Dla nauczyciela
Autor: Piotr Obolewicz
Przedmiot: Język polski
Temat: Sztuka wyrażania emocji. Wprowadzenie do kultury baroku
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
charakteryzuje sposoby wyrażania emocji w wybranych przykładach architektury i malarstwa barokowego,
wyjaśnia, jakie funkcje pełnią środki wyrazu artystycznego charakterystyczne dla stylu barokowego,
porównuje sposoby ukazywania emocji w dziełach barokowych i renesansowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
burza mózgów;
metoda JIGSAW.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Sztuka wyrażania emocji. Wprowadzenie do kultury baroku”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel przygotowuje nagrania muzyki barokowej, patrz: materiały dodatkowe.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel rozpoczyna lekcję od przypomnienia najważniejszych elementów tła historyczno‑społecznego epoki baroku. Następnie prosi uczniów, by metodą burzy mózgów ustalili, czym charakteryzowały się sztuka i architektura tego okresu. W jaki sposób artyści baroku wyrażali niepokoje i emocje ludzi tej epoki?
Na tablicy powstaje mapa myśli; nauczyciel informuje, że będzie ona uzupełniana w trakcie i po zakończeniu lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel odtwarza animację zamieszczoną w e‑materiale i prosi, by uczniowie, pracując w parach, wykonali polecenie 1 z tej sekcji. Później kilka osób wskazanych przez nauczyciela przedstawia propozycje odpowiedzi i uzupełnia mapę myśli na tablicy.
W tej części lekcji uczniowie będą pracowali w 5 grupach metodą JIGSAW: każda z grup opracowuje jedno zagadnienie. Później uczniowie ze wszystkich zespołów spotykają się w nowych grupach eksperckich. Przekazują sobie informacje opracowane w pierwotnej grupie. Na koniec każdy z uczniów wraca do macierzystego zespołu i dzieli się uzyskanymi informacjami.
Grupy będą analizowały różne dziedziny twórczości artystycznej epoki baroku, wykorzystując wskazane polecenia i ćwiczenia z e‑materiału:
- gr. 1: architektura (polecenie 2 z sekcji „Animacja”),
- gr. 2: malarstwo (polecenie 1 z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”),
- gr. 3: malarstwo (ćwiczenie 2 z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”),
- gr. 4: malarstwo (ćwiczenie 3 z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”),
- gr. 5: rzeźba (ćwiczenie 1 z sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”).
Pracy uczniów towarzyszy w tle muzyka barokowa. Po zakończeniu pracy i wymianie informacji przedstawiciele każdego zespołu podchodzą do tablicy i uzupełniają mapę myśli.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat sposobów wyrażania emocji w sztuce i architekturze baroku. Uczniowie uzupełniają ostatecznie mapę myśli na tablicy.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują jedno z poleceń (do wyboru):
a) Zapoznaj się z utworem Jerzego Harasymowicza Kościół Bernardynów Kraków z tomu Barokowe czasy (sekcja „Animacja”). Wskaż cechy barokowej estetyki, które wyeksponował poeta.
b) Przygotuj prezentację multimedialną, w której podsumujesz zdobyte podczas lekcji wiadomości.
Materiały pomocnicze:
Wojciech Strokowski, Polonista polimedialny, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Umberto Eco, Historia piękna, Poznań 2018.
Nagrania orkiestr barokowych, np. Arte dei Suonatori, Europa Galante (dostępne w internecie).
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Animacja” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.