Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Typy systemów wyborczych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VII. Rywalizacja o władzę.

Uczeń:

9) analizuje argumenty na rzecz większościowego, proporcjonalnego i mieszanego systemu wyborczego; przedstawia rozwiązania prawne w systemie proporcjonalnym sprzyjające personalizacji wyborów i stabilności rządu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie systemu wyborczego;

• analizuje różne modele współczesnych systemów wyborczych;

• przelicza głosy na mandaty według różnych formuł wyborczych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

Klasa poproszona jest o przypomnienie sobie przymiotników wyborczych i wyjaśnienie, jak powinny być rozumiane, oraz zapoznanie się ze schematem interaktywnym, aby w trakcie zajęć sprawniej przeliczać głosy na mandaty wg różnych formuł.

Faza wstępna

1. Podczas burzy mózgów uczniowie mają wspólnie skonstruować definicję systemu wyborczego.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Klasa podzielona jest na pięć grup. Każda z nich dostaje fragment tekstu naukowego charakteryzujący inny model wyboru przedstawicieli. Uczniowie mają się zapoznać ze swoim modelem i sporządzić notatkę.

2. Następuje zamiana członków grup. W każdej z nowych grup powinna znaleźć się osoba z pierwszego wariantu. Uczniowie dzielą się swoimi definicjami różnych modeli systemów wyborczych.

3. Po raz drugi zmienia się skład grup. Uczniowie dostają wyniki wyborów w różnych państwach lub w tym samym okręgu wyborczym. Każda z grup ma za zadanie przyznanie mandatów inną metodą.

4. Porównywane są wyniki obliczeń.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w trakcie dyskusji oceniają różne sposoby wyboru przedstawicieli. Wybrana osoba podsumowuje dyskusję.

2. Zespół klasowy wykonuje ćwoczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Praca domowa:

Napisz pracę, w której porównasz systemy wyborcze i wskażesz ten, który twoim zdaniem najlepiej odzwierciedla preferencje wyborców.

Materiały pomocnicze:

Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, Demokracje zachodnioeuropejskie, Wrocław 2007.

Jan Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 1998.

Arkadiusz Żukowski, Systemy wyborcze, Olsztyn 1999.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat interaktywny może zostać wykorzystane do drugiej części lekcji, w której uczniowie przydzielają mandaty.