Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
obraliby się
wyczerpać
Aryjadna
obaczyć się
za czasem
A ty, o morska Wenus, chluśni
Niemce
Sybilline lochy
żak
przypasany do miecza rycerz
cichy ksiądz
kapica
dwojaki płat
Proteus
1
Do fraszek. Fraszka XXIX. Księgi trzecie
Jan Kochanowski Do fraszek (Fraszka III 29)

Fraszki nieprzepłacone, wdzięczne fraszki moje,
W które ja wszytki kładę tajemnice swoje,
Bądź łaskawie Fortuna ze mną postępuje,
Bądź inaczej, czego snać więcej się najduje.
Obrałliby sięobraliby sięObrałliby się kiedy kto tak pracowity
Żeby z was chciał wyczerpaćwyczerpaćwyczerpać umysł mój zakryty:
Powiedzcie mu, niech próżno nie frasuje głowy,
Bo się w dziwny Labirynt i błąd wda takowy,
Skąd żadna AryjadnaAryjadnaAryjadna, żadne kłębki tylne
Wywieść go móc nie będą, tak tam ścieżki mylne.
[…]

ddfk1 Źródło: Jan Kochanowski, Do fraszek (Fraszka III 29) , [w:] tegoż, Fraszki, oprac. Janusz Pelc, Wrocław 2008, s. 134–135.
Do Jana. Fraszka LXXVIII. Księgi pierwsze
Jan Kochanowski Do Jana (Fraszka I 78)

Radzę, Janie, daj pokój przedsięwzięciu swemu,
Bo bądź krótko, bądź długo, przedsię przydzie k’temu,
Że się człowiek obaczyobaczyć sięobaczy, a co mu dziś miło,
To mu będzie za czasemza czasemza czasem wstyd w oczu mnożyło.
Tę rozkosz, którą teraz tak drogo szacujesz,
Puścisz taniej po chwili, gdy prawdę poczujesz.
A tak co ma czas przynieść, uprzedź go ty raczej,
Odmień swój bieg, a żagle nakręć w czas inaczej.
Świadomeś słów łaskawych i pięknej postawy,
Zdradę widzisz, znajże więc, co przyjaciel prawy.
A ty, o morska Wenus, chluśniA ty, o morska Wenus, chluśniA ty, o morska Wenus, chluśni z raz tej paniej,
A pomści się wzdychania i moich łzez na niej.

ddfk2 Źródło: Jan Kochanowski, Do Jana (Fraszka I 78), [w:] tegoż, Fraszki, oprac. Janusz Pelc, Wrocław 2008, s. 39.
Do gór i lasów. Fraszka I. Księgi trzecie
Jan Kochanowski Do gór i lasów (Fraszka III 1)

Wysokie góry i odziane lasy!
Jako rad na was patrzę, a swe czasy
Młodsze wspominam, które tu zostały,
Kiedy na statek człowiek mało dbały.
Gdziem potym nie był? Czegom nie skosztował?
Jażem przez morze głębokie żeglował,
Jażem Francuzy, ja NiemceNiemceNiemce, ja Włochy,
Jażem nawiedził Sybilline lochySybilline lochySybilline lochy
Dziś żakżakżak spokojny, jutro przypasanyprzypasany do miecza rycerzprzypasany
Do miecza rycerzprzypasany do miecza rycerzDo miecza rycerz; dziś miedzy dworzan
W pańskim pałacu, jutro zasię cichycichy ksiądzcichy
Ksiądzcichy ksiądzKsiądz, tylko że nie z mnichy
W szarej kapicykapicakapicy a z dwojakim płatemdwojaki płatdwojakim płatem;
I to czemu nic, jesliże opatem?
Taki był ProteusProteusProteus, mieniąc się to w smoka,
To w deszcz, to w ogień, to w barwę obłoka.
Dalej co będzie? Śrebrne w głowie nici,
A ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci.

ddfk3 Źródło: Jan Kochanowski, Do gór i lasów (Fraszka III 1), [w:] tegoż, Fraszki, oprac. Janusz Pelc, Wrocław 2008, s. 112–114.
RPfwOvujp2s9Z11
Ćwiczenie 1
Zaznacz poprawną odpowiedź. Utwór Do fraszek: Możliwe odpowiedzi: 1. jest autotematyczny i zarazem autobiograficzny., 2. ma charakter autobiograficzny., 3. łączy oba kręgi tematyczne., 4. nie jest ani autotematyczny, ani autobiograficzny.
RQ9O8nKRyLjto1
Ćwiczenie 2
Określ, w jaki sposób w utworze Do fraszek realizuje się istotny dla literatury renesansu autotematyzm. Możliwe odpowiedzi: 1. Autor zdradza swoje tajemnice., 2. Autor opisuje bogactwo swoich przeżyć., 3. Autor wyjawia, co stanowi dla niego materiał twórczy., 4. Autor twierdzi, że jest nierozumiany
RKOEfXWijKWIY1
Ćwiczenie 3
Zaznacz poprawną odpowiedź. Jak należy rozumieć frazę „fraszki nieprzepłacone”? Możliwe odpowiedzi: 1. Fraszki tanie – błahe, żartobliwe., 2. Fraszki nieokupione wysiłkiem pisarskim., 3. Fraszki warte swojej ceny - wartościowe utwory., 4. Fraszki pisane z potrzeby serca – nie dla pieniędzy., 5. Fraszki pisane na zamówienie.
R1d1Wct8pKve01
Ćwiczenie 4
Zaznacz poprawne odpowiedzi. W jaki sposób można scharakteryzować podmiot liryczny fraszki Do gór i lasów? Możliwe odpowiedzi: 1. ma siwe włosy, 2. nosi bogate odzienie, 3. jest studentem, 4. był studentem, 5. bywał w świecie, 6. kiedyś pełnił funkcję opata w zakonie, 7. jest wyznawcą zasady: „chwytaj dzień”, 8. ma żonę i dzieci
21
Ćwiczenie 5

Znajdź we fraszce Do gór i lasów wers odpowiadający postulatowi Horacego Carpe diem. Co oznacza to określenie?

R1a78ioRwXOdw
(Uzupełnij).
RAWKrXtKvxoaY2
Ćwiczenie 6
Zaznacz trzy poprawne odpowiedzi. Pointa fraszki Do gór i lasów to: Możliwe odpowiedzi: 1. Nieoczekiwany przeskok myśli, 2. Zaskakująca gra słów, 3. Dowcip sytuacyjny, 4. Refleksja o charakterze filozoficznym, 5. Opis niespodziewanego zdarzenia, 6. Zaskakujący sąd, 7. Autoironia, 8. Refleksja na temat historii
21
Ćwiczenie 7

W pierwszym wersie fraszki Do gór i lasów mowa jest o „odzianych lasach”. Podaj co najmniej trzy synonimy wyrazu „odziany”, które pasowałyby do kontekstu fraszki.

R1CikEZosmGyL
(Uzupełnij) (Uzupełnij) (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Jakie cechy gatunkowe fraszki dostrzegasz w utworze Do gór i lasów? Sformułuj odpowiedź w kilku zdaniach.

R1a78ioRwXOdw
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Określ, w jaki sposób fraszka Do Jana opisuje postawę humanisty wobec zmienności ludzkich losów.

RgzyBZrMabYqZ
(Uzupełnij).
Praca domowa

Napisz kilkuwersową fraszkę o swoim życiu szkolnym.