Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Symboliczna warstwa utworu Pawła Huelle Weiser Dawidek

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;

9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;

10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;

14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;

15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;

16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartości uniwersalne i narodowe; określa ich rolę i związek z problematyką utworu oraz znaczenie dla budowania własnego systemu wartości.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;

6) rozumie, na czym polega logika i konsekwencja toku rozumowania w wypowiedziach argumentacyjnych i stosuje je we własnych tekstach;

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;

2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;

4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;

10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;

IV. Samokształcenie.

1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;

Zakres rozszerzony

Lektura uzupełniająca

17) wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

interpretuje fragmenty powieści Pawła Huelle Weiser Dawidek,
analizuje strukturę akcji powieści w trzech planach: przedakcji, akcji właściwej i poakcji,
charakteryzuje symboliczną wymowę postaci głównego bohatera,
analizuje możliwe tropy interpretacyjne, które można zastosować w odczytywaniu znaczenia powieści Weiser Dawidek.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

ćwiczeń przedmiotowych;
dyskusja;
odwrócona klasa.

Formy pracy:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel poleca, by uczniowie zapoznali się z blokiem tekstowym e‑materiału: Symboliczna warstwa utworu Pawła Huelle Weiser Dawidek. Grupie zainteresowanych uczniów proponuje, by poszukali recenzji, które ukazały się po publikacji książki, oraz głosów krytyków literackich (np. Jana Błońskiego, Jerzego Jarzębskiego), którzy proponowali różne tropy interpretacyjne powieści.
Podanie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

W pierwszej części lekcji uczniowie prezentują efekty swojej pracy w domu: czytają fragmenty recenzji oraz głosy krytyków. Jedna osoba może notować na tablicy najważniejsze hasła, np. książka dziesięciolecia, powieść inicjacyjna, parabola o Polsce lat osiemdziesiątych.
Nauczyciel zadaje pytanie: Jak sądzicie, dlaczego Weisera Dawidka okrzyknięto książką dziesięciolecia?
Wybrana osoba lub nauczyciel odczytuje zamieszczony w bloku tekstowym fragment tekstu dotyczący pojawienia się Dawidka Weisera. Później odtwarza audiobook i uczniowie wspólnie wykonują polecenia 1 i 2.
Następnie prosi uczniów, by zapoznali się ze schematem zamieszczonym w e‑materiale i wykonali (w parach) polecenia 1 i 2 zamieszczone w tej sekcji. Później wskazane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

Przygotowaniem do dyskusji podsumowującej lekcję może być wykonanie (wspólne) ćw. 2 z sekcji „Schemat”. Uczniowie, po kilkuminutowej pracy w ciszy, rozpoczynają dyskusję nad możliwymi znaczeniami zakończenia powieści. Nauczyciel moderuje dyskusję.

Praca domowa:

Zastanów się, jaka polska powieść mogłaby zasłużyć na miano książki „pierwszego dwudziestolecia XXI wieku”. Zgromadź argumenty do dyskusji.

Materiały pomocnicze:

Adam Kulawik,
Małgorzata Parzych, „Weiser Dawidek” jako klucz do twórczości Pawła Huelle, Białystok 2015.

Wskazówki metodyczne

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Audiobook” do powtórki na temat świata przedstawionego i chronologii w powieści Pawła Huelle.

Mapa myśli