Dla nauczyciela
Autor: Joanna Oparek
Przedmiot: Język polski
Temat: Fraszka jako gatunek renesansowy. Do gór i lasów Jana Kochanowskiego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
prześledzi historię powstania fraszki, jako gatunku literackiego;
wymieni cechy gatunkowe fraszki;
zanalizuje wybrane fraszki Jana Kochanowskiego.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji, nawiązując do kultury renesansu i humanistycznej wizji człowieka. Wraz z uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Nauczyciel zachęca uczniów do wspólnego stworzenia mapy myśli, obrazującej cechy gatunkowe fraszki.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel podkreśla fakt, że Jan Kochanowski powołując nowy gatunek literacki, stworzył teorię fraszki i że wiele jego fraszek zawiera refleksje na temat możliwości tego gatunku – stanowi to przejście do filmu edukacyjnego na temat wątków autotematycznych.
Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym, a następnie wykonują polecenia 1 i 2. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi.
Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się” – nauczyciel prosi chętne osoby o odczytanie na głos fraszek zamieszczonych w e‑materiale. Wykonują ćwiczenia 1‑9. Wybrane osoby prezentują odpowiedzi, a nauczyciel ocenia i komentuje.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie – omówienie fraszki jako gatunku renesansowego i zarysowanie wizji człowieka, jaką ukazują utwory Jana Kochanowskiego – na przykładzie Do gór i lasów.
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu..
Praca domowa:
Napisz kilkuwersową fraszkę o swoim życiu szkolnym.
Napisz fraszkę o charakterze autobiograficznym lub autotematycznym.
Materiały pomocnicze:
Stefania Skwarczyńska, Aspekt genologiczny „Fraszek” Jana Kochanowskiego, Prace Polonistyczne Studies in Polish Literature 41, 1985, 53‑86.
B. Bakuła, Oblicza autotematyzmu (autorefleksyjne tendencje w polskiej prozie po roku 1956), Poznań 1991.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Film edukacyjny”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.