Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Możliwości rozwoju wykorzystania zasobów oceanów i mórz

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa:

X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).

Uczeń:

  1. wyjaśnia rozmieszczenie głównych łowisk oraz dyskutuje na temat możliwości wykorzystania zasobów biologicznych morza i wód śródlądowych, rozwoju akwakultury w kontekście zachowania równowagi ekosystemów wodnych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wyjaśnia, na czym polega akwakultura oraz marikultura,

  • charakteryzuje warunki sprzyjające prowadzeniu hodowli organizmów morskich,

  • podaje przykłady hodowanych gatunków organizmów morskich,

  • wymienia państwa, w których rozwinięta jest hodowla organizmów morskich,

  • ocenia znaczenie i wpływ marikultury na gospodarkę oraz środowisko przyrodnicze.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, drzewo decyzyjne, metody operatywne (praca z tekstem e‑materiału, grafiką, filmem edukacyjnym, z mapą)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca zbiorowa na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, atlas geograficzny, mapa fizyczna świata, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

U. Budzich‑Tabor i in., Włączanie akwakultury w społeczności lokalne, 2018 (dostęp 4.03.2021).

Komisja Europejska, Akwakultura (dostęp 4.03.2021).

Komisja Europejska, Wytyczne. Akwakultura i Natura 2000, 2018 (dostęp 4.03.2021).

S. Szymborski, K. Szymborska, Wszechocean, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel inicjuje pogadankę o przyrodniczym i gospodarczym znaczeniu oceanów i mórz; uczniowie wskazują na mapie fizycznej świata oceany i wybrane morza (nauczyciel sugeruje do wskazania również te morza, o których będzie mowa na lekcji).

  • Przedstawienie tematu lekcji i jej celów.

Faza realizacyjna

  • Nawiązując do pogadanki wstępnej, nauczyciel inicjuje dyskusję o wielkości zasobów oceanów i mórz, zadaje uczniom pytania: czy te zasoby są wystarczające dla wciąż rosnącej populacji ludzkiej? Jak można zwiększyć pozyskiwanie żywności z oceanów i mórz?

  • Wprowadzenie terminów: akwakultura i marikultura.

  • Uczniowie omawiają grafikę interaktywną zawartą w części „Przeczytaj” (Akwakultura ryb i owoców morza) – wyjaśniają termin konchikultura, komentują fotografie zawarte w grafice: wymieniają hodowane gatunki organizmów morskich oraz akweny i państwa, w których rozwija się akwakultura (akweny i państwa uczniowie wskazują na mapie fizycznej świata).

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, każda otrzymuje arkusz papieru i pisaki.

  • Zadaniem uczniów jest opracowanie drzewa decyzyjnego do problemu: Czy należy nadal rozwijać akwakulturę na świecie?

  • Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym; następnie podają możliwe rozwiązania problemu, pozytywne i negatywne skutki każdego z nich, wyciągają wnioski, uzupełniają drzewa decyzyjne.

  • Po upływie określonego przez nauczyciela czasu przedstawiciele grup prezentują swoje drzewa decyzyjne, zwracając uwagę na opracowane wnioski.

  • Nauczyciel podsumowuje wnioski przedstawione przez poszczególne grupy; dyskusja na forum klasy dotycząca oceny rozwoju marikultury i jej wpływu na gospodarkę i środowisko przyrodnicze.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji (odwołując się do celów lekcji) i wprowadza uczniów do fazy ćwiczeń.

  • Uczniowie indywidualnie wykonują wybrane przez nauczyciela ćwiczenia z e‑materiału (nauczyciel, w razie trudności, wspiera uczniów).

  • Uczniowie dzielą się informacjami na temat lekcji, np. co im się najbardziej podobało na lekcji, co było dla nich nową wiedzą, do czego mogą ją wykorzystać itp.

Praca domowa

  • Praca pisemna: Czy Bałtyk może stać się miejscem rozwoju marikultury?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film edukacyjny może zostać wykorzystany na lekcji z zakresu rozszerzonego dotyczącej potrzeb żywieniowych człowieka (XXII. 2; XXII. 3). Film edukacyjny może być wykorzystany także do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia.

Sprawdź się