Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Droga Polski do Unii Europejskiej

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

XV. Polska polityka zagraniczna.

Uczeń:

1) wyjaśnia, jakie znaczenie w polityce zagranicznej państwa odgrywa racja stanu; wykazuje transformację celów, instrumentów i treści polskiej polityki zagranicznej od lat 90. XX wieku;

2) wyjaśnia zmieniającą się pozycję Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i determinanty tej pozycji oraz skutki europeizacji polskiej polityki zagranicznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje okoliczności, w jakich rozpoczęła się Polska droga do Unii Europejskiej;

• przedstawia i wyjaśnia najważniejsze etapy integracji Polski z Unią Europejską;

• analizuje korzyści i koszty związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• wywiad;

• dyskusja;

• analiza tekstów źródłowych.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Podczas poprzednich zajęć uczniowie są proszeni o przeprowadzenie wywiadów z członkami rodziny lub znajomymi, którzy byli czynnymi uczestnikami wydarzeń politycznych w czasach przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Wywiady powinny dotyczyć przemyśleń, jakie towarzyszyły im podczas podejmowania decyzji w referendum europejskim oraz wrażeń w dniu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

3. Prezentacja wywiadówy. Nauczyciel prosi uczniów o refleksję i odpowiedź na pytania:

• Czy przystąpienie Polski do Unii Europejskiej wydaje się wam ważnym momentem w historii naszego państwa? Dlaczego? Co o tym świadczy?

• Jakie pozytywne emocje i oczekiwania towarzyszyły polskim obywatelom podejmującym decyzję o przyłączeniu naszego państwa do Unii Europejskiej? Jakie obawy?

4. Ćwiczenia 5 i 8. Uczniowie analizują teksty źródłowe i na ich podstawie wykonują ćwiczenia dotyczące referendum akcesyjnego i tego, jak głosowali w nim Polacy.

Faza realizacyjna:

1. Wykorzystanie linii chronologicznej. Celem pracy jest uświadomienie uczniom, jaką rolę odgrywały poszczególne strony/grupy ludzi/organizacje/rodzaje wydarzeń w procesie integracyjnym. Podział klasy na zespoły, którym zostają przypisane kategorie z osi czasu. Zadaniem zespołów jest przeanalizowanie, jaką rolę odegrała przydzielona im kategoria w procesie przedstawionym na osi czasu:

• Na czym polegało zadanie danej instytucji? Jaką rolę odegrali ludzie? Dokumenty? Wydarzenia?

• Jak przydzielona grupie kategoria odnosi się do innych na osi czasu, np. czy działania tej instytucji są powiązane z reakcją na coś? Czy wywołują określonego typu skutki? Jakie można dostrzec stałe zależności pomiędzy tym elementem osi czasu a innymi?

2. Przedstawienie na forum klasy rezultatów pracy grupowej. Nauczyciel zachęca pozostałych uczniów, by podczas prezentacji sygnalizowali związki, jakie dostrzegają w relacji pomiędzy omawianą kategorią a tą, która była przydzielona ich grupie.

3. W ramach podsumowania zadania chętni/wybrani uczniowie formułują zdania najtrafniej według nich określające udział każdej z kategorii w procesie przedstawionym na osi czasu.

4. Podział klasy na trzy grupy – pierwsza koncentruje się na politycznych, druga na społeczno‑ekonomicznych, a trzecia na społeczno‑kulturowych kosztach i korzyściach przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Po przydzieleniu tych trzech kategorii uczniowie w parach analizują interaktywny widżet „Korzyści i koszty przystąpienia do UE”, wybierają po jednej pozytywnej i jednej negatywnej przewidywanej konsekwencji naszego członkostwa w Unii i odnoszą się do nich z dzisiejszej perspektywy. Czy nadzieje się spełniły? Czy obawy okazały się słuszne?

5. Po upływie czasu wyznaczonego chętni/wybrani uczniowie przedstawiają swoje refleksje. Warto pozwolić uczniom odnieść się do jak największej liczby opisanych kosztów i korzyści, a jeśli pojawią się odmienne zdania – pozwolić na dyskusję.

6. W ramach podsumowania w klasie przeprowadzane jest głosowanie – czy gdybyśmy dziś decydowali o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, byłbyś zwolennikiem czy przeciwnikiem?

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie podsumowują zgromadzoną wiedzę, odpowiadając na pytania:

• Jakie ramy czasowe obejmuje droga Polski do Unii Europejskiej? Czym się rozpoczęła i zakończyła?

• Jakie daty były w tym procesie najważniejsze? Dlaczego?

• Od kogo i czego zależały postępy procesu integracji Polski z Unią Europejską? W jaki sposób?

Praca domowa:

1. Nauczyciel przydziela każdemu uczniowi jeden element z osi czasu (np. według numerów z dziennika) lub prosi, by każdy uczeń wybrał sobie dowolny element. Zadanie dla ucznia: Poszukaj dodatkowych informacji związanych z wybranym elementem osi czasu i napisz krótką wypowiedź na ten temat.

2. Wybierz dowolny element z osi czasu „Droga Polski do Unii Europejskiej” i stwórz własną, pięcioelementową oś czasu, która dokładniej pokaże wydarzenia towarzyszące wybranemu przez ciebie elementowi.

Materiały pomocnicze:

1. Polska w Unii Europejskiej: wyzwania, możliwości, ograniczenia, Europejskie Centrum Edukacyjne, Toruń 2013.

2. S. Trzeciak, Gra o Europę: negocjacje akcesyjne Polski z Unią Europejską, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2010

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Linię chronologiczną można wykorzystać również do grupowego czytania wydarzeń opisanych na osi i tworzenia wspólnej opowieści. Indywidualne odczytywanie osi przez uczniów skłania ich do refleksji na temat wagi lub znaczenia omawianego tematu, np. kiedy po raz pierwszy usłyszeli o kwestiach związanych z Unią Europejską albo w jaki sposób jest ona obecna w ich codziennym życiu.