Dla nauczyciela
Scenariusz zajęć
Autor: Krzysztof Błaszczak, Anna Daniewicz
Przedmiot: Chemia
Temat: Jakie zastosowanie może mieć wodór?
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Poziom podstawowy i rozszerzony
Wymagania ogólne
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:
2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje zastosowania wodoru;
definiuje pojęcie reakcji termojądrowej;
wyjaśnia, na czym polega proces utwardzania tłuszczów;
wyjaśnia, na czym polega działanie ogniwa wodorowego;
wymienia rodzaje tłuszczów, które ulegają reakcji utwardzania tłuszczów.
Strategia nauczania:
asocjacyjna.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
dyskusja dydaktyczna;
analiza materiału źródłowego;
ćwiczenia uczniowskie;
metoda Philips 66;
technika gadająca ściana;
technika zdań podsumowujących.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca zbiorowa.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku;
rzutnik multimedialny;
tablica interaktywna/tablica;
pisak/kreda;
podręczniki.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, np.: Co to jest paliwo przyszłości? Czym jest reakcja fuzji jądrowej? Czy można wywołać reakcje fuzji jądrowej na Ziemi? Jak to możliwe, że z olejów uzyskujemy margarynę?
Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów na temat możliwych i obecnych zastosowań wodoru.
Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele.
Faza realizacyjna:
Metoda Philips 66 – nauczyciel dzieli klasę na grupy 6‑osobowe i wyznacza 6 minutowy czas na pracę grupową, rozdaje arkusze papieru i mazaki. Każda grupa pracuje nad możliwymi zastosowaniami wodoru obecnie i w przyszłości. Dowolność formy przedstawienia zastosowań: opisowa, graficzna. Po upływie wyznaczonego czasu liderzy prezentują efekty pracy swoich kolegów na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Wszyscy uczniowie mogą komentować propozycje grup, dopytując o kwestie nieprecyzyjne i niezrozumiałe. Nauczyciel monitoruje przebieg dyskusji i wyjaśnia ewentualnie kwestie niezrozumiałe.
Po prezentacji rozwiązań i dyskusji na forum klasy, każda grupa ponownie podejmuje pracę, w celu udoskonalenia propozycji, pomysłów korzystając z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po upływie kolejnych 6 minut następuje ponowna prezentacja pomysłów na forum.
Analiza tekstu w dostępnych źródłach informacji i wyszukanie wyjaśnień dotyczących: reakcji termojądrowej, procesu utwardzania tłuszczów (również mechanizm reakcji), działania ogniwa wodorowego. Trwa dyskusja. Nauczyciel monitoruje jej przebieg, wyjaśniając niezrozumiałe kwestie.
Praca w parach z medium bazowym – uczniowie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując polecenia załączone do medium.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów. Przykładowe polecenia i pytania skierowane do uczniów:
Wymień zastosowania wodoru.
Na czym polega reakcja utwardzania tłuszczów?
Na czym polega reakcja termojądrowa?
Napisz równanie reakcji uwodornienia trioleinianu glicerolu.
Czym jest ogniwo paliwowe?
Jako podsumowanie nauczyciel zadaje uczniom pytania, które gromadzą w swoim portfolio:
Przypomniałem/łam sobie, że ...
Czego dziś się nauczyłem/łam ...
Co było dla mnie łatwe ...
Co sprawiło mi trudność ...
Praca domowa:
Nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale – zestaw ćwiczeń.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Film edukacyjny może być wykorzystany przez uczniów podczas samodzielnej pracy na lekcji, przed wykonaniem ćwiczeń dołączonych do medium. Medium może być również wykorzystane podczas odrabiania zadania domowego.
Materiały pomocnicze:
1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):
Wymień zastosowania wodoru.
Na czym polega reakcja utwardzania tłuszczów?
Na czym polega reakcja termojądrowa?
Napisz równanie reakcji uwodornienia trioleinianu glicerolu.
Czym jest ogniwo paliwowe?
Nauczyciel do pracy grupowej przygotowuje:
arkusze papieru;
mazaki;
glutaki.