Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Zjednoczenie Niemiec w XIX w.

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia wizję zjednoczenia Niemiec propagowaną przez kanclerza Ottona von Bismarcka;

• opisuje etapy jednoczenia Niemiec w drugiej połowie XIX w.;

• wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak: Związek Niemiecki, Związek Północnoniemiecki, Związek Celny, depesza emska.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli sobie wydarzenia Wiosny Ludów w państwach niemieckich.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu w postaci pytań do tematu zajęć.

2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni przypomnieć wystąpienia rewolucyjne w państwach niemieckich podczas Wiosny Ludów i nieudane próby zjednoczenia.

Faza realizacyjna:

1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do sześciu. Łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• grupy 1 i 4 – Budowanie przez Prusy podwalin pod zjednoczenie,

• grupy 2 i 5 – Walka z dawnym sojusznikiem,

• grupy 3 i 6 – Upokarzająca depesza.

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą od siebie nawzajem. Chętne lub wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel odtwarza drugi film, a uczniowie, pracując indywidualnie, przygotowują odpowiedzi do polecenia 5. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczeń 3 i 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Uczniowie rozwiązują je wspólnie na forum klasy.

4. Ćwiczenie 6, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy, uczniowie rozwiązują w grupach czteroosobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

2. (Dla uczniów chętnych) Obejrzyj filmy w sekcji „Film + Sprawdź się”, a następnie wykonaj polecenia niezrealizowane na lekcji.

Materiały pomocnicze:

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001.

W. Czapliński, A. Galos, W. Korta, Historia Niemiec, Wrocław 1990.

J. Wąsicki, Związek Niemiecki i Druga Rzesza Niemiecka 1848–1914, Poznań 1989.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Prezentacja multimedialna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.