Dla nauczyciela

Autor: Alicja Kasińska

Przedmiot: biologia

Temat: Otyłość chorobą współczesnego świata

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia - wymagania ogólne
IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń:
4) odróżnia fakty od opinii;
V. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:
2) przedstawia opinie i argumenty związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi;
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
V. Budowa i fizjologia człowieka.
2. Odżywianie się. Uczeń:
11) podaje przyczyny (w tym uwarunkowania genetyczne) otyłości oraz sposoby jej profilaktyki;
Zakres rozszerzony
Cele kształcenia - wymagania ogólne
III. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń:
4) odróżnia fakty od opinii;
IV. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:
2) przedstawia opinie i argumenty związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
1) Odżywianie się. Uczeń:
m) podaje przyczyny (w tym uwarunkowania genetyczne) otyłości u człowieka oraz sposoby jej profilaktyki,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:
Uczeń:

  • wyjaśnia, czym jest otyłość, a czym nadwaga;

  • analizuje przyczyny otyłości i nadwagi;

  • określa zagrożenia wynikające z otyłości;

  • wykonuje pomiary i ocenia, czy masa jego ciała jest prawidłowa;

  • przedstawia sposoby leczenia otyłości;

  • planuje swoje działania pozwalające uniknąć otyłości.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • metoda kierowanego odkrywania – uczenie przez pytania;

  • obserwacja i pomiar;

  • ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale (film);

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem.

  2. Nauczyciel stawia pytania: „Czy często spotykacie w swoim otoczeniu ludzi otyłych lub z nadwagą?”, „Czy na podstawie grafiki Typy otyłości (wyświetlonej na tablicy interaktywnej) potraficie określić, czy jest to otyłość brzuszna czy pośladkowa?”, „Czym różni się nadwaga od otyłości?”, „Jakie czynniki mają wpływ na wzrost wagi?”.

  3. Krótkie wypowiedzi chętnych uczniów odzwierciedlają stan wiedzy na temat otyłości, są punktem wyjścia do realizacji celów lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie oglądają film, a następnie wykonują polecenia 1 i 2.

  2. Uczniowie dokonują analizy danych dotyczących występowania otyłości w Europie na podstawie mapy w ćwiczeniu 8 i formułują wnioski.

  3. Nauczyciel zachęca uczniów do sprawdzenia ich stanu odżywienia na podstawie ćwiczenia 11 z sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie obliczają swoje BMI i za pomocą siatki centylowej dla odpowiedniej płci oceniają swój stan odżywienia, wyciągają wnioski.

  4. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery zespoły i rozdaje wydrukowane pytania problemowe (zob. materiały pomocnicze). Określa czas wykonania zadania, monitoruje jego przebieg, dbając, by uczniowie nie tylko przeczytali informacje, ale też wspólnie je omówili.

  5. Uczniowie opracowują zadania na podstawie tekstu w sekcji „Przeczytaj” oraz filmu.

  6. Po opracowaniu odpowiedzi na pytania zespoły przedstawiają je na forum klasy. Nauczyciel uzupełnia i koryguje wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca:

  1. Krótka rozmowa podsumowująca mająca na celu uzasadnienie tezy: „Otyłość jest chorobą współczesnego świata”.

  2. Na koniec zajęć nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdań: „Dziś zrozumiałem, że…”, „Zaskoczyło mnie, że…”.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenie nr 5.

  2. Zastanów się, czy twoje nawyki żywieniowe są wystarczające, aby uchronić się przed otyłością.

  3. Zaplanuj takie zmiany w swoim stylu życia, aby uniknąć nadwagi i otyłości. Zobowiązania zapisz w formie listu do siebie.

Materiały pomocnicze:

Pytania problemowe dla grup:

  1. Jakie są główne przyczyny otyłości?

  2. Dlaczego otyłość jest niebezpieczna?

  3. Jak zapobiegać otyłości?

  4. Jakimi metodami leczy się otyłość?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

Film może zostać wykorzystany w fazie wstępnej lekcji, w celu wprowadzenia uczniów w temat zajęć.

Sprawdź się