Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Kreacja postaci i miejsca w Granicy Zofii Nałkowskiej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Cele operacyjne. Uczeń:
charakteryzuje postaci i miejsce akcji powieści Granica Zofii Nałkowskiej;
przedstawia psychologiczne uwarunkowania postawy postaci w powieści Z. Nałkowskiej;
wyjaśnia, czym jest „schemat boleborzański” i jaki wpływ ma na kształtowanie się postaci powieści;
zestawia obraz miejsca i postaci przedstawionych w powieści z wybraną ekranizacją filmową.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa kierowana;
z użyciem e‑podręcznika;
film.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
e‑podręcznik;
tablica interaktywna lub rzutnik;
komputery z dostępem do internetu dla uczniów.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Uczniowie przed lekcją powinny znać treść powieści Granica Zofii Nałkowskiej i przygotować na zajęcia egzemplarz książki. Nauczyciel ponadto decyduje, którą z dwóch ekranizacji powieści (lub jej fragmentów) zaprezentuje uczniom na zajęciach:
Granica w reżyserii Józefa Lejtesa, 1938.
Granica w reżyserii Jana Rybkowskiego, 1977.
Faza wprowadzająca
Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat powieści Nałkowskiej, sprawdza poziom wiedzy na temat treści i głównych wątków dzieła. Po ogólnoklasowej dyskusji na ten temat, poleca uczniom zapoznanie się z pierwszym multimedium („Mapa myśli”) oraz wykonanie przyporządkowanych do niej poleceń. W tym celu uczniowie korzystają z przyniesionych egzemplarzy powieści.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”, co okaże się pomocne podczas pracy z drugim multimedium: grafiką interaktywną. Następnie wykonują pierwsze polecenie i dwa ćwiczenia. Nauczyciel prezentuje uczniom fragmenty (lub całość, w zależności od możliwości podziału lekcji na dwie jednostki) wybranej przez siebie ekranizacji powieści.
Faza podsumowująca
W fazie podsumowującej zadaniem uczniów jest wykonanie drugiego polecenia przyporządkowanego do multimedium „Grafika interaktywna”. Uczniowie piszą recenzję porównawczą.
Materiały dodatkowe:
Bogdan Rogatko, Zofia Nałkowska, Warszawa 1980.
Helena Zaworska, „Granica” Zofii Nałkowskiej, Warszawa 1991.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.