Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Katastrofizm poezji Jana Kasprowicza
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
rozpoznaje wątki katastroficzne w poezji J. Kasprowicza,
interpretuje hymn Dies irae,wskazując funkcję zastosowanych przez poetę środków artystycznego wyrazu,
wskazuje motywy biblijne, które J. Kasprowicz wykorzystał w Dies irae,
redaguje tekst o charakterze argumentacyjnym,
wskazuje dzieła o wymowie katastroficznej we współczesnej kulturze popularnej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Katastrofizm poezji Jana Kasprowicza”. Uczniowie powinni się zapoznać z treściami w sekcji „Przeczytaj” i przygotować prezentację na temat: „motywy katastroficzne w literaturze i malarstwie”. Nauczyciel prosi również o wykonanie ćwiczenia nr 1 w sekcji „Sprawdź się”. Aby uczniowie mogli przygotować się do lekcji, powinni zapoznać się z informacjami zawartymi w bloku tekstowym e‑materiału.
Faza wprowadzająca:
Lekcja zaczyna się od przedstawienia prezentacji dotyczącej motywów katastroficznych przez wybraną (lub chętną) osobę. Nauczyciel ocenia pracę ucznia, a pozostałych uczestników zajęć prosi, by podczas oglądania prezentacji wynotowali tytuły dzieł, które zostały w niej wymienione.
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz formułuje cele, które zostaną podczas niej osiągnięte. Następnie prosi wybraną osobę o przedstawienie odpowiedzi do ćw. 1, które uczniowie mieli wykonać w domu. Zamknięciem wstępnej fazy lekcji jest notatka w formie mapy myśli, którą uczniowie wykonują w zeszytach, zapisując na niej cechy katastrofizmu.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel poleca uczniom, by w parach zagrali w grę edukacyjną, która jest częścią e‑materiału. Następnie prosi, by wykonali ćw. 2‑6 z sekcji Sprawdź się. Weryfikuje poprawność odpowiedzi udzielonych przez uczniów.
Faza podsumowująca:
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
W ramach zadania domowego uczniowie wykonują ćw. 7 lub 8 (do wyboru). Szczególnie zainteresowane osoby mogą także wykonać polecenie dodatkowe: Poszukaj we współczesnej kulturze popularnej dzieł o wydźwięku katastroficznym. Przygotuj się do dyskusji na ich temat.
Materiały pomocnicze:
Echa katastroficzne, w: Kazimierz Wyka, Rzecz wyobraźni, Warszawa 1959.
Katastrofizm, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, Julian Krzyżanowski, Warszawa 1984.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Gra edukacyjna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.