Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Powszechna historia ustrojów państwowychReforma z 1896 roku w austriackiej części monarchii Habsburgów, przeforsowana przez premiera hr. Kazimierza Badeniego, wprowadzała w przypadku wyborów Izby Poselskiej – obok istniejących dotychczas czterech kurii cenzusowych i neostanowych – piątą kurię, do której zaliczono wszystkich pełnoletnich mężczyzn, którzy nie spełniali warunków przyporządkowania do wspomnianych wcześniej grup. Jeden mandat obsadzało od 110 do 30 tysięcy wyborców.
Źródło: Jan Baszkiewicz, Powszechna historia ustrojów państwowych, Gdańsk 1998, s. 316–317.
Materiał źródłowy do ćwiczenia 2 i 3.
Źródło I
Tabele z wynikami wyborczymi w okręgu pięciomandatowym
Tabela 1
Wynik uzyskany (Po podziale przez 1) | Partia A | Partia B | Partia C |
|---|---|---|---|
30000 | 20000 | 9000 | |
Po podziale przez 3 | 10000 | 6666,66 | 3000 |
Po podziale przez 5 | 6000 | 4000 | 1800 |
Uzyskane mandaty | 2 | 2 | 1 |
Tabela 2
Wynik uzyskany (Po podziale przez 1) | Partia A | Partia B | Partia C |
|---|---|---|---|
30000 | 20000 | 9000 | |
Po podziale przez 2 | 15000 | 10000 | 4500 |
Po podziale przez 3 | 10000 | 6666,66 | 3000 |
Uzyskane mandaty | 3 | 2 | 0 |
Źródło II
O metodzie podziału mandatów
Metoda D'HondtaJest to metoda stosowana do podziału mandatów w systemach wyborczych m.in. w Polsce, Austrii, Holandii, Hiszpanii i Izraelu. Polega na znalezieniu największych, kolejno po sobie następujących ilorazów liczby uzyskanych głosów. Podziału dokonuje się, dzieląc liczbę głosów przypadających każdemu komitetowi przez kolejne liczby naturalne, a następnie z tak obliczonych ilorazów dla wszystkich komitetów wybieranych jest tyle największych, ile jest mandatów do obsadzenia.
Źródło: KK, Metoda D'Hondta, 10.06.2012 r., dostępny w internecie: algliczbamandatow.blogspot.com [dostęp 8.04.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Koncepcje systemów wyborczychPodstawową zaletą tego systemu jest reprezentatywność. Nawet poglądy mniejszości, jeśli są reprezentowane przez stosowne ugrupowania polityczne, mają realną szansę na obecność w parlamencie. Ta cecha tego typu wyborów prowadzi jednak do rozdrobnienia ciał ustawodawczych. Kiedy do parlamentu dostaje się wiele różnych partii, konieczne jest zawiązywanie koalicji między nimi, co czasem bywa trudne lub wręcz niemożliwe.
Źródło: Kancelaria Senatu, Koncepcje systemów wyborczych, 2010 r., dostępny w internecie: senat.gov.pl [dostęp 8.04.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Leksykon politologiiO specyfice wyborów proporcjonalnych
W większości systemów proporcjonalnych określa się minimalny procent poparcia wyborców, którego osiągnięcie uprawnia komitet wyborczy do uczestniczenia w rozdziale mandatów.
Źródło: Ryszard Herbut, Leksykon politologii, red. Andrzej Antoszewski, Wrocław 2004, s. 441–444.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Większościowy system wyborczy: oczekiwania, ograniczenia, rozwiązania alternatywneMimo to, argument o »personalnym«, a nie »partyjnym« charakterze wyborów większościowych, ma poważny brak: stoi w sprzeczności z argumentem o konsolidacji systemu partyjnego. Efektywny system dwupartyjny wymaga spójnych, zdyscyplinowanych partii (takich jak np. główne partie brytyjskie) – a gdy warunek ten jest spełniony, decydującą rolę przy podejmowaniu przez wyborców decyzji ma nie osobowość kandydata, ale jego afiliacja partyjna. Jedynie w tych okręgach, gdzie siły są najbardziej wyrównane, ocena osoby kandydata może zdecydować o zwycięstwie; z drugiej strony, partia może zapewnić wybór właściwie dowolnego kandydata, wystawiając go w okręgu, w którym dominują jej wierni wyborcy (w przypadku Partii Demokratycznej w USA tzw. yellow dog Democrats, czyli tacy, którzy zagłosowaliby na kandydata demokratów nawet wówczas, gdyby ci wystawili do wyborów żółtego psa.
Źródło: Jacek Haman, Większościowy system wyborczy: oczekiwania, ograniczenia, rozwiązania alternatywne, „Decyzje” 2005, nr 4, s. 9.
Materiał źródłowy do ćwiczenia 7 i 8.
System wyborczy w Rzeczypospolitej PolskiejW Wielkiej Brytanii w 1983 roku w wyborach do Izby Gmin Partia Pracy otrzymała 28% głosów, Partia Konserwatywna – 42%, a Sojusz Partii Liberalnej i Partii Socjaldemokratycznej – 25%. Rozkład mandatów był jednak diametralnie odmienny od wyników głosowania. Partia Pracy otrzymała 209 mandatów, Partia Konserwatywna – 397, zaś Sojusz Partii Liberalnej i Partii Socjaldemokratycznej – tylko 23 mandaty. Różnica wyniku wyborczego jest rażąco wielka. Partia Pracy uzyskała niewiele więcej głosów niż Sojusz, ale zdobyła blisko 10 razy więcej mandatów.
Źródło: Marek Chmaj, Wiesław Skrzydło, System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011, s. 75.