Autor: Maria Gniłka‑Somerlik

Temat: Poetyckie domysły na temat Barabasza w wierszu Zbigniewa Herberta

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• definiuje pojęcie apokryfu i podaje jego przykłady;

• interpretuje i analizuje wiersz Zbigniewa Herberta Domysły na temat Barabasza;

• opisuje i uzasadnia postawę podmiotu lirycznego wiersza;

• zestawia obrazy malarskie z wierszem Zbigniewa Herberta.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• pogadanka heurystyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

Nauczyciel we wstępie lekcji pyta uczniów o najbardziej znane postaci z Nowego Testamentu. Czy któraś z historii biblijnych jest szczególnie pamiętana przez uczniów? Czy któraś z postaci? Jeśli tak, jakie są tego powody?

Po ogólnoklasowej dyskusji nauczyciel wyjaśnia uczniom, że niezwykłość niektórych postaci biblijnych polega na tym, że niewiele danych na ich temat znajdziemy w samej księdze, lecz literatura późniejsza próbowała dopowiedzieć, uzupełnić ich losy. Takie działanie literackie sprowadza się do gatunku apokryfu, który jest głównym tematem tej lekcji. Nauczyciel informuje, że postacią, której losy zostały dopowiedziane za pomocą apokryfu jest Barabasz. Prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji, jej cele i zapisuje temat na tablicy.

Faza realizacyjna

Fazę realizacyjną uczniowie zaczynają od pracy z multimedium, z którego dowiadują się najistotniejszych informacji o apokryfie jako gatunku. Wykonują polecenia do multimedium.

W następnym kroku uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i na podstawie treści wiersza Zbigniewa Herberta Domysły na temat Barabasza wykonują zestaw ćwiczeń w sekcji „Sprawdź się”: 1‑7 podczas ogólnoklasowej pracy; 8‑10 – indywidualnie.

Faza podsumowująca

W fazie podsumowującej nauczyciel może zaproponować uczniom wysłuchanie piosenki Jacka Kaczmarskiego Kara Barabasza, którego interpretacji podejmą się w ramach pracy domowej. Uczniowie mogą omówić emocje, które wywołuje wykonanie utworu przez pieśniarza i podjąć próbę odpowiedzi na pytanie, czy utwór oddaje niezwykłość losów Barabasza.

Praca domowa:

Porównaj sposób kreacji postaci Barabasza w wierszu Zbigniewa Herberta oraz w tekście piosenki poety, prozaika i kompozytora Jacka Kaczmarskiego (1957−2004) Kara Barabasza (1989).

Źródło tekstu: https://www.kaczmarski.art.pl/tworczosc/wiersze/kara‑barabasza

Materiały dodatkowe:

• Dorota Rojszczak, Co się stało z Barabaszem? Rekonesans literaturoznawczy, [w:] Requirite in libro Domini. Opuscula Michaeli Peter Piae Memoriae Dedicata, red. F. Lenort, Poznań 2005.

• Joanna Warońska, Barabasz w kulturze XX wieku. Znaczenie postaci oraz sposób jej istnienia, „Irydion. Literatura – Teatr – Kultura” 2017, nr 2.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.