Scenariusz zajęć

Autor: Krzysztof Błaszczak, Anna Daniewicz

Przedmiot: Chemia

Temat: Jakie zastosowanie może mieć wodór?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje zastosowania wodoru;

• definiuje pojęcie reakcji termojądrowej;

• wyjaśnia, na czym polega proces utwardzania tłuszczów;

• wyjaśnia, na czym polega działanie ogniwa wodorowego;

• wymienia rodzaje tłuszczów, które ulegają reakcji utwardzania tłuszczów.

Strategia nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• metoda Philips 66;

• technika gadająca ściana;

• technika zdań podsumowujących.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica;

• pisak/kreda;

• podręczniki.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, np.: Co to jest paliwo przyszłości? Czym jest reakcja fuzji jądrowej? Czy można wywołać reakcje fuzji jądrowej na Ziemi? Jak to możliwe, że z olejów uzyskujemy margarynę?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Burza mózgów na temat możliwych i obecnych zastosowań wodoru.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele.

Faza realizacyjna:

1. Metoda Philips 66 – nauczyciel dzieli klasę na grupy 6‑osobowe i wyznacza 6 minutowy czas na pracę grupową, rozdaje arkusze papieru i mazaki. Każda grupa pracuje nad możliwymi zastosowaniami wodoru obecnie i w przyszłości. Dowolność formy przedstawienia zastosowań: opisowa, graficzna. Po upływie wyznaczonego czasu liderzy prezentują efekty pracy swoich kolegów na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Wszyscy uczniowie mogą komentować propozycje grup, dopytując o kwestie nieprecyzyjne i niezrozumiałe. Nauczyciel monitoruje przebieg dyskusji i wyjaśnia ewentualnie kwestie niezrozumiałe.

2. Po prezentacji rozwiązań i dyskusji na forum klasy, każda grupa ponownie podejmuje pracę, w celu udoskonalenia propozycji, pomysłów korzystając z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po upływie kolejnych 6 minut następuje ponowna prezentacja pomysłów na forum.

3. Analiza tekstu w dostępnych źródłach informacji i wyszukanie wyjaśnień dotyczących: reakcji termojądrowej, procesu utwardzania tłuszczów (również mechanizm reakcji), działania ogniwa wodorowego. Trwa dyskusja. Nauczyciel monitoruje jej przebieg, wyjaśniając niezrozumiałe kwestie.

4. Praca w parach z medium bazowym – uczniowie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując polecenia załączone do medium.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów. Przykładowe polecenia i pytania skierowane do uczniów:

• Wymień zastosowania wodoru.

• Na czym polega reakcja utwardzania tłuszczów?

• Na czym polega reakcja termojądrowa?

• Napisz równanie reakcji uwodornienia trioleinianu glicerolu.

• Czym jest ogniwo paliwowe?

2. Jako podsumowanie nauczyciel zadaje uczniom pytania, które gromadzą w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że ...

• Czego dziś się nauczyłem/łam ...

• Co było dla mnie łatwe ...

• Co sprawiło mi trudność ...

Praca domowa:

Nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczeń zawartych w e‑materiale – zestaw ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film edukacyjny może być wykorzystany przez uczniów podczas samodzielnej pracy na lekcji, przed wykonaniem ćwiczeń dołączonych do medium. Medium może być również wykorzystane podczas odrabiania zadania domowego.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Wymień zastosowania wodoru.

• Na czym polega reakcja utwardzania tłuszczów?

• Na czym polega reakcja termojądrowa?

• Napisz równanie reakcji uwodornienia trioleinianu glicerolu.

• Czym jest ogniwo paliwowe?

2. Nauczyciel do pracy grupowej przygotowuje:

• arkusze papieru;

• mazaki;

• glutaki.