Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmami i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1879TaLf
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Ustrój Polski Ludowej — część pierwsza.
Wyjaśnij, dlaczego tak problematyczne jest omawianie ustroju Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. W jaki sposób opisywała go konstytucja PRL?
Odnieś się do problemu oceny ustroju PRL. Czy twoim zdaniem Polska Rzeczpospolita Ludowa była państwem autorytarnym czy totalitarnym? Uzasadnij swoją odpowiedź.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1879TaLf
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Ustrój Polski Ludowej — część druga.
Opisz sposób zarządzania państwem przez PZPR.
Wyjaśnij, jakie konsekwencje miało takie sprawowanie władzy dla funkcjonowania państwa, ale także dla jego obywateli.
Rozwiń poniższe skróty.
Przeczytaj zamieszczony poniżej wiersz z okresu stalinowskiego, a następnie określ, czy stanowi on wyraz dążeń władzy komunistycznej do zbudowania w Polsce systemu totalitarnego. Swoją odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wypowiedzi eksperta z filmu edukacyjnego.
Zapoznaj się z zamieszczonym poniżej wierszem z okresu stalinowskiego, a następnie określ, czy stanowi on wyraz dążeń władzy komunistycznej do zbudowania w Polsce systemu totalitarnego. Swoją odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wypowiedzi eksperta z filmu edukacyjnego.
Hymn państwowej organizacji „Służba Polsce”Znów się pieśń na usta rwie
SP, hej SP
Nierozłączne siostry dwie
Młodzież i SPSzumem wabi morza siny brzeg
Wzywa pieśń Warszawy
Rytmem łopat rozdzwonimy wnet
Piastowskie szlaki sławyNie lęka się pracy, nie
SP, hej SP
Bo swą przyszłość widzi w niej
SP, hej SPDalej z nami fundamenty kłaść
Pod gmach Polski nowy
Maszeruje rozśpiewana brać
W przyszłości świat tęczowyZmiana zgniłych czasów dnie
SP, hej SP
Znika wyzysk, ból i gniew
Gdzie idzie SP
Służba Polsce święty sztandar nasz
Celem dobro ludu
I nad Odrą dumnie trzymać straż
W pracy dokonać cudówŹródło: Hymn państwowej organizacji „Służba Polsce”, [w:] Europa. Nasza historia. Klasa 8: Historia w źródłach, obrazach i odwołaniach do współczesności, Warszawa 2020, s. 84.
Zapoznaj się z zamieszczonymi niżej fragmentami preambuł konstytucji marcowej z 1921 r. oraz konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r., a następnie udowodnij, że druga z nich nie inspirowała się zapisami z pierwszej. Wskaż na możliwe przyczyny takiego stanu rzeczy.
Zapoznaj się z zamieszczonymi niżej fragmentami preambuł konstytucji marcowej z 1921 r. oraz konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r., a następnie udowodnij, że druga z nich nie inspirowała się zapisami z pierwszej. Wymień możliwe przyczyny takiego stanu rzeczy.
Źródło A:
Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniówW imię Boga Wszechmogącego!
My, Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiekowej niewoli, wspominając z wdzięcznością męstwo i wytrwałość ofiarnej walki pokoleń, które najlepsze wysiłki swoje sprawie niepodległości bez przerwy poświęcały, nawiązując do świetnej tradycji wiekopomnej Konstytucji 3 Maja – dobro całej, zjednoczonej i niepodległej Matki‑Ojczyzny mając na oku, a pragnąc Jej byt niepodległy, potęgę i bezpieczeństwo oraz ład społeczny utwierdzić na wiekuistych zasadach prawa i wolności, pragnąc zarazem zapewnić rozwój wszystkich Jej sił moralnych i materialnych dla dobra całej odradzającej się ludzkości, wszystkim obywatelom Rzeczypospolitej równość, a pracy poszanowanie, należne prawa i szczególną opiekę Państwa zabezpieczyć – tę oto Ustawę Konstytucyjną na Sejmie Ustawodawczym Rzeczypospolitej Polskiej uchwalamy i stanowimy.
Źródło: Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. S. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s. 145.
Źródło B:
Dz.U. 1952 nr 33 poz. 232Polska Rzeczpospolita Ludowa jest republiką ludu pracującego.
Polska Rzeczpospolita Ludowa nawiązuje do najszczytniejszych postępowych tradycji Narodu Polskiego i urzeczywistnia idee wyzwoleńcze polskich mas pracujących.
Polski lud pracujący pod przewodem bohaterskiej klasy robotniczej, opierając się na sojuszu robotniczo‑chłopskim, walczył dziesiątki lat o wyzwolenie z niewoli narodowej, narzuconej przez pruskich, austriackich i rosyjskich zaborców‑kolonizatorów, tak samo jak walczył o zniesieniu wyzysku polskich kapitalistów i obszarników [tj. posiadaczy większych majątków ziemskich].
W okresie okupacji Naród Polski toczył nieustępliwą, bohaterską walkę z krwawym najazdem hitlerowskim. Historyczne zwycięstwo Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich nad faszyzmem wyzwoliło ziemie polskie, umożliwiło polskiemu ludowi pracującemu zdobycie władzy i stworzyło warunki narodowego odrodzenia Polski w nowych, sprawiedliwych granicach.
Źródło: Dz.U. 1952 nr 33 poz. 232, dostępny w internecie: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19520330232.