Zaznacz instrumenty, które nie wchodziły w skład barokowej orkiestry. Nie usłyszymy ich również w trakcie koncertu współczesnej orkiestry symfonicznej.
RR0KW01dMcIM2
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Obój
Skrzypce
Waltornia
Klawesyn
Organy
Lutnia
Trąbka
Indeks dolny Źródło: obój – Noriko, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, skrzypce – Frinck51, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, waltornia – Wikimedia Commons, domena publiczna, klawesyn – Wikimedia Commons, domena publiczna, organy – Jacek Halicki, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 4.0, lutnia – Bobby D. Bryant, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, trąbka – Aichas, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0. Indeks dolny koniecŹródło: obój – Noriko, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, skrzypce – Frinck51, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, waltornia – Wikimedia Commons, domena publiczna, klawesyn – Wikimedia Commons, domena publiczna, organy – Jacek Halicki, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 4.0, lutnia – Bobby D. Bryant, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, trąbka – Aichas, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0.
RzzrVdebopvh1
Zaznacz instrumenty, które nie wchodziły w skład barokowej orkiestry. Nie usłyszymy ich również w trakcie koncertu współczesnej orkiestry symfonicznej. Możliwe odpowiedzi: 1. Obój, 2. Skrzypce, 3. Waltornia, 4. Klawesyn, 5. Organy, 6. Lutnia, 7. Trąbka
2
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z biogramami postaci, a następnie zaznacz odpowiednie miejsca w tabeli.
Jan Sebastian Bach
Rzm5F3BvdEkMk1
Na obrazie dojrzały mężczyzna. Ma białe włosy ufryzowane w loki. Ma widocznie zarysowany drugi podbródek, zmarszczki na czole oraz ciemne oczy. Ubrany jest w czarny płaszcz z białą koszulą. W ręku trzyma kartkę z zapisem nutowym.
Elias Gottlob Haussmann, Jan Sebastian Bach, 1748 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Jan Sebastian Bach (1685−1750) pochodził z niemieckiego Eisenach. Jego ojciec oraz wielu krewnych utrzymywali się z muzyki. Początkowo Bach naśladował utwory największych mistrzów, następnie sam zaczął komponować i szybko stał się autorytetem w tym zakresie. Szczególnie ważnym instrumentem były dla niego organy. W pierwszym okresie swojej kariery borykał się z problemami finansowymi i często zmieniał miejsce pracy. Zarabiał jako nauczyciel, koncertmistrz, kapelmistrz na dworach księcia Wilhelma Ernsta w Weimarze i Leopolda von Anhalt‑Köthen oraz organista. Dopiero intratna posada kantora (dyrygenta chóru i organisty) w kościele św. Tomasza w Lipsku przyniosła mu stabilizację. To w Lipsku powstały największe dzieła Bacha, takie jak Pasja według św. Jana, Oratorium na Boże Narodzenie czy Wielka msza h‑moll. W 1736 r. otrzymał tytuł nadwornego kompozytora Augusta III. Chociaż Bachowi wiodło się nieźle i cieszył się uznaniem, jego twórczość została należycie doceniona dopiero w XIX w.
Jerzy Fryderyk Händel
RR5xNqvx0AMsl1
Na obrazie mężczyzna. Ma długie, jasne włosy ufryzowane w loki. Ma pociągłą twarz z widocznie zarysowanym drugim podbródkiem. Ma lekki zarost na twarzy. Ubrany jest szary płaszcz z jasną apaszką.
Balthasar Denner, Jerzy Fryderyk Händel, między 1726 a 1728 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Jerzy Fryderyk Händel był rówieśnikiem Bacha. Jego ojciec sceptycznie podchodził do zainteresowań muzycznych syna − wolał, żeby zajął się czymś bardziej perspektywicznym. Jednakże młody Jerzy wykazał się dużą determinacją i ostatecznie ojciec opłacił jego lekcje gry na klawesynie i organach, a także skrzypcach i oboju. Händel podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Halle, ale ostatecznie porzucił je i przeniósł się do Hamburga, gdzie otrzymał stanowisko skrzypka i klawesynisty operowego w tamtejszym teatrze. W 1705 r. wystawił swoją pierwszą operę Almira. Po odniesionym sukcesie wyjechał do Włoch, gdzie komponował opery, oratoria, kantaty, jak również krótkie utwory o charakterze religijnym. Po czterech latach wojaży wrócił do Niemiec, ale na krótko − jesienią 1712 r. udał się do Londynu, aby objąć funkcję oficjalnego kompozytora dworu angielskiego, a następnie dyrygenta w Królewskiej Akademii Muzyki. Kilkanaście lat później przyjął angielskie obywatelstwo. W 1752 r. stracił wzrok, co uniemożliwiło mu dalszą pracę, ale wciąż dawał koncerty i dyrygował. Zmarł siedem lat później, a na jego pogrzeb w opactwie Westminster przyszło wielu wielbicieli.
