Dla nauczyciela
Autor: Stanisław Mrozowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Wojny Greków z Persami
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, czym był Związek Panhelleński i jaką rolę odgrywał w walce Greków z Persami;
omawia wyprawę Kserksesa oraz najważniejsze bitwy lądowe i morskie;
porównuje Związek Panhelleński i Związek Morski i wyjaśnia znaczenie tego ostatniego w dalszych dziejach greckich poleis.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wojny Greków z Persami”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.
Faza wstępna:
Wyświetlenie na tablicy tematu zajęć, ustalenie celu lekcji i kryteriów sukcesu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem.
Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.
Praca z multimedium („Linia chronologiczna”). Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Linia chronologiczna” układają pytania do quizu dla innych grup. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na ilość poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.
Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel czyta treść poleceń 2 oraz 3 i prosi uczniów, aby w parach przygotowali rozwiązanie na podstawie materiału, który zaraz zostanie wyświetlony na tablicy.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Film + Sprawdź się”. Zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia od 1 do 3 – od najprostszych do najtrudniejszych – i będą to robić wspólnie. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na przygotowanie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?
Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów pod kątem realizacji celu: wybrany uczeń omawia wyprawę Kserksesa oraz najważniejsze bitwy lądowe i morskie. Uczeń wyjaśnia także, czym był Związek Panhelleński i jaką rolę odgrywał w walce Greków z Persami; porównuje Związek Panhelleński i Związek Morski i wyjaśnia znaczenie tego ostatniego w dalszych dziejach greckich polis.
Uczniowie, pracując w parach, tworzą krzyżówkę podsumowującą zajęcia. Pary siedzące obok siebie wymieniają się krzyżówkami i je rozwiązują.
Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy.
Praca domowa:
Zaproponuj inne materiały źródłowe do tematu lekcji „Wojny Greków z Persami”.
Wykonaj ćwiczenie nr 4: „Zapoznaj się z fragmentem, a następnie wykonaj polecenie” z sekcji „Film + Sprawdź się”.
Materiały źrodłowe:
Ajschylos, Persowie. w. 153‑173.
Oxford. Wielka Historia Świata, t. 2, Cywilizacje Bliskiego Wschodu: Anatolia – Persja, Warszawa 2005.
Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2010.
D. Musiał, Świat grecki: od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Linia chronologiczna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.
Materiały z sekcji „Linia chronologiczna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie. Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.