Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
RmCmgcnsQwvRx
Dokończ zdanie.
Surowy wskaźnik urodzeń to… Możliwe odpowiedzi: 1. liczba żywych urodzeń przypadająca na każde tysiąc osób populacji w danym roku., 2. liczba dzieci, jaką przeciętnie urodziła kobieta w wieku rozrodczym w danym roku., 3. stosunek liczby urodzeń do liczby zgonów w danym roku., 4. liczba urodzeń żywych w danym roku w stosunku do liczby kobiet w wieku rozrodczym.

Dokończ zdanie.
Surowy wskaźnik urodzeń to…

  • liczba żywych urodzeń przypadająca na każde tysiąc osób populacji w danym roku.
  • liczba dzieci, jaką przeciętnie urodziła kobieta w wieku rozrodczym w danym roku.
  • stosunek liczby urodzeń do liczby zgonów w danym roku.
  • liczba urodzeń żywych w danym roku w stosunku do liczby kobiet w wieku rozrodczym.
1
Ćwiczenie 2
RY5diNX3mQkA7
Zaznacz czynniki, od których zależy wielkość populacji na danym terenie. Możliwe odpowiedzi: 1. migracja, 2. umieralność, 3. pochodzenie, 4. rozwój emocjonalny

Wskaż czynniki, od których zależy wielkość populacji na danym terenie.

  • migracja
  • umieralność
  • pochodzenie
  • rozwój emocjonalny
2
Ćwiczenie 3
Rjt7NOL6z0Bu6
Zaznacz, które stwierdzenie jest prawdziwe, a które fałszywe. Społeczeństwa młode charakteryzują się wysokim przyrostem naturalnym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W społeczeństwach starzejących się coraz więcej osób jest w wieku poprodukcyjnym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Dodatnie saldo migracji wskazuje, że dany obszar jest atrakcyjny dla ludności. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W społeczeństwie polskim w 2018 r. występowała zastępowalność pokoleń. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz

Wskaż, które stwierdzenie jest prawdziwe, a które fałszywe.

Stwierdzenie Prawda Fałsz
Społeczeństwa młode charakteryzują się wysokim przyrostem naturalnym. □ □
W społeczeństwach starzejących się coraz więcej osób jest w wieku poprodukcyjnym. □ □
Dodatnie saldo migracji wskazuje, że dany obszar jest atrakcyjny dla ludności. □ □
W społeczeństwie polskim w 2018 r. występowała zastępowalność pokoleń. □ □
2
Ćwiczenie 4
Rz3oNCfKe86K7
Dopasuj właściwą definicję do każdego pojęcia. populacja Możliwe odpowiedzi: 1. liczba zgonów w ciągu pierwszego roku po urodzeniu na każde tysiąc urodzeń żywych w danym roku, 2. ogół ludzi, którzy żyją w tym samym czasie na danym terytorium, 3. proporcje między różnymi grupami wiekowymi w całej populacji, 4. informacja, ile przeciętnie może żyć osoba urodzona w danym roku, 5. brak definicji struktura wieku Możliwe odpowiedzi: 1. liczba zgonów w ciągu pierwszego roku po urodzeniu na każde tysiąc urodzeń żywych w danym roku, 2. ogół ludzi, którzy żyją w tym samym czasie na danym terytorium, 3. proporcje między różnymi grupami wiekowymi w całej populacji, 4. informacja, ile przeciętnie może żyć osoba urodzona w danym roku, 5. brak definicji wskaźnik przeciętnego trwania życia Możliwe odpowiedzi: 1. liczba zgonów w ciągu pierwszego roku po urodzeniu na każde tysiąc urodzeń żywych w danym roku, 2. ogół ludzi, którzy żyją w tym samym czasie na danym terytorium, 3. proporcje między różnymi grupami wiekowymi w całej populacji, 4. informacja, ile przeciętnie może żyć osoba urodzona w danym roku, 5. brak definicji współczynnik umieralności niemowląt Możliwe odpowiedzi: 1. liczba zgonów w ciągu pierwszego roku po urodzeniu na każde tysiąc urodzeń żywych w danym roku, 2. ogół ludzi, którzy żyją w tym samym czasie na danym terytorium, 3. proporcje między różnymi grupami wiekowymi w całej populacji, 4. informacja, ile przeciętnie może żyć osoba urodzona w danym roku, 5. brak definicji dzietność Możliwe odpowiedzi: 1. liczba zgonów w ciągu pierwszego roku po urodzeniu na każde tysiąc urodzeń żywych w danym roku, 2. ogół ludzi, którzy żyją w tym samym czasie na danym terytorium, 3. proporcje między różnymi grupami wiekowymi w całej populacji, 4. informacja, ile przeciętnie może żyć osoba urodzona w danym roku, 5. brak definicji

Dopasuj właściwą definicję do każdego pojęcia.

liczba zgonów w ciągu pierwszego roku po urodzeniu na każde tysiąc urodzeń żywych w danym roku, ogół ludzi, którzy żyją w tym samym czasie na danym terytorium, brak definicji, informacja, ile przeciętnie może żyć osoba urodzona w danym roku, proporcje między różnymi grupami wiekowymi w całej populacji

populacja  
struktura wieku  
wskaźnik przeciętnego trwania życia  
współczynnik umieralności niemowląt  
dzietność  
21
Ćwiczenie 5

Przeanalizuj dane i wykonaj zadanie.

Typ migracji

2014 r.

2017 r.

2020 r.

Migracje wewnętrzne na pobyt stały - napływ ogółem

407 604

400 352

385 027

Migracje wewnętrzne na pobyt stały - napływ z miast

246 790

238 434

232 877

Migracje wewnętrzne na pobyt stały - napływ ze wsi

160 814

161 918

152 150

Migracje wewnętrzne na pobyt stały - odpływ ogółem

407 604

400 352

385 027

Migracje wewnętrzne na pobyt stały - odpływ do miast

217 838

212 555

193 434

Migracje wewnętrzne na pobyt stały - odpływ na wieś

189 766

187 797

191 593

Migracje zagraniczne na pobyt stały - imigracja

12 330

13 324

13 263

Migracje zagraniczne na pobyt stały - emigracja

28 080

11 888

8 780

Saldo migracji zagranicznych na pobyt stały

-15 750

1 436

4 483

Indeks górny Źródło: Migracje wewnętrzne i zagraniczne ludności na pobyt stały, Indeks górny koniecIndeks górny dostępny w internecie: swaid.stat.gov.pl [dostęp 3.04.2020 r.]. Indeks górny koniec

R1Ng1EXyZBZcE
Scharakteryzuj przepływ ludności ze wsi oraz na wieś. Podaj możliwe przyczyny. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z wykresem i wykonaj ćwiczenie.

RUMYQOhvQGC80
Wykres kolumnowy. Prognoza ludności – ludność według płci i wieku w 2050 r.. Lista elementów: 1. zestaw danych:Wiek: 0-4mężczyźni: 683258; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 644161; Podpis osi wartości: Liczba ludności2. zestaw danych:Wiek: 5-9mężczyźni: 717448; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 676439; Podpis osi wartości: Liczba ludności3. zestaw danych:Wiek: 10-14mężczyźni: 719992; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 679181; Podpis osi wartości: Liczba ludności4. zestaw danych:Wiek: 15-19mężczyźni: 726664; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 686649; Podpis osi wartości: Liczba ludności5. zestaw danych:Wiek: 20-24mężczyźni: 766439; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 725002; Podpis osi wartości: Liczba ludności6. zestaw danych:Wiek: 25-29mężczyźni: 841376; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 792442; Podpis osi wartości: Liczba ludności7. zestaw danych:Wiek: 30-34mężczyźni: 897078; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 840449; Podpis osi wartości: Liczba ludności8. zestaw danych:Wiek: 35-39mężczyźni: 960252; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 899610; Podpis osi wartości: Liczba ludności9. zestaw danych:Wiek: 40-44mężczyźni: 1047968; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 990010; Podpis osi wartości: Liczba ludności10. zestaw danych:Wiek: 45-49mężczyźni: 906290; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 858484; Podpis osi wartości: Liczba ludności11. zestaw danych:Wiek: 50-54mężczyźni: 976434; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 936010; Podpis osi wartości: Liczba ludności12. zestaw danych:Wiek: 55-59mężczyźni: 1149326; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 1129820; Podpis osi wartości: Liczba ludności13. zestaw danych:Wiek: 60-64mężczyźni: 1295297; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 1307002; Podpis osi wartości: Liczba ludności14. zestaw danych:Wiek: 65-69mężczyźni: 1404044; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 1471304; Podpis osi wartości: Liczba ludności15. zestaw danych:Wiek: 70-74mężczyźni: 1239652; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 1365706; Podpis osi wartości: Liczba ludności16. zestaw danych:Wiek: 75-79mężczyźni: 944734; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 1134550; Podpis osi wartości: Liczba ludności17. zestaw danych:Wiek: 80-84mężczyźni: 613065; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 852619; Podpis osi wartości: Liczba ludności18. zestaw danych:Wiek: 85-89mężczyźni: 388088; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 666180; Podpis osi wartości: Liczba ludności19. zestaw danych:Wiek: 90-94mężczyźni: 211374; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 478726; Podpis osi wartości: Liczba ludności20. zestaw danych:Wiek: 95-99mężczyźni: 64795; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 203556; Podpis osi wartości: Liczba ludności21. zestaw danych:Wiek: 100+mężczyźni: 9971; Podpis osi wartości: Liczba ludnościkobiety: 4912; Podpis osi wartości: Liczba ludności

Prognoza ludności – ludność według płci i wieku w 2050 r.

  • wiek : 0-4

    mężczyźni : 683258

    kobiety : 644161

  • wiek : 5-9

    mężczyźni : 717448

    kobiety : 676439

  • wiek : 10-14

    mężczyźni : 719992

    kobiety : 679181

  • wiek : 15-19

    mężczyźni : 726664

    kobiety : 686649

  • wiek : 20-24

    mężczyźni : 766439

    kobiety : 725002

  • wiek : 25-29

    mężczyźni : 841376

    kobiety : 792442

  • wiek : 30-34

    mężczyźni : 897078

    kobiety : 840449

  • wiek : 35-39

    mężczyźni : 960252

    kobiety : 899610

  • wiek : 40-44

    mężczyźni : 1047968

    kobiety : 990010

  • wiek : 45-49

    mężczyźni : 906290

    kobiety : 858484

  • wiek : 50-54

    mężczyźni : 976434

    kobiety : 936010

  • wiek : 55-59

    mężczyźni : 1149326

    kobiety : 1129820

  • wiek : 60-64

    mężczyźni : 1295297

    kobiety : 1307002

  • wiek : 65-69

    mężczyźni : 1404044

    kobiety : 1471304

  • wiek : 70-74

    mężczyźni : 1239652

    kobiety : 1365706

  • wiek : 75-79

    mężczyźni : 944734

    kobiety : 1134550

  • wiek : 80-84

    mężczyźni : 613065

    kobiety : 852619

  • wiek : 85-89

    mężczyźni : 388088

    kobiety : 666180

  • wiek : 90-94

    mężczyźni : 211374

    kobiety : 478726

  • wiek : 95-99

    mężczyźni : 64795

    kobiety : 203556

  • wiek : 100+

    mężczyźni : 9971

    kobiety : 4912

Oprac. na podst.: Prognoza ludności (opracowana w 2014 r.) – Ludność według płci i wieku w latach 2014–2050, swaid.stat.gov.pl, [dostęp 03.04.2020].
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RHSammfNb0DSu1
Wyjaśnij, z jakimi problemami państwo polskie będzie musiało się zmierzyć w 2050 r. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Jakub Piotr Klimaszewski Nie tylko pieniądze, czyli problemy polskiej demografii

Gdyby to zależało ode mnie, to zmieniłbym spojrzenie na problemy demograficzne z krótkoterminowego na długoterminowe mające na celu poprawę sytuacji w długim okresie, niezależnym od cyklów wyborczych. Na fali popularności programu 500+, najnowszej inicjatywy socjalnej rządu, powstało wiele opracowań dotyczących problemów demograficznych Polski. Niestety, odpowiedź na pytanie, dlaczego Polacy decydują się na coraz dłuższe odkładanie rodzicielstwa w czasie, mniejszą liczbę dzieci czy nawet ich brak, jest dużo bardziej skomplikowana, niż życzyliby sobie tego politycy. W grę wchodzą nie tylko kwestie finansowe, ale i inne czynniki, takie jak zmieniające się warunki na rynku pracy, dostęp do opieki przedszkolnej i medycznej, czy wreszcie zmiana systemu wartości wśród młodych Polaków. Często ignorowany w tym względzie niekorzystny bilans migracyjny, zwłaszcza w grupie osób w wieku reprodukcyjnym, sprawia, że nasz kraj boryka się z niższym przyrostem rzeczywistym niż wynikałoby to z samego współczynnika dzietności. Polska nie jest jedynym krajem zmagającym się z problemami demograficznymi. Przed takim samym wyzwaniem, przez wielu uznawanym za jedno z największych w XXI w., stoi praktycznie każde z wysoko rozwiniętych państw. Nie istnieje jednak jedna uniwersalna recepta, a poszczególne kraje starają się rozwiązać ten problem na wiele różnych sposobów. W tych bardziej homogenicznych etnicznie, jak Czechy czy Węgry, nacisk stawiany jest na działania pro‑natalne. Z kolei rządy m.in. w Niemczech czy krajach skandynawskich, oprócz działań prorodzinnych, walczą z pogarszającą się demografią poprzez zdecydowaną politykę proimigracyjną.

c1 Źródło: Jakub Piotr Klimaszewski, Nie tylko pieniądze, czyli problemy polskiej demografii, 7.09.2016 r., dostępny w internecie: obserwatorfinansowy.pl [dostęp 3.04.2020 r.].
RUSJm0Wm0H2si
Wyjaśnij, odnosząc się do informacji zawartych w tekście, czy program 500+ może rozwiązać problemy polskiej demografii. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Ewa Rycerz Rodziny wielodzietne w Polsce. Raport

Ten raport to pierwsze w Polsce, kompleksowe podejście do zagadnienia wielodzietności, czyli badanie rodzin, które posiadają troje i więcej dzieci (wg GUS).

1. Rodziny wielodzietne a demografia

Według raportu aż 74 proc. rodzin wielodzietnych ma troje dzieci, 14 proc. – czworo, 7 proc. – pięcioro, natomiast 6 proc. – więcej niż pięcioro. Mowa tutaj o potomstwie, które nie przekroczyło 24. roku życia i mieszka z rodzicami we wspólnym gospodarstwie domowym.

Warto zauważyć, że w co czwartym takim gospodarstwie zamieszkują dzieci pochodzące z poprzednich związków któregoś z rodziców.

Aż 64 proc. rodziców w rodzinach wielodzietnych scala sakrament małżeństwa. Tylko 20 proc. zawarło jedynie ślub cywilny. – Widać więc, że wielodzietności sprzyjają związki trwałe, sformalizowane – wskazywał Paweł Woliński, członek Zarządu ZDR „Trzy Plus”.

Zaskakujący może być wiek rodziców w rodzinach wielodzietnych. Aż 44 proc. kobiet nie przekracza 34 roku życia, 49 proc. – ma od 35 do 44 lat. Jeśli chodzi o wiek uśredniony kobiet – wynosi on jedynie 35,7 lat. W przypadku mężczyzn – 38,8 lat.

Rodziny wielodzietne w Polsce mieszkają głównie na wsiach (60 proc.). Najmniej jest ich w dużych miastach powyżej 500 tys. mieszkańców – tylko 8 proc.

Jeśli chodzi o ukształtowanie regionalne – przeważająca ilość ,,rodzin 3+” mieszka w regionie południowo‑wschodnim (czyli woj. lubelskim, podlaskim, małopolskim i świętokrzyskim). Jest to 22 proc. Najmniej – w rejonie Dolnego Śląska i Opola.

2. Problemy ekonomiczne rodzin wielodzietnych

Rodziny wielodzietne w Polsce borykają się z problemami ekonomicznymi na poziomie wydatków rodzinnych. Według badań, dochody 50 proc. tych rodzin nie zaspokajały bieżących potrzeb. Wynika to z faktu, iż aż 58 proc. rodzin ma dochód na poziomie nie większym niż 3 tys. zł netto.

Większość wydatków pochłania żywność, spłata zobowiązań finansowych (kredyty, pożyczki), opłaty związane z czynszem i eksploatacją mieszkań (domów). Aż 3 na 10 rodzin twierdzą, że nie chodzą do kina, teatru i nie korzystają z innych form rozrywki.

Jednocześnie aż 68 proc. kobiet związanych ze Związkiem Dużych Rodzin pracuje zawodowo, w tym 40 proc. na pełen etat.

c2 Źródło: Ewa Rycerz, Rodziny wielodzietne w Polsce. Raport, dostępny w internecie: parenting.pl [dostęp 3.04.2020 r.].
RiPxbCZne96bL
Na podstawie tekstu scharakteryzuj przeciętną polską rodzinę wielodzietną. (Uzupełnij).
Schemat
Dla nauczyciela