Antonio Vivaldi
R1CP6kZPisRuW1
Na obrazie mężczyzna z długimi, jasnymi, ufryzowanymi w loki włosami. Ma okrągłą twarz o delikatnych rysach. Ma czerwony strój z białą koszulą. W jednej ręce trzyma skrzypce, a w drugiej pióro nad kartką z zapisem nutowym.
Autor nieznany, domniemany portret Antonio Vivaldiego, 1723 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Antonio Vivaldi (1678−1742) urodził się w Wenecji. Jego ulubionym instrumentem, na który skomponował ponad sto utworów, były skrzypce. W latach 1704−1740 z przerwami działał jako ksiądz, ale też nauczyciel muzyki w sierocińcu, dyrygent i kompozytor. Od 1718 do 1720 r. pełnił funkcję kapelmistrza księcia Mantui. W ostatnich latach życia podróżował po Italii, a także odwiedził Amsterdam, Graz i Wiedeń. Jego najpopularniejszym dziełem jest cykl koncertów Cztery pory roku. Tworzył również oratoria i opery. U schyłku życia Vivaldi spotykał się z ostrą krytyką, a po śmierci jego utwory uległy zapomnieniu. Zostały odkryte na nowo dopiero w latach 30. XX w.
R1Ho3qcbBTALR
Wskaż zdania prawdziwe i fałszywe. W swoim życiu zajmował się wyłącznie muzyką. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Większą część życia spędził na emigracji. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Tworzył utwory o charakterze religijnym. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Jego ulubionym instrumentem były skrzypce. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Korzystał z mecenatu książęcego lub królewskiego. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Urodził się w ojczyźnie opery. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Był osobą świecką. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Został zapomniany po śmierci. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Żył ponad 70 lat. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi
Wskaż zdania prawdziwe i fałszywe. W swoim życiu zajmował się wyłącznie muzyką. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Większą część życia spędził na emigracji. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Tworzył utwory o charakterze religijnym. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Jego ulubionym instrumentem były skrzypce. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Korzystał z mecenatu książęcego lub królewskiego. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Urodził się w ojczyźnie opery. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Był osobą świecką. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Został zapomniany po śmierci. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi. Żył ponad 70 lat. Możliwe odpowiedzi: Jan Sebastian Bach, Jerzy Fryderyk Händel, Antonio Vivaldi
Jan Sebastian Bach
Jerzy Fryderyk Händel
Antonio Vivaldi
W swoim życiu zajmował się wyłącznie muzyką.
□
□
□
Większą część życia spędził na emigracji.
□
□
□
Tworzył utwory o charakterze religijnym.
□
□
□
Jego ulubionym instrumentem były skrzypce.
□
□
□
Korzystał z mecenatu książęcego lub królewskiego.
□
□
□
Urodził się w ojczyźnie opery.
□
□
□
Był osobą świecką.
□
□
□
Został zapomniany po śmierci.
□
□
□
Żył ponad 70 lat.
□
□
□
1
Ćwiczenie 3
Połącz słowa z odpowiadającymi im definicjami.
R1LAZDtfy0fQc
arlekin Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem kapitan Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem kulisy Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem opera Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem pantalone Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem poliszynel Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem prospekt Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem
arlekin Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem kapitan Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem kulisy Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem opera Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem pantalone Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem poliszynel Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem prospekt Możliwe odpowiedzi: 1. przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, 2. element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego, 3. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, 4. dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, 5. jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, 6. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, 7. jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem
jedna z głównych postaci występujących we włoskiej komedii ludowej; zwykle ubrany w barwny strój w deseń szachownicy, na twarzy ma czarną maskę; charakteryzują go spryt, kochliwość, żartobliwość, jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; wenecki kupiec, chciwy bogacz; ma wysokie mniemanie o sobie, ale w rzeczywistości nie grzeszy inteligencją; często występuje jako osoba, którą łatwo można oszukać; pierwotnie nosił czerwony płaszcz, z czasem zamieniono go na czarny; maskę ma ciemną z wydatnym zakrzywionym nosem, przesuwne boczne części dekoracji scenicznej w formie ścianek lub kotar; zamykają scenę i tworzą przejścia dla aktorów, jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej i francuskim teatrze kukiełkowym; jego maska z głębokimi zmarszczkami, haczykowatym nosem i złowrogimi oczami wskazują na egoizm, gburowatość; był gadatliwy i wciąż rozsiewał plotki, dzieląc się wszelkimi informacjami z publicznością, jedna z głównych postaci występujących w ludowej komedii włoskiej; uosabia jednocześnie pyszałkowatość i tchórzostwo, dramat muzyczny przeznaczony do wykonania na scenie, element scenografii; malowane płótno (przedstawiające pejzaż, zabudowania) zawieszone na najdalszym planie sceny, wyznaczające perspektywę obrazu scenicznego
arlekin
kapitan
kulisy
opera
pantalone
poliszynel
prospekt
2
Ćwiczenie 4
Nanieś podpisy w odpowiednie miejsca na ilustracji.
R1atkAAnbCNHN
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Commedia dell’arte na dworze Karola IX, 1571 lub 1572 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RIiMbNERjaYUb
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 5
Uzupełnij tabelę dotyczącą twórczości literackiej epoki baroku.
RRvUUrNH69tVs
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Życie jest snem, Don Kichot z La Manchy, Świętoszek, Skąpiec, Cyd, Romeo i Julia, Makbet, Hamlet
Imię i nazwisko
Kraj pochodzenia
Tytuł utworu
Życie jest snem
Don Kichot z La Manchy
Świętoszek, Skąpiec
Cyd
Romeo i Julia, Makbet, Hamlet
R1PcFcwQZNPYc
Połącz w pary dzieła z odpowiednimi autorami. Życie jest snem Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Don Kichot z La Manchy Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Świętoszek, Skąpiec Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Cyd Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Romeo i Julia, Makbet, Hamlet Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier
Połącz w pary dzieła z odpowiednimi autorami. Życie jest snem Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Don Kichot z La Manchy Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Świętoszek, Skąpiec Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Cyd Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier Romeo i Julia, Makbet, Hamlet Możliwe odpowiedzi: 1. William Szekspir, 2. Pedro Calderón de la Barca, 3. Pierre Corneille, 4. Miguel de Cervantes, 5. Molier
3
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z fragmentem poniższego tekstu i wykonaj polecenie.
KLEANT […] Nikczemni komedianci, szarlatani podli, Z których każdy po to się tak namiętnie modli, Ażeby tej modlitwy użyć za narzędzie Do swych celów niegodnych i to, co jest wszędzie Najszczytniejszym dla ludzi, wielkim i podniosłem, U nich stało się handlem, nikczemnym rzemiosłem. Pieniądze i godności, oto są ich cele, Za to się biją w piersi i modlą w kościele, Aby w zręcznie osnutym tej obłudy wątku, Idąc niebieskim szlakiem dojść aż do majątku. Każdy, modląc się, poszcząc, przy tym żebrze dzielnie, A będąc w świcie króla — zaleca pustelnie. Pod zasłoną pokory zasypują błotem; Mściwość, gwałtowność, skąpstwo zwykłym ich przymiotem. Zgubią kogo, lub straszną dokuczą mu męką, Dowodząc, że to Pan Bóg kierował ich ręką I przekonają wszystkich, że zgubić potrzeba Kogoś, bo to jest wielka zasługa dla nieba. A tym niebezpieczniejsza jest ta broń zdradziecka, Że schylać głowę przed nią uczą nas od dziecka, I ta zemsta straszliwa musi im ujść płazem, Bo oni poświęcanym mordują żelazem.
A Źródło: Molière, Świętoszek, tłum. Kazimierz Zalewski, tekst dostępny online: wolnelektury.pl.
Wskaż właściwe dokończenie zdania.
R3qjUPLnrD2jQ
W Świętoszku Molier ośmiesza… Możliwe odpowiedzi: 1. dewocję., 2. wielkopańską pozę arystokratów., 3. ignorancję dworzan., 4. rozrzutność aktorów, literatów i szlachty.
W Świętoszku Molier ośmiesza…
dewocję.
wielkopańską pozę arystokratów.
ignorancję dworzan.
rozrzutność aktorów, literatów i szlachty.
31
Ćwiczenie 7
Rozstrzygnij, czy źródło A ilustruje przesłanie płynące ze źródła B. Uzasadnij odpowiedź.
Źródło A
R1E3ChmaXrmPT
Na obrazie anioł ze skrzydłami. W ręku trzyma globus. Na globusie znajduje się mały portret mężczyzny. Po prawej stronie jest stolik. Na stoliku są: złoty zegar, monety, złoty łańcuch, małe portrety ludzi, flakonik, medal. Na stoliku po lewej są: stare księgi, stos ludzkich czaszek, zgasła świeca, element rycerskiej zbroi, broń, klepsydra z przesypanym do końca piaskiem.
