Scenariusz

Autor

Learnetic

Temat zajęć

Komunikacja językowa

Grupa docelowa

szkoła ponadgimnazjalna, klasa III/szkoła ponadpodstawowa klasa IV

Ogólny cel kształcenia

Rozpoznawanie stylu komunikatu językowego i użytych w nim środków językowych.

Kształtowane kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia

18.12.2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie

uczenia się przez całe życie

Porozumiewanie się w języku ojczystym
Kompetencje społeczne i obywatelskie
Umiejętność uczenia się

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczniowie:

znają historię rozwoju pisma;
na podstawie słowników charakteryzują pojęcia: komunikacja językowa, komunikatywny, komunikować;
definiują cechy komunikacji mówionej i pisanej oraz wskazują zachodzące między nimi różnice;
rozróżniają style wypowiedzi;
omawiają współczesne zmiany modelu komunikacji językowej (np. różnice między tradycyjną komunikacją ustną lub pisaną a komunikacją przez internet);
znają schemat aktu komunikacji językowej;
rozumieją znaczenie pojęć:(nadawca, odbiorca, kod, komunikat, kontekst, akt komunikacji;
odróżniają słownictwo oficjalne od potocznego;
rozwiajają umiejętność komunikowania się w języku ojczystym zarówno w mowie, jak i w piśmie.

Metody/techniki kształcenia

metoda eksponująca - pokaz filmu
metoda praktyczna - ćwiczenia interaktywne
metoda asymilacji wiedzy - dyskusja, praca ze słownikiem
metoda samodzielnego dochodzenia do wiedzy - “burza mózgów”, debata
metoda inscenizacyjna - scenki

Formy pracy

grupowa
indywidualna
zbiorowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Jak się na co dzień komunikują? Czy można się porozumiewać bez znajomości mowy i pisma?

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o wyszukanie w zakładce Słowniczek lub w papierowym lub internetowym Słowniku języka polskiego definicji pojęć: komunikacja językowa, komunikatywny, komunikować. Wspólnie je omawiają i podają przykłady komunikacji.

2. Uczniowie wraz z nauczycielem oglądają film Komunikacja językowa do słów: Alfabety te różnią się od siebie znakami diakrytycznymi.
W celu utrwalenia wiadomości uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania od 1 do 5. Odpowiedzi omawiają wspólnie
z nauczycielem.

3. Nauczyciel wyświetla dalszą część filmu - przerywa projekcję na zadanym w filmie pytaniu: To ewolucja czy regres? Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania nr 5, 6 i 7. Są one przyczynkiem do dyskusji wokół postawionego w filmie pytania. Nauczyciel inicjuje debatę.

4. Aby ocenić skuteczność komunikacji opartej na mowie i obrazkach nauczyciel przygotowuje na biurku karty ze zwrotami, np. Czuję wstyd, Zachowuję się ironicznie, Jak trafić do restauracji? Chętni uczniowie parami podchodzą do biurka i wybierają kartki z zadaniami. Jeden z nich ma za zadanie wyrazić wylosowany zwrot za pomocą słów, drugi za pomocą obrazków (ma do wykorzystania przygotowane przez nauczyciela obrazy z emotikonami: wstyd, ironia, strzałki w różnych kierunkach lub może je sam narysować). Uczniowie muszą prezentować to samo wyrażenie. Nauczyciel pyta uczniów, jakie trudności pojawiają się przy próbie komunikacji bez użycia słów.

5. Nauczyciel pokazuje uczniom znaki graficzne wykorzystane w badaniu http://cd‑magazine.uni.wroc.pl/artykul/wizerunek_semantyka_znakow_mpk/. Zadaje im te same pytania, które usłyszeli respondenci. Następnie konfrontuje ich odpowiedzi z właściwym znaczeniem obrazków i podaje wyniki badania ankietowego.

