Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Krajobrazy Polski: krajobraz małomiasteczkowy (np. Tykocina)
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa III
Podstawa programowa
XIV. Zróżnicowanie krajobrazowe Polski: krajobraz wód powierzchniowych, bagienno‑łąkowy, leśny, górski ponad granicą lasu, rolniczy‑wiejski, podmiejski i rezydencjalny, małomiasteczkowy, wielkich miast, przemysłowy, górniczy, komunikacyjny.
Uczeń:
rozpoznaje na podstawie materiałów źródłowych (map, fotografii naziemnych i lotniczych, obrazów satelitarnych) rodzaj pokrycia terenu i wyróżnia główne cechy wybranych krajobrazów w Polsce;
podaje ważniejsze czynniki kształtujące wybrane krajobrazy.
XV. Zróżnicowanie społeczno‑kulturowe Polski: regiony etnograficzne, poziom życia, zachowania prokreacyjne Polaków, zalety i wady życia na wsi i w mieście, cechy miast, zaangażowanie w działalność społeczną, preferencje wyborcze, partycypacja społeczna, ubóstwo, wykluczenie i solidarność społeczna. Uczeń:
identyfikuje cechy indywidualne wybranych miast w Polsce, określa na czym polega ich genius loci oraz główne przyczyny zróżnicowania poczucia więzi z miastem.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
omawia cechy krajobrazu małego miasta,
charakteryzuje krajobraz wybranych miast na podstawie map lotniczych i satelitarnych,
wskazuje czynniki mające wpływ na kształtowanie się danego krajobrazu.
Strategie nauczania: asocjacyjna
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, mapa myśli
Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt przedmiotowy, atlasy geograficzne, mapa Polski, zdjęcia lotnicze i satelitarne
Materiały pomocnicze
M. Cichocki, Współczesne przestrzenie publiczne w małych miastach na przykładzie miasta Tłuszcz, „Urban Development Issues” 2020, vol. 66, s. 197–206.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne i przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel wyświetla film edukacyjny na ekranie multimedialnym. Uczniowie zapoznają się z multimedium i podczas oglądania wykonują notatki w zeszycie.
Nauczyciel dzieli uczniów na pary/grupy i każdej z nich przydziela jedno województwo.
Uczniowie przygotowują listę małych miast w danym województwie (przy wykorzystaniu atlasów geograficznych oraz danych BDL GUS). Uczniowie na mapie Polski lub z wykorzystaniem komputera na mapach lotniczych i satelitarnych odszukują wybrane miasta i zapisują cechy charakterystyczne ich przestrzeni (można wykorzystać Google Maps oraz Targeo).
Każda para/grupa prezentuje 1–2 zidentyfikowane miasta. Uczniowie wskazują wybrane miasta na mapie Polski. Uczniowie w dyskusji omawiają cechy wspólne miast, sprawdzają również, czy krajobrazy miast różnią się w zależności od położenia względem miast wojewódzkich.
Uczniowie w parach przystępują do przygotowania mapy myśli. W tym miejscu również mogą korzystać z Google Maps. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonanych zadań.
Faza podsumowująca
Przypomnienie celów lekcji.
Podsumowanie i utrwalenie wiedzy zaprezentowanej na lekcji.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie na lekcji.
Praca domowa
Utrwalenie wiadomości przedstawionych na lekcji i wykonanie pracy będącej tekstową ilustracją mapy myśli.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Film edukacyjny zawarty w e‑materiale może być wykorzystany, w części lub całości, podczas lekcji dotyczących różnych zagadnień krajobrazowych. Znajdzie także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego krajobrazu pochodzenia antopogenicznego.