Dla nauczyciela
Autorka: Małgorzata Krzeszowska
Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie
Temat: Zmiana liczby ludności i wyzwania stojące przed polityką ludnościową
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
III. Struktura społeczna i problemy społeczne.
Uczeń:
7) charakteryzuje wybrany problem życia społecznego w Rzeczypospolitej Polskiej; rozważa różne możliwości jego rozwiązania.
IX. Sprawowanie władzy w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
10) przedstawia działania państwa w sferze polityki prorodzinnej w Rzeczypospolitej Polskiej i dokonuje analizy tej polityki;
11) wykazuje aktualność kwestii „starzenia się społeczeństwa”; przedstawia główne założenia polityki państwa wobec osób starszych; wyjaśnia zasadę solidaryzmu społecznego w ubezpieczeniach społecznych w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcia związane z demografią;
analizuje stan sytuacji demograficznej państwa polskiego i związane z tym problemy;
ocenia politykę ludnościową państwa polskiego.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
mapa myśli;
rozmowa nauczająca;
analiza SOFT.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
kartki A4 i pisaki.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Burza mózgów i mapa myśli. Uczniowie tworzą na tablicy mapę myśli, wychodząc od pojęcia „demografia”. Następnie podkreślają na kolorowo:
a. pojęcia związane z demografią;
b. problemy, którymi zajmuje się demografia.
3. Praca w parach – definiowanie poszczególnych pojęć, które znalazły się na tablicy. Definicje przedstawiane są na forum klasy.
Faza realizacyjna
1. Analiza schematów i wykonanie ćwiczeń do multimedium oraz ćwiczeń 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.
2. Podział na grupy. Każdy zespół na podstawie multimedium oraz ćwiczeń 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się” przeprowadza analizę SOFT (wzór w materiałach pomocniczych). Efekty pracy przedstawiciele grup przedstawiają na forum klasy.
3. Dyskusja na temat polityki ludnościowej państwa polskiego. Wybrane osoby oceniają stan i narzędzia polityki ludnościowej w państwie polskim. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie wypowiadają się na temat tego, co było dla nich najważniejsze w czasie tych zajęć.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Analiza SOFT
Sytuacja demograficzna państwa polskiego | ocena pozytywna | ocena negatywna |
---|---|---|
Stan – jaki jest obecnie? | Satysfakcje (satisfactions), czyli co daje pozytywne rezultaty w polityce ludnościowej i dlaczego. | Błędy (faults), czyli gdzie są błędy, niedociągnięcia, trudności polityki ludnościowej. |
Potencjał – w odniesieniu do przyszłości | Szanse (opportunities), czyli gdzie należy poszukiwać szans, w jakich zakresach i jak je wykorzystać. | Zagrożenia (threats), czyli dlaczego dzieje się, jak się dzieje? Co się stanie, jeśli nic nie zrobimy. |
GUS, Migracje wewnętrzne i zagraniczne ludności na pobyt stały, swaid.stat.gov.pl.
GUS, Prognoza ludności (opracowana w 2014 r.) – Ludność według płci i wieku w latach 2014‑2050, swaid.stat.gov.pl.
Jakub Piotr Klimaszewski, Nie tylko pieniądze, czyli problemy polskiej demografii, obserwatorfinansowy.pl.
Ewa Rycerz, Rodziny wielodzietne w Polsce. Raport, parenting.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą uzupełnić mapę myśli o aktualne dane i na ich podstawie opracować plakaty dotyczące sytuacji demograficznej Polski.