6. W ramach podsumowania nauczyciel inicjuje dyskusję, zadając pytania:

Czy symbole są bardziej, czy mniej wymowne niż zdania, słowa? (Uczniowie powinni zwrócić uwagę na uniwersalność komunikacji obrazkowej, ale też jej ograniczony zakres, na to czego za pomocą obrazków nie można wyrazić)
Czy jest łatwiej wyjaśnić intencje słownie czy obrazkowo?
Czy porozumiewając się z kimś za pomocą obrazków można zrozumieć jego nastrój, stan emocjonalny?

7. Po zakończonej dyskusji nauczyciel wyświetla dalszy ciąg filmu. Zatrzymuje go po omówieniu każdej formy komunikacji: rozmowy, smsa, maila, wniosku, umowy. Uczniowie charakteryzują ich: formę i język (oceniają styl, wskazując charakterystyczne dla nich słownictwo, zwracają uwagę na zwroty grzecznościowe). Po obejrzeniu filmu rozwiązują ćwiczenia od 8 do 10.

8. Uczniowie odpowiadają na pytanie postawione na końcu filmu. Wskazują różnice między formą ustną i pisemną komunikatu, między e‑mailem, smsem, a listem, między formami komunikacji oficjalnej i nieoficjalnej. Próbują ustalić przyczyny tych różnic.

Faza podsumowująca

Uczniowie, mając w pamięci etapy rozwoju komunikacji językowej, dyskutują wokół pytań: Jakie formy komunikacji wyszły lub wychodzą z użytku? W jakim kierunku podąży dalszy rozwój komunikacji językowej? Czy ich zdaniem obecne dziś formy również wyjdą z użytku? Jakie?

Praca domowa

Napisz esej na temat: Wpływ internetu na formy i sposoby komunikowania się ludzi między sobą.

m57c0b1014a258e12_1520001429923_0

Metryczka

Tytuł

Komunikacja językowa

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

Mowa – pismo – internet, czyli jak zmienia się komunikacja

Przedmiot

Język polski

Etap edukacyjny

IV/szkoła ponadgimnazjalna, III/szkoła ponadpodstawowa

Podstawa programowa

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.

2. Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń:

2) korzysta ze słowników i leksykonów

3.Świadomość językowa

1) analizuje i definiuje (w razie potrzeby z pomocą słowników) znaczenia słów;

2) zna pojęcia znaku i systemu znaków;

uzasadnia, że język jest systemem znaków; rozróżnia znaki werbalne i niewerbalne, ma świadomość ich różnych funkcji i sposobów interpretacji;

3) zna pojęcie aktu komunikacji językowej i wskazuje jego składowe (nadawca, odbiorca, kod, komunikat, kontekst), dostrzega i omawia współczesne zmiany modelu komunikacji językowej (np. różnice między tradycyjną komunikacją ustną lub pisaną a komunikacją przez Internet);

4) rozpoznaje i nazywa funkcje tekstu (informatywną, poetycką, ekspresywną, impresywną – w tym perswazyjną);

III. Tworzenie wypowiedzi.

1.Mówienie i pisanie. Uczeń:

tworzy dłuższy tekst pisany lub zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej;

4) publicznie wygłasza przygotowaną przez siebie wypowiedź, dbając o dźwiękową wyrazistość przekazu (w tym także tempo

mowy i donośność głosu);

Nowa podstawa programowa

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

1) rozróżnia pojęcie stylu i stylizacji, rozumie ich znaczenie w tekście;

2) rozróżnia style funkcjonalne polszczyzny oraz rozumie zasady ich stosowania

3. Komunikacja językowa i kultura języka. UczeńL:

1) rozumie pojęcie znaku językowego oraz języka jako systemu znaków i określa ich funkcje w tekście;

2) zna pojęcie aktu komunikacji językowej oraz jego składowe (komunikat, nadawca, odbiorca, kod, kontekst, kontakt)

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 18.12.2006r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie

Porozumiewanie się w języku ojczystym
Kompetencje społeczne i obywatelskie
Umiejętność uczenia się

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia