Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Porosty – organizmy symbiotyczne

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne:
Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego porosty nazywane są organizmami symbiotycznymi;

• charakteryzuje budowę porostów;

• definiuje znaczenie porostów w życiu człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem;

• tworzenie plakatu;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu;

• cztery arkusze papieru A1, flamastry.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z sekcją „Wprowadzenie” w e‑materiale.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika film, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów tematem. Następnie uczniowie odpowiadają na polecenia nr 1 i 2.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy, w których mają za zadanie pracować z odpowiednimi fragmentami e‑materiału:

• grupa I – budowa porostów;

• grupa II – rozmnażanie porostów;

• grupa III – sposób życia, znaczenie w przyrodzie i gospodarce;

• grupa IV – skala porostowa.

  Nauczyciel rozdaje grupom arkusze papieru A1 i flamastry. Uczniowie w zespołach przygotowują plakaty.

3. Liderzy grup, zaczynając od grupy I, podchodzą do tablicy, zawieszają swój plakat i omawiają go. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje uczniów.

4. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenie nr 7 (w którym mają za zadanie – na podstawie przedstawionego tekstu – porównać symbiozę mutualistyczną i antagonistyczną oraz wskazać typ, który jest korzystniejszy dla glonów) w sekcji „Sprawdź się”. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi. Wybrane osoby przedstawiają rozwiązanie na forum klasy.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie odpowiadają na pytania podsumowujące lekcję:

• Dlaczego porosty są organizmami symbiotycznymi?

• Jak są zbudowane porosty?

• Jaką rolę odgrywają porosty w gospodarce i życiu człowieka?

Praca domowa

1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu

Uczniowie zapoznają się z filmem i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.