Autor: Marcin Sawicki

Przedmiot: Historia

Temat: Przyczyny i uwarunkowania rozwoju terroryzmu w Europie i na świecie w drugiej połowie XX w.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

LIV. Świat na przełomie tysiącleci.

Uczeń:

3) charakteryzuje nowe zagrożenia dla ładu międzynarodowego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wskazuje etapy rozwoju zjawiska terroryzmu w powojennym świecie;

  • wymienia różne motywacje terrorystów atakujących ludzi;

  • wyjaśnia, dlaczego terroryzm należy do największych zagrożeń współczesnego świata.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm,

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,

  • dyskusja,

  • elementy dramy.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu,

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

  • elementy charakteryzacji i atrybuty przygotowane przez uczniów.

Przebieg zajęć:

Przed zajęciami:

Nauczyciel poleca, aby wybrani uczniowie przygotowali odrębne krótkie prezentacje dotyczące organizacji Irgun, IRA, Frakcji Czerwonej Armii, Al‑Kaidy, Szamila Basajewa oraz Muammara Kadafiego i jego związków z terroryzmem. Uczniowie powinni uwzględnić motywacje poszczególnych organizacji i postaci oraz położyć szczególny nacisk na skutki ich działań.

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji. Prosi uczestników zajęć o przygotowanie pytań związanych z tematem lekcji, na jakie chcieliby uzyskać odpowiedzi. Będą to obowiązujące uczniów kryteria sukcesu.

  2. W ramach rekapitulacji wtórnej uczniowie przypominają, jakie znają historyczne akty terroru przed II wojną światową. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ich odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

  1. Prezentacje. Wskazani przed lekcją uczniowie przedstawiają efekty swojej pracy i wskazują różnorodne motywacje terrorystów oraz skutki ich działań. Pozostali uczniowie robią notatki, mogą zadawać prezentującym pytania (nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje).

  2. Nauczyciel odtwarza film i poleca, aby uczniowie wynotowali najistotniejsze ich zdaniem informacje.

  3. Uczniowie w czteroosobowych grupach wykonują polecenie 2: przedstawiają zmiany w rozwoju terroryzmu w XX w. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

  4. Uczniowie, nadal w grupach, pracują nad ćwiczeniami 4 i 5. Następnie opowiadają, jakie emocje odczuwali, czytając teksty.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 8: przygotowują konspekt przemówienia (elementy dramy). Losowo wybrani uczniowie przedstawiają rezultaty swojej pracy.

  2. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji. Następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Materiały pomocnicze:

Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się z filmem przed zajęciami, wówczas w fazie realizacyjnej, po prezentacjach, przechodzą bezpośrednio do wykonywania poleceń dołączonych do multimedium.

Spis ilustracji nieopisanych:

  • Ćwiczenie 2 – ilustracja 1: Frakcja Czerwonej Armii; domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 2 – ilustracja 2: Front Wyzwolenia Palestyny; domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 2 – ilustracja 3: Armia Boga; domena publiczna, RevSpitz, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 2 – ilustracja 4: Armia Wyzwolenia Kosowa; domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 2 – ilustracja 5: Hezbollah; domena publiczna, Wikimedia Commons.

  • Ćwiczenie 2 – ilustracja 6: Irgun; domena publiczna, Wikimedia Commons.