Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Filozofia XX wieku i jej miejsce w kulturze

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omówi wpływ myśli Friedricha Nietzschego na filozofię XX wieku;

• scharakteryzuje wybrane kierunki filozofii XX wieku koncentrujące się na człowieku i jego życiu;

• wyjaśni wybrane poglądy filozofów XX wieku na temat człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie przed zajęciami zapoznają się z animacją zamieszczoną w e‑materiale. Przygotowują się do rozmowy o dziełach literackich, w których pojawia się myśl filozoficzna i które wydają się na tyle istotne, że zdały test hermeneutycznej koncepcji dystansu czasowego.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel inicjuje dyskusję, do której uczniowie przygotowywali się w domu. Uczestnicy zajęć wymieniają się swoimi poglądami.

2. Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie redagują plan wypowiedzi, w której ustosunkują się do stwierdzenia zamieszczonego we wprowadzeniu do lekcji: Jednym z najważniejszych kierunków XX‑wiecznej filozofii był egzystencjalizm, a popularność zyskały kierunki dążące do zrozumienia istoty sztuki czy głębokich znaczeń tekstu kultury – hermeneutyka, fenomenologia czy filozofia dialogu.
   Zapoznają się z umieszczoną w e‑materiale sekcją „Przeczytaj”, mogą również korzystać z telefonów z dostępem do internetu.
   Chętne osoby prezentują przygotowane przez siebie plany wypowiedzi, reszta klasy ocenia prezentację.

2. Jeżeli jest taka konieczność, uczniowie ponownie zapoznają się z animacją i zastanawiają się, w jakim stopniu filozofia XX wieku wpłynęła na współczesną kulturę. Mogą dyskutować w parach lub większych grupach.

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się” i indywidualnie wykonują ćwiczenia 1‑4.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 5 i 6 z sekcji „Sprawdź się”. Przedstawiają odpowiedzi na forum, nauczyciel komentuje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotowują uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

• Zbigniew Kaźmierczak, Friedrich Nietzsche jako odnowiciel umysłowości pierwotnej 2000.

• Marek Pąkciński, Maski Zaratustry: motywy i wątki filozofii Nietzschego a kryzys nowoczesności, 2004.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Animacja” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.