Dla nauczyciela
Autor: Agnieszka Pieszalska
Przedmiot: biologia
Temat: Porosty – organizmy symbiotyczne
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje osobiste, społeczne w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje cyfrowe.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, dlaczego porosty nazywane są organizmami symbiotycznymi;
charakteryzuje budowę porostów;
definiuje znaczenie porostów w życiu człowieka.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
praca z filmem;
tworzenie plakatu;
analiza tekstu źródłowego.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu;
cztery arkusze papieru A1, flamastry.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z sekcją „Wprowadzenie” w e‑materiale.
Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika film, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów tematem. Następnie uczniowie odpowiadają na polecenia nr 1 i 2.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy, w których mają za zadanie pracować z odpowiednimi fragmentami e‑materiału:
grupa I – budowa porostów;
grupa II – rozmnażanie porostów;
grupa III – sposób życia, znaczenie w przyrodzie i gospodarce;
grupa IV – skala porostowa.
Nauczyciel rozdaje grupom arkusze papieru A1 i flamastry. Uczniowie w zespołach przygotowują plakaty.
Liderzy grup, zaczynając od grupy I, podchodzą do tablicy, zawieszają swój plakat i omawiają go. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje uczniów.
Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenie nr 7 (w którym mają za zadanie – na podstawie przedstawionego tekstu – porównać symbiozę mutualistyczną i antagonistyczną oraz wskazać typ, który jest korzystniejszy dla glonów) w sekcji „Sprawdź się”. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Wybrane osoby przedstawiają rozwiązanie na forum klasy.
Faza podsumowująca
Uczniowie odpowiadają na pytania podsumowujące lekcję:
Dlaczego porosty są organizmami symbiotycznymi?
Jak są zbudowane porosty?
Jaką rolę odgrywają porosty w gospodarce i życiu człowieka?
Praca domowa
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu
Uczniowie zapoznają się z filmem i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.