprostej widnieje okrąg zaznaczoną z pionową średnicą. Opis. Zwrotnica z napędem zwrotnicowym z kontrolą położenia iglic.

RK1pDpZ8ctkND
Symbole przedstawiające obwody torowe, czujniki, urządzenia oddziaływania oraz sygnalizatory świetlne
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja przedstawia kontynuację tabeli zawierającej Symbole przedstawiające tory oraz rozjazdy, wykolejnice i skrzyżowania torów. Tabela składa się z dwóch kolumn. W pierwszej kolumnie pokazany został symbol, a w drugiej odpowiadający mu opis.

W pierwszej części umieszczone zostały obwody torowe, czujniki, urządzenia oddziaływania.
Symbol. Pozioma linia, pod nią trójkąt pusty w środku z wierzchołkiem skierowanym w dół. Po obu stronach oznaczenia o kształcie odwróconego el. Opis. Szyna izolowana z przyciskiem szynowym.
Symbol. . Pozioma linia, pod nią trójkąt z wierzchołkiem skierowanym do góry. Po obu stronach pionowe odcinki. Opis. Elektryczny obwód nakładowy .
Symbol. Linia pionowym odcinkiem zakończonym poziomymi odcinkami skierowanymi w lewo. Opis. Złącze izolowane, odcinek po lewej izolowany, odcinek po prawej izolowany.
Symbol. Linia z odcinkiem pionowym na końcu którego znajdują się odcinki równoległe do toru. Opis. Złącze izolowane na styku dwóch odcinków izolowanych.
Symbol. Linia pionowym odcinkiem zakończonym poziomymi odcinkami skierowanymi w lewo, po obu stronach odcinka na linii znajdują się kwadraty. Opis. Złącze izolowane na styku dwóch odcinków izolowanych. Z dławikami torowymi.
Symbol. Pozioma linia, pod nią trójkąt z wierzchołkiem skierowanym w dół. Opis. Czujnik magnetyczny pojedynczy.
Symbol. Pozioma linia, pod nią trójkąt pusty w środku z wierzchołkiem skierowanym w dół. Wewnątrz trójkąta zaznaczona jego wysokość. Opis. Czujnik magnetyczny podwójny.
Symbol. Pozioma linia, pod nią trójkąt pusty w środku z wierzchołkiem skierowanym w dół. Wewnątrz trójkąta znajduje się koło. Opis. Czujnik elektryczny, częstotliwościowy.
Symbol. Pozioma linia pod nią dwa koła połączone linią równoległą do toru. Opis. Czujnik licznika osi.

W drugiej części pokazano sygnalizatory świetlne.
Symbol. Okręgi kolejno, z zaznaczoną poziomą średnicą, pionową średnicą, ukośną średnicą, pusty z dwoma ukośnymi przecinającymi się średnicami. Opis. Komora świetlna sygnalizatora: czerwona, zielona, pomarańczowa, biała, niebieska rysowana w układzie względem podstawy sygnalizatora.
Symbol. Okrąg, Okrąg z czterema odcinkami na krawędzi, okrąg z dwoma odcinkami na krawędzi, koło w ukośne pasy. Opis. Komora świetlna z możliwością świecenia światłem: stałym, pulsującym, stałym lub pulsującymi oraz komora nieczynna.
Symbol. Półprosta a na jej końcu kolejno okrąg z dwoma odcinkami na krawędzi, okrąg z pionowym pasem w środku, okrąg z poziomą średnicą. Opis. Semafor świetlny trzykomorowy na maszcie prostym, bez sygnalizacji dla manewrów, w stanie zasadniczym świeci komora światła czerwonego.
Symbol. Łamana zapoczątkowana pionowym odcinkiem. Na pierwszej części łamanej ukośny odcinek. Na końcu łamanej okrąg z dwoma odcinkami na krawędzi, okrąg ukośna średnicą, okrąg z pionowym pasem, okrąg z poziomą średnicą. Opis. Semafor świetlny czterokomorowy na maszcie z wysięgnikiem, ze wskaźnikiem W24 z sygnalizacją dla manewrów.
Symbol. Półprosta ograniczona z lewej strony, linia przecięta ukośnym odcinkiem, dalej znajduje się prostokąt z dwoma odcinkami wewnątrz, następnie pięć okręgów, kolejno, z dwoma odcinkami na krawędzi, z ukośną średnicą, z pionowym pasem, z ukośną średnicą i z poziomą średnicą. Opis. Semafor świetlny pięciokomorowy z pasem świetlnym zielonym i pomarańczowym oraz wskaźnikiem W24.
Symbol. Półprosta zamknięta z lewej strony, dalej prostokąt z liczbą pięć, dalej cztery okręgi: kolejno, z dwoma odcinkami na krawędzi, z ukośną średnicą, z pionowym pasem i z poziomą średnicą. Opis. Semafor świetlny czterokomorowy z wskaźnikiem W21 z cyfrą 5.
Symbol. Półprosta zamknięta z lewej strony na niej dwa okręgi z ukośną średnicą i pozioma średnicą. Opis. Tarcza ostrzegawcza świetlna.
Symbol. Półprosta zamknięta z lewej strony na niej trzy okręgi pierwszy z pogrubioną linią drugi z poziomą średnicą i ukośną średnicą. Opis. Sygnalizator powtarzający.
Symbol. Dwa okręgi, jeden pusty, drugi z dwoma przecinającymi się średnicami. Do pierwszego okręgu przylega pionowy odcinek. Opis. Tarcza manewrowa świetlna karzełkowa.
Symbol. Półprosta zamknięta z lewej strony z okręgiem na końcu wewnątrz którego znajdują się trzy okręgi. Opis. Tarcza rozrządowa świetlna.
Symbol. Półprosta zamknięta z lewej strony, na jej końcu okrąg z ukośną średnicą, od półprostej odchodzi do góry łamana na której końcu znajdują się trzy okręgi, pierwszy z ukośną średnicą, dwa następne puste. Opis. Tarcza ostrzegawcza przejazdowa.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6
R13YB8YfTrClc
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Liczniki osi

Liczniki osi są urządzeniami stosowanymi w kolejnictwie do monitorowania liczby osi przejeżdżających przez określony punkt na torach kolejowych. Mają one różne zastosowania, w tym kontrolę ruchu kolejowego, analizę obciążenia torów, utrzymanie infrastruktury oraz zbieranie danych statystycznych. Oto kilka głównych zastosowań liczników osi w kolejnictwie:

  • bezpieczeństwo ruchu kolejowego,

  • monitorowanie nacisku na tory,

  • analiza obciążenia struktury toru,

  • zbieranie danych statystycznych,

  • monitorowanie zużycia torów,

  • kontrola opłat za korzystanie z torów.

Liczniki osi różnią się w zależności od technologii, ale zazwyczaj działają na zasadzie rejestrowania zmian ciśnienia, wibracji lub pola magnetycznego wywołanych przejazdem osi pojazdu kolejowego. Te urządzenia są ważnym elementem infrastruktury kolejowej, wspierając bezpieczeństwo ruchu, utrzymanie torów i zarządzanie siecią kolejową.

RnqWX4UUta0hw
Schemat przedstawiający przykładową konfigurację systemu licznika osi ACS2000
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ilustracja interaktywna przedstawia przykładową konfigurację systemu licznika osi . Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu w który pojawia się ramka z tekstem.
Punkt ten znajduje się na obszarze odcinka kontrolowanego 2 znajdującego się w środkowej części układu torów. Jego treść brzmi. Licznik osi.
Na układzie widoczny jest układ torów wraz z symbolami oznaczającymi poszczególne semafory. Pod układem torów znajdują się trzy obszary , . Pod każdym z obszarów znajduje się komunikat Wolnyzajęty. W pierwszym obszarze znajdują się dwa elementy oraz . W drugim elementy od 1 do 6 oraz . W trzecim obszarze znajduje się element . Semafor znajdujący się przy odcinku kontrolnym 1 znajdującym się z lewej strony jest połączony z . Każdy z semaforów znajdujących się przy odcinku kontroli 2, zajmującym środkowy obszar schematu jest połączony z jednym z elementów znajdujących się w . Semafor znajdujący się przy odcinku kontroli 3 znajdującym się po prawej stronie jest połączony z  znajdującym się w . Połączenia pomiędzy semaforami a  to połączenia szeregowe. Pomiędzy każdym elementem a znajdującym się w tym samym obszarze elementem występuje połączenie równoległe. Dodatkowo z obszaru jest połączony z  z obszaru , a  z obszaru jest połączony z  z obszaru .

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7
RHKvURRH2pRru
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Sprzęt wykorzystywany do montażu systemów SSP

  • Bariery automatyczne:  Ruchome przesłony zabezpieczające przejazd kolejowy. Kontrolują dostęp do torów, opuszczając się przed nadjeżdżającym pociągiem.

  • Sygnalizatory świetlne: Źródła światła informujące o stanie przejazdu. Wskazują kierowcom i motorniczym, czy mogą bezpiecznie przejechać przez tory.

  • Dzwonki ostrzegawcze: Urządzenia dźwiękowe sygnalizujące nadjeżdżający pociąg. Ostrzegają użytkowników o zbliżającym się ruchu kolejowym.

  • Systemy sterowania: Elektroniczne układy sterujące pracą wszystkich urządzeń. Koordynują działania bariery, świateł i innych elementów systemu.

  • Systemy zasilania awaryjnego: Zasilacze, generatory zapewniające energię w przypadku awarii zasilania. Zapewniają ciągłości działania systemu nawet w przypadku przerw w dostawie energii.

R6QVIhlGhUasu
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Etapy montażu:

  • Analiza miejsca: Przeprowadzenie dokładnej analizy topografii i ruchu na miejscu, aby dostosować system do konkretnych warunków.

  • Instalacja urządzeń: Montaż bariery, sygnalizatorów, dzwonków i innych komponentów zgodnie z planem i normami bezpieczeństwa.

  • Podłączenie elektryczne: Połączenie wszystkich urządzeń z systemem zasilania, zapewniając niezawodność działania.

  • Testy i kalibracja: Przeprowadzenie testów wszystkich urządzeń i kalibracja systemu, aby upewnić się, że działa on zgodnie z oczekiwaniami.

  • Szkolenie personelu: Szkolenie personelu obsługującego system w zakresie monitorowania, konserwacji i napraw.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8
ROFSxbbW3PSbQ
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

Posługiwanie się urządzeniami łączności:

W sektorze kolejowym, posługiwanie się urządzeniami łączności jest kluczowe dla zapewnienia bezpiecznej, efektywnej i sprawnie działającej infrastruktury kolejowej. Oto kilka kluczowych aspektów związanych z korzystaniem z urządzeń łączności w kolejnictwie:

R1PJ4JXhNckT4
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

1. Systemy radiokomunikacyjne:

  • Opis: Radiokomunikacja jest powszechnie stosowana w kolejnictwie do bezpośredniej komunikacji między członkami personelu na różnych poziomach, takimi jak maszyniści, dyspozytorzy, pracownicy utrzymania torów.

  • Zastosowanie: Koordynacja ruchu pociągów, bezpieczeństwo operacyjne, awarie i sytuacje nadzwyczajne.

R1B7qwEi49bma
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

2. Systemy GSM‑R:

  • Opis: Global System for Mobile Communications – Railway (GSM‑R) to specjalny standard komunikacji mobilnej opracowany specjalnie dla potrzeb kolejnictwa.

  • Zastosowanie: Komunikacja głosowa, przesyłanie danych, systemy bezpieczeństwa, zarządzanie ruchem kolejowym.

RnqWnEmfB1asn
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

3. Systemy bezpieczeństwa pociągów:

  • Opis: Systemy te wykorzystują różne formy komunikacji, w tym łączność radiową, aby monitorować i kontrolować bezpieczeństwo ruchu pociągów. Przykłady to ERTMS (European Rail Traffic Management System) czy PTC (Positive Train Control).

  • Zastosowanie: Zapobieganie kolizjom, kontrola prędkości, monitorowanie torów.

RcZ8gyNjpsKHW
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

4. Systemy dyspozytorskie:

  • Opis: Systemy komunikacji i monitoringu, które umożliwiają dyspozytorom zarządzanie ruchem kolejowym, przydzielanie torów, monitorowanie pociągów.

  • Zastosowanie: Koordynacja ruchu, reagowanie na sytuacje awaryjne, optymalizacja rozkładu jazdy.

RdjUiOWFECBhW
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

5. Komunikacja satelitarna:

  • Opis: Wykorzystanie satelitów do komunikacji, szczególnie w obszarach, gdzie tradycyjne systemy łączności mogą być utrudnione.

  • Zastosowanie: Monitorowanie i zarządzanie ruchem w obszarach o słabej infrastrukturze telekomunikacyjnej.

R1FXR4yGkfyAh
Nagranie tożsame z treścią akapitu.
6. Systemy informacji pasażerskiej:
  • Opis: Systemy dostarczające informacje pasażerom na temat trasy, opóźnień, przesiadek, itp.

  • Zastosowanie: Poprawa doświadczenia podróżujących, zwiększenie świadomości pasażerów.

RMbLzi8h8XkQT
Nagranie tożsame z treścią akapitu.

7. Monitorowanie i diagnostyka:

  • Opis: Wykorzystanie systemów telekomunikacyjnych do monitorowania stanu torów, sygnalizacji, taboru kolejowego.

  • Zastosowanie: Diagnostyka awarii, planowanie konserwacji, zapobieganie awariom.

Korzystanie z zaawansowanych systemów łączności w kolejnictwie przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa, efektywności operacyjnej, a także do zwiększenia komfortu podróży pasażerów. Skomplikowane sieci łącznościowe wspomagają zarządzanie i monitorowanie ruchem kolejowym, co jest kluczowe w dynamicznym i zmiennym środowisku kolejowym.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

9

Prowadzenie dokumentacji związanej z wykonywaniem czynności zawodowych

Na posterunkach w zależności od potrzeb monterzy są zobowiązani do prowadzenia dokumentacji techniczno‑ruchowej.

Wszelkie oględziny i kontrole należy odnotowywać w dzienniku ruchu lub książce przebiegów.

Dodatkowo niezbędne jest prowadzenie książki kontroli urządzeń sterowania ruchem kolejowym i dziennika oględzin rozjazdów.

Książka kontroli urządzeń SRK składa się z dwóch głównych części. Pierwsza z nich służy do rejestrowania usterek w urządzeniach przez personel obsługi, dokumentowania usuwania tych usterek oraz prac związanych z ich naprawą przeprowadzanych przez uprawnionych pracowników. Ponadto, rejestruje się informacje dotyczące wprowadzonych i odwołanych obostrzeń. Naczelnik sekcji lub inne uprawnione osoby zobowiązane są do systematycznego wpisywania wyników przeprowadzanych kontroli do obu sekcji książki, zgodnie z potrzebami.

Druga część książki służy do rejestrowania działań niezwiązanych z usuwaniem usterek, takich jak prace konserwacyjne, wprowadzane zmiany w urządzeniach oraz wprowadzanie i odwoływanie obostrzeń związanych z przeprowadzaniem prac. W tej części odnotowywane są także terminy przeprowadzania kontroli nadzwyczajnych i okresowych, a także ich wyniki. Systematyczne uzupełnianie obu części książki jest obowiązkowe i wymagane zgodnie z przepisami.

Dziennik oględzin rozjazdów pełni funkcję rejestracji wyników oględzin i badań technicznych rozjazdów, a także zawiera adnotacje dotyczące przeprowadzonych napraw.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Ćwiczenia powiązane