Antonio de Pereda, Vanitas, 1634 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Źródło B
Wszakże snem są ludzkie cele, Snem ludzkiego serca bicie, Snem człowieka ziemskie życie. […] Pierwszym mienisz się w twej dumie, Bacz, byś chodził po rozumie, Byś pokornej nabrał duszy, Serca nabrał, co przebacza, Bo się marnym snem rozprószy Wielkość ta, co cię otacza.
B Źródło: Pedro Calderón de la Barca, Życie jest snem, wolnelektury.pl.
W jaki sposób autorzy obu źródeł traktują kwestię ludzkiego życia? Do jakich motywów w literaturze i sztuce nawiązują?
Rozstrzygnięcie
Tak.
Uzasadnienie
Na obrazie w źródle A widzimy motywy wanitatywne: czaszki, symbolizującą nieubłagany upływ czasu klepsydrę, zgaszoną świecę, nic nieznaczące po śmierci kosztowności itd. Autor źródła B porównuje życie do snu, z którego człowiek w każdej chwili może się obudzić. Oba źródła nawiązują do przemijalności ludzkiego życia, jego kruchości. Uświadamiają odbiorców, że wygody, luksusy, zaszczyty i wszystkie dobra doczesne są ulotne, dlatego należy przywiązywać wagę do rzeczy niematerialnych, czynić dobro.
31
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z poniższymi źródłami i wyjaśnij, na czym polega podobieństwo w wymowie obu źródeł.
Źródło A
HAMLET Być albo nie być to wielkie pytanie. Jest‑li w istocie szlachetniejszą rzeczą Znosić pociski zawistnego losu Czy też stawiwszy czoło morzu nędzy, Przez opór wybrnąć z niego?
C Źródło: William Shakespeare, Hamlet, tłum. Józef Paszkowski, tekst dostępny online: wolnelektury.pl.
Źródło B
Rl4wEQNnjUw9f
Na obrazie trzy postaci. Po prawej stoi stara kobieta z kajdanami na rękach, ma siwe włosy. Po lewej półnaga młoda kobieta ze zdjętymi kajdanami, czerwonym stroju i otwartymi ustami. Na środku stoi spokojny, zamyślony mężczyzna. Trzyma w ręku stokrotkę.
Jacek Malczewski, Hamlet polski, 1903 r. Obraz alegoryczny przedstawiający dwie różne wizje losów narodu polskiego. W centrum Aleksander Wielopolski, wnuk Aleksandra Wielopolskiego (1803−1877) − polskiego polityka, członka rządu Królestwa Polskiego, rzecznika ugody i współpracy z Rosją. Otrzymał od cara zgodę na przeprowadzenie umiarkowanych reform (m.in. zniesienie pańszczyzny, oczynszowanie chłopów, równouprawnienie Żydów), aby powstrzymać propagatorów walki zbrojnej. Wobec niegasnących nastrojów powstańczych zainicjował nadzwyczajny pobór do wojska, tzw. brankę, co przyspieszyło wybuch powstania styczniowego w 1863 r. Po kilku miesiącach wycofał się z polityki i nigdy do niej nie wrócił.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1bwkOc5c2H3E
(Uzupełnij).
Do jakiej ludzkiej postawy odnoszą się słowa Hamleta: „być albo nie być”? Przed jakim dylematem stoją Polacy u progu nowego stulecia na obrazie Jacka Malczewskiego?
Hamlet Szekspira stanowił inspirację dla Jacka Malczewskiego, który imię głównego bohatera Szekspirowskiej tragedii umieścił nawet w tytule swojego dzieła. Oba źródła dotyczą dylematu, przed którym staje człowiek w trudnych chwilach swojego życia: czy działać pomimo niesprzyjających okoliczności, czy też zachować bierność, poddać się. U Szekspira taką wymowę mają słowa „być albo nie być to wielkie pytanie / oto jest pytanie”. Malczewski w ten sposób widzi sytuację Polaków pod zaborami na początku XX w. − z jednej strony są oni świadomi swojego położenia (stara kobieta w kajdanach po prawej stronie), a z drugiej pełni energii i zdolni do przedsięwzięcia działań, które pozwolą im odzyskać wolność (młoda kobieta po lewej stronie właśnie zerwała kajdany). Malarz nie rozstrzyga, który wybór jest słuszny, jedynie podkreśla tragizm sytuacji − potomek Aleksandra Wielopolskiego, zwolennika drogi ugodowej, antypowstańczej, jest zamyślony, pogrążony w melancholii.
