Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Powstanie państw arabskich. Problem palestyński

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
V. Bizancjum i świat islamu. Uczeń:
3) przedstawia główne kierunki ekspansji arabskiej;
4) opisuje charakterystyczne cechy kultury arabskiej i rozpoznaje jej najważniejsze osiągnięcia.
LII. Dekolonizacja, integracja i nowe konflikty. Uczeń:
1) wyjaśnia genezę procesów dekolonizacyjnych w Azji i Afryce,
3) wyjaśnia charakter konfliktów na Bliskim Wschodzie, ze szczególnym uwzględnieniem konfliktu arabsko‑izraelskiego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymienia, powody powstania arabskiego nacjonalizmu;

  • charakteryzuje kolejne etapy w drodze do niepodległości państw arabskich;

  • wyjaśnia, na czym polega problem palestyński.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Powstanie państw arabskich. Problem palestyński”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

  2. Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie prezentacji na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz materiałów filmowych.

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”.

  2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

  2. Praca z multimedium („Film”). Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie nr 3: „Wytłumacz pojęcie terytorium mandatowe. Podaj jego genezę. Które z podanych powyżej terytoriów mandatowych było strefami generującymi największe problemy dla mandatariuszy? Odpowiedź uzasadnij”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na 4‑osobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 6. Przygotowują argumenty i omawiają je na forum klasy.

  3. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 2, 3 i 4 z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel weryfikuje poprawność, prosi wybranego ucznia, który wskazał błędne rozwiązanie, o uzasadnienie swojej decyzji i zaprasza pozostałych uczniów do dyskusji.

Faza podsumowująca:

  1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się/nauczyłam się…

  2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia pracę uczniów, wskaząc jej mocne i słabe strony.

Praca domowa:

  1. Wróć do materiałów filmowych w sekcji „Film” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

  2. Wykonaj ćwiczenie 6 i 8 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

P. JohnsonHistoria świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Warszawa 2016.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

S.S. Montefiore, Jerozolima. Biografia, tłum, M. Antosiewicz, W. Jeżewski, Warszawa 2011.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać materiał filmowy podczas zajęć omawiających współczesne problemy i konflikty między państwami arabskimi a Izraelem.

Spis ilustracji nieopisanych:

  • Ćwiczenie 4 - Ilustracja 1: Brytyjski mandat, 1920 r.; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 4 - Ilustracja 2: Plan Palestyny z 1947 r.; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 4 - Ilustracja 3: Imperium Syrii, 1900 r.; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Rafy, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 4 - Ilustracja 4: Wyniki I wojny izraelsko‑arabskiej; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 4 - Ilustracja 5: Plan Sykesa‑Picota 1916 r.; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Simon Sobag Montefiore, Jerozolima. Biografia, Warszawa 2011