Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Barokowe rozrywki. Teatr, literatura i muzyka

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia charakterystyczne cechy sztuki barokowej w literaturze, dziełach literackich i muzycznych;

• opisuje teatr barokowy, wyjaśnia pojęcie commedia dell'arte i typy występujących w niej bohaterów;

• wskazuje nowe gatunki, które pojawiły się w baroku;

• wymienia najważniejszych twórców barokowych w poszczególnych dziedzinach sztuki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Barokowe rozrywki. Teatr, literatura i muzyka”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia 2 w sekcji „Sprawdź się”.

2. Trójka chętnych lub wybranych uczniów przygotowuje prezentacje na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz dodatkowych źródeł. Każdy z uczniów opracowuje jeden zakres tematyczny: 1) literaturę barokową, 2) teatr barokowy, 3) muzykę barokową.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat oraz cele lekcji i przybliża je uczniom.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenie. Jeśli odpowiedzi uczniów bardzo się różnią lub ćwiczenie okazało się trudne, nauczyciel omawia je na forum.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel poleca wybranej osobie (albo ochotnikowi), aby przypomniała najważniejsze cechy sztuki barokowej. W razie konieczności uzupełnia jej wypowiedź.

2. Prowadzący przypomina o prezentacjach, które przed zajęciami przygotowali uczniowie. Zapowiada, że będzie to okazja do przypomnienia najważniejszych twórców i być może poszerzenia wiedzy uczniów. Uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Następuje wspólne omówienie prezentacji ze szczególnym uwzględnieniem mocnych stron propozycji uczniów.

3. Praca z multimedium („Audiobook”). Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie 2: „Udowodnij, że Don Kichot jest utworem o charakterze satyrycznym”. Prowadzący informuje uczniów, że wysłuchają fragmentu utworu, i prosi, aby wynotowywali informacje, które przydadzą im się do rozwiązania tego zadania. Uczniowie pracują indywidualnie, a po emisji nagrania wskazany uczeń albo ochotnik udziela odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą ją uzupełniać.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na cztero- lub pięcioosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi na polecenie 3 (wytłumaczyli, co oznacza wyrażenie „walka z wiatrakami”) oraz 4 (scharakteryzowali wybrany aspekt życia codziennego ludności nieszlacheckiej w Hiszpanii na przełomie XVI i XVII w.). Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

5. Utrwalenie wiedzy. Nauczyciel udostępnia uczniom za pomocą rzutnika lub tablicy interaktywnej ćwiczenie 5, a następnie 6. Uczniowie pracują indywidualnie. Po zalogowaniu się na telefonie, tablecie lub komputerze przystępują do rozwiązywania zadań. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i rezultaty. Prosi wybranego ucznia, który wskazał błędne rozwiązanie, o uzasadnienie swojej decyzji i zaprasza pozostałych uczniów do dyskusji.

Faza podsumowująca:

1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

2. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy poszczególnych grup.

Materiały pomocnicze:

C. Hernas, Literatura baroku, Warszawa 1987.

J. Kelera, Krótka historia teatru w Europie, Wrocław 2018.

D. Szlagowska, Muzyka baroku, Gdańsk 1998.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą zapoznać się z audiobookiem przed zajęciami i wykonać dołączone do niego polecenia. Wówczas w trakcie fazy realizacyjnej następuje czytanie przygotowanych odpowiedzi i ich ocena przez nauczyciela.

Spis ilustracji nieopisanych:

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 1: Obój; CC BY‑SA 3.0, Wikimedia Commos.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 2: Skrzypce; CC BY‑SA 3.0, Frinck51, Wikimedia Commos.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 3: Waltornia; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 4: Klawesyn; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 5: Organy; CC BY‑SA 4.0, Jacek Halicki, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 6: Lutnia; CC BY‑SA 3.0, Bobby D. Bryant, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 7: Trąbka; CC BY0SA 3.0, Aichas, Wikimedia Commons.