Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Ustrój Polski Ludowej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, w jaki sposób powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza.

• charakteryzuje ustrój Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej.

• omawia sposób sprawowania władzy przez komunistów po sfałszowanym referendum i wyborach 1946 i 1947 r.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Ustrój Polski Ludowej”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” i wspomnianego multimedium.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Film + Sprawdź się” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

3. Praca z pierwszym multimedium („Schemat”). Uczniowie zapoznają się z tekstami źródłowymi zawartymi w schemacie, a następnie indywidualnie wykonują polecenie nr 1: „Na podstawie przytoczonych tekstów źródłowych opisz, w jaki sposób komuniści zapewnili sobie w Polsce monopol na sprawowanie władzy.”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli (z hasłem w centrum: Rządy komunistów w Polsce). Wybrana osoba lub ochotnik przedstawia swoją propozycję, pozostali uczniowie mogą ją uzupełniać.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Ustrój Polski Ludowej” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, ocenia prace uczniów prezentowane na początku fazy realizacyjnej.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1,2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenia dołączone do filmów z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska‑Bondaruk, S. Lenard, Warszawa 1998.

Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Europa. Nasza historia. Klasa 8: Historia w źródłach, obrazach i odwołaniach do współczesności, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2020.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Schemat”, aby przygotować się do późniejszej pracy.