Dla nauczyciela
Autor: Joanna Kalinowska
Przedmiot: Historia 2022, Historia
Temat: Zjednoczenie Niemiec w XIX w.
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
omawia wizję zjednoczenia Niemiec propagowaną przez kanclerza Ottona von Bismarcka;
opisuje etapy jednoczenia Niemiec w drugiej połowie XIX w.;
wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak: Związek Niemiecki, Związek Północnoniemiecki, Związek Celny, depesza emska.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli sobie wydarzenia Wiosny Ludów w państwach niemieckich.
Faza wstępna:
Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu w postaci pytań do tematu zajęć.
Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie powinni przypomnieć wystąpienia rewolucyjne w państwach niemieckich podczas Wiosny Ludów i nieudane próby zjednoczenia.
Faza realizacyjna:
Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do sześciu. Łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:
grupy 1 i 4 – Budowanie przez Prusy podwalin pod zjednoczenie,
grupy 2 i 5 – Walka z dawnym sojusznikiem,
grupy 3 i 6 – Upokarzająca depesza.
Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą od siebie nawzajem. Chętne lub wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.
Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel odtwarza drugi film, a uczniowie, pracując indywidualnie, przygotowują odpowiedzi do polecenia 5. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczeń 3 i 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Uczniowie rozwiązują je wspólnie na forum klasy.
Ćwiczenie 6, wyświetlone przez nauczyciela na tablicy, uczniowie rozwiązują w grupach czteroosobowych. Po jego wykonaniu i uzgodnieniu przez każdą grupę wspólnego oraz jednoznacznego wyboru następuje omówienie rezultatów na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, następuje wspólne omówienie: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego. Później nauczyciel analizuje przebieg lekcji i przeprowadza ewaluację, z której wnioski wykorzysta w przyszłości.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia interaktywne 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.
(Dla uczniów chętnych) Obejrzyj filmy w sekcji „Film + Sprawdź się”, a następnie wykonaj polecenia niezrealizowane na lekcji.
Materiały pomocnicze:
Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001.
W. Czapliński, A. Galos, W. Korta, Historia Niemiec, Wrocław 1990.
J. Wąsicki, Związek Niemiecki i Druga Rzesza Niemiecka 1848–1914, Poznań 1989.
Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Prezentacja multimedialna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.