Sprawdź się
Tykocin należy do miast barokowych. Charakterystyczne dla ośrodków miejskich tego okresu były Możliwe odpowiedzi: 1. wały z fosą lub mury obronne., 2. magnackie rezydencje otoczone rozległym parkiem., 3. centralnie położony rynek i dodatkowe place z zamkiem., 4. jednakowe osiedla mieszkaniowe z regularnym układem ulic.
Zaznacz prawidłową odpowiedź.
Tykocin należy do miast barokowych. Charakterystyczne dla ośrodków miejskich tego okresu były:
- wały z fosą lub mury obronne.
- magnackie rezydencje otoczone rozległym parkiem.
- centralnie położony rynek i dodatkowe place z zamkiem.
- jednakowe osiedla mieszkaniowe z regularnym układem ulic.
Przyporządkuj podane cechy do właściwego krajobrazu małomiasteczkowego.
może występować centralny plac o charakterze rynku, koncentryczna, gęsta sieć ulic, zabudowa ma nowoczesne cechy architektoniczne, centralna część z rynkiem, elementy zabudowy zabytkowej
| Małe miasta o zachowanych historycznych układach urbanistycznych | |
|---|---|
| Małe miasta o charakterze współczesnym |
Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
W Tykocinie po kulturze żydowskiej pozostały zabytki takie jak np. Możliwe odpowiedzi: 1. meczet i mizar., 2. zbór i cmentarz., 3. cerkiew i cmentarz., 4. synagoga i kirkut.
Żydzi stanowili liczną i bardzo prężną grupę mieszkańców Tykocina. Przez jakiś czas uznawano Tykocin za drugi po Kazimierzu – krakowskiej dzielnicy – najważniejszy ośrodek żydowski w kraju. Obecnie Tykocin jest małym miastem z zachowanym układem historycznym – ma zabudowę o charakterze publicznym i diecezjalnym oraz o bogatej historii osadniczej.
Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania.
W Tykocinie po kulturze żydowskiej pozostały zabytki takie jak np.
- meczet i mizar.
- zbór i cmentarz.
- cerkiew i cmentarz.
- synagoga i kirkut.
Przedstaw zmiany funkcji Tykocina na podstawie podanego tekstu.
„W XVI wieku Tykocin należał do wdowy po wojewodzie, niejakiej Barbary Radziwiłłówny, którą doskonale kojarzymy z historii jako przyszłą żonę króla Zygmunta Augusta. To właśnie w wyniku zaślubin własność miasta przeszła na monarchę. Podobno władca lubił przyjeżdżać w te strony, z lubością oddając się polowaniom w okolicznych lasach i w Puszczy Knyszyńskiej. Wtedy też wzniesiono w Tykocinie zamek królewski, jak również uregulowano rzekę i przystosowano ją do handlu oraz zbudowano królewską mennicę. Tykocin rozkwitał dzięki targom, licznym karczmom, młynom, wiatrakom oraz działalności m.in. rzemieślników i rybaków. Również gmina żydowska rosła w siłę, czego najlepszym świadectwem jest majestatyczna murowana synagoga wzniesiona w 1642 roku. Miasto zdobywało popularność, a w jego progi nierzadko witali wysoko postawieni urzędnicy i królewski dwór. Dobra passa Tykocina została przerwana przez potop szwedzki. […]
Miasto podniósł z ruiny Jan Klemens Branicki i to właśnie jego wkład w architekturę i klimat Tykocina najlepiej widać do dziś. Branicki wzniósł charakterystyczny kościół św. Trójcy, przytułek, szpital, kościół bernardynów i pomnik Stefana Czarnieckiego. W tym samym okresie postawiono murowane kramy w dzielnicy żydowskiej, nowe kuźnie, rzeźnie, jatki oraz karczmy. W Tykocinie znów można było organizować jarmarki, a nowe spichrze pozwoliły ożywić handel odbywający się porcie rzecznym. Dopiero dwie wojny światowe zahamowały rozwój Tykocina. Mimo tej burzliwej historii udało się Tykocinowi zachować wiele ze swojego unikalnego charakteru małego, XIX‑wiecznego, podlaskiego miasteczka, które powoli znów zaczyna cieszyć się dobrą passą dzięki rozwojowi turystyki”.
Indeks dolny Źródło: Tykocin – prawdziwa perła Podlasia. Co zobaczyć i gdzie zjeść?, PolskaPoGodzinach.pl (dostęp 18.03.2021). Indeks dolny koniecŹródło: Tykocin – prawdziwa perła Podlasia. Co zobaczyć i gdzie zjeść?, PolskaPoGodzinach.pl (dostęp 18.03.2021).
Zaznacz charakterystyczne cechy krajobrazu małomiasteczkowego.
- Zachowane historyczne centrum z kościołem lub placem.
- Dominacja zabudowy niskiej.
- Centra i galerie handlowe.
- Zwarta i wysoka zabudowa w centrum.
- Mała gęstość zabudowy.
- Na peryferiach wyższe budynki wielorodzinne.
Uzupełnij tekst, zaznaczając właściwe wyrażenia.
Wraz z wielkością {maleje}/{#rośnie} znaczenie miast. Im większe miasto, tym z reguły pełni {mniej}/{#więcej} funkcji. Stagnację życia miasta i jego upadek wywołuje {zmiana funkcji}/{#zanik funkcji}. Przykładem funkcji dawniej często dominującej w wielu miastach, a obecnie prawie niemającej znaczenia, jest funkcja {handlowa}/{#obronna}. Funkcja pierwotna, decydująca o genezie miasta, przeważnie jest {#zupełnie inna}/{taka sama} jak rozwijająca się współcześnie. Współcześnie w miarę rozwoju społeczno-gospodarczego w miastach następuje zastępowanie funkcji dominujących innymi funkcjami – nazywamy to {#sukcesją funkcji}/{suburbanizacją}.
Uzasadnij swoje zdanie na temat możliwości rozwoju małego miasta na przykładzie Tykocina.
We wrześniu 2015 roku podlaski Tykocin przekształcił się, nie po raz pierwszy zresztą, w plan filmowy. Miasteczko stało się wehikułem czasu, który przeniósł widzów w rok 1921. Odegrano tutaj sceny z dzieciństwa Tadeusza Kantora, bo to o nim właśnie jest film pt. Kantor. Nigdy już tu nie powrócę. W Tykocinie kręcono również wiele ujęć z trylogii Jacka Bromskiego U Pana Boga za…. Pierwszą współczesną „gwiazdą”, która odkryła Tykocin, była Agnieszka Osiecka – zachwycając się klimatycznymi uliczkami, nazwała go „miasteczkiem‑bajeczką”. Jednak największym fanem tego miejsca był ktoś z zupełnie innej, odległej bajki. To król Zygmunt August, ostatni z dynastii Jagiellonów. Po śmierci ukochanej Barbary Radziwiłłówny władca bardzo źle znosił zatłoczony i duszny Kraków. Postanowił na stałe zmienić siedzibę i przenieść się nad Narew. Kto wie? Gdyby się królowi przedwcześnie nie umarło, może dziś mielibyśmy stolicę na Podlasiu?
Indeks dolny Źródło: Tykocin. 10 historycznych faktów, które zaskakują każdego turystę, BialystokSubiektywnie.com (dostęp 18.03.2021). Indeks dolny koniecŹródło: Tykocin. 10 historycznych faktów, które zaskakują każdego turystę, BialystokSubiektywnie.com (dostęp 18.03.2021).
Wyjaśnij, które z czynników w największym stopniu wpływają na zmianę krajobrazu małych